Trainer Peter Maes heeft Racing Genk nog niet helemaal op de rails. Toch blijft de top zes het doel dit seizoen. ‘Geluk dwing je af. Ook als je niet de beste kaarten hebt, kun je de situatie naar je hand zetten.’

Racing Genk leek sterk aan het seizoen te beginnen. Drie weken geleden stond de ploeg nog aan de leiding in eerste klasse, daarna kwam er zand in de motor. De onverwachte 0-4-thuisnederlaag tegen Moeskroen-Péruwelz bleek een kantelpunt. De Limburgers halen nog net de top zes, maar hun belagers kunnen elke misstap afstraffen. De volgende weken speelt Genk uit op Leuven, dat de punten ook heel goed kan gebruiken, en thuis tegen AA Gent en Anderlecht. Vallen de resultaten tegen, dan dreigt het nog een lastig seizoen te worden. ‘Maar vallen ze mee, dan staan we in een mum weer in de top drie’, zegt trainer Peter Maes.

De nieuwe coach van KRC Genk is niet verrast door de dip van zijn team. ‘Om mijn spelers te motiveren, legde ik in de persconferentie voor de wedstrijd tegen Moeskroen de nadruk op de kans om naar de eerste plek te springen. Een goed verstaander begreep evenwel dat ik op mijn hoede was. We draaiden mee in het klassement, maar we kenden in elke match een terugval. Dan weet je als trainer dat je nog werk hebt. Vooral in de uitwedstrijden moet het beter. Zodra je uit kunt domineren, volgt de rest vanzelf. Wie de top zes wil halen, moet organisatievoetbal spelen. Gelukkig bestaan er in België play-offs. Omdat bijna iedereen daarop mikt, kun je ook snel terrein goedmaken.’

Eindelijk! Iemand in het Belgische voetbal die van de play-offs houdt!

PETER MAES: Er zijn een paar ploegen die weten dat ze top zijn, maar de meeste teams staan in dit systeem het hele jaar onder druk. Eerst om de play-off te halen en daarna om het ook daarin goed te doen. Meer druk op de ketel: ik vind dat een goede zaak voor ons voetbal, ja.

De laatste drie seizoenen werd Genk zevende, zesde en vijfde. U wilt dit jaar de top zes halen. Zou u dat op zich al een succes noemen?

MAES: Ja. Ik weet dat iedere nieuwe coach met deze uitleg komt, maar in mijn geval is het echt zo: we moeten de ploeg heropbouwen. Nog niet zo lang geleden was dit een club die prijzen behaalde. Ze hoefde niet per se titels te winnen, maar als het gebeurde, was niemand verbaasd. Dat statuut zijn we kwijt.

Is Genk in de hiërarchie gezakt? AA Gent is een topclub geworden, KV Oostende heeft ook die ambitie.

MAES: Ik vind het niet erg dat het anderen voor de wind gaat. Genk mag niet teren op zijn status, zeker niet nu de Belgische competitie beter wordt. België dicht de kloof met het buitenland.

Pardon?

MAES: Ja, niemand lijkt het te merken, maar de signalen zijn duidelijk. Alle Belgische clubs plannen een nieuw stadion of renoveren hun oude infrastructuur. De spelerskernen worden nog steeds elke zomer afgeroomd en toch slagen we er stilaan in om goede spelers langer in België te houden. Alleen de echte toppers moeten we nog laten gaan, maar daar betaalt het buitenland dan ook miljoenen voor. Er komt zelfs een omgekeerde instroom op gang. Vroeger zou geen enkele Italiaan het in zijn hoofd halen om naar de Belgische competitie te komen, nu speelt er bij Anderlecht een Italiaanse spits die dicht bij een selectie voor zijn nationale ploeg staat. België heeft troeven: sportief, financieel, en vooral ook qua stabiliteit.

U hebt bij Genk voor drie seizoenen getekend. Start u, om een voetbalmodewoord te gebruiken, ‘een project’? Of telt voor u vooral de volgende match?

MAES: Vooral de volgende match, want ook projecten worden door de korte termijn bepaald. Dat de wetgeving rond de trainerscontracten is veranderd, maakt het er niet makkelijker op. Sinds begin vorig jaar zijn de ontslagvergoedingen ingekort. Wie drie maanden aan de slag was, krijgt drie weken uitbetaald. Voor vier jaar is dat zes maanden. Dat is een stuk zekerheid die wegvalt, want je reserves raken snel op wanneer je zonder inkomen zit. De mensen zeggen: ja maar, die trainers verdienen zo veel geld. Best mogelijk, maar ik zie goeie coaches zonder job die snakken naar een nieuwe kans.

U lijkt een man met een carrièreplan. Van Verbroedering Meerhout naar Geel naar KV Mechelen naar Lokeren naar Genk: dat is telkens een stap hoger.

MAES: Veel is toeval, maar ik wou inderdaad nooit verder springen dan mijn stok lang is.

U wordt al langer genoemd bij de topclubs. Hield u de boot af?

MAES: Zo moet je het niet zien. Een huwelijk sluit je tussen twee partijen. Er waren toenaderingen, maar als je niet overeenkomt, kun je beter niet trouwen. Voor mij is Genk een mooie volgende stap, ook omdat ik ermee uit mijn comfortzone treed. Ik begon mij een beetje te settelen in Lokeren.

Lokeren belandde in een crisis na uw vertrek.

MAES: Ik heb bij Lokeren een fantastische periode meegemaakt en ging er weg met het idee: ik laat hier iets positiefs na.

Wat zegt het over uw werk dat uw opvolger het zo lastig kreeg?

MAES: Weinig. Alleen wie dit seizoen bij Lokeren zit, kan dat beoordelen. De rest weet er toch het fijne niet van.

U hebt de reputatie een veeleisende coach te zijn. Daar staat tegenover dat u lang bij uw clubs blijft: u perst uw spelerskernen niet tot de laatste druppel uit.

MAES: Ik vraag rendement en daar moet je hard voor werken, ik ken geen andere manier. Iedereen te vriend houden is onmogelijk, want niet elke beslissing zal populair zijn. Bij Lokeren voerde ik in het begin een serieuze schifting door. Zo werk ik het liefst: starten met mensen die vooruit willen en de rest laten afvloeien, om daarna je selectie te versterken met één of twee spelers per transferperiode, meer hoeft niet. Zo creëer je een ploeg die gebouwd is rond een concept, een groep die je zal willen volgen.

Ook bij Genk haalde u er de grove borstel door: in het tussenseizoen verlieten twintig spelers de club.

MAES: Dat moest om opnieuw een gezond werkklimaat te creëren. In mijn eerste weken merkte ik dat een aantal spelers enkel met zichzelf bezig waren. Die slechte attitude beïnvloedde de jongens die er wél voor wilden gaan. Dit KRC Genk kan groeien, maar het moet nog leergeld betalen. In de winterstop wil ik bijsturen.

Hoe belangrijk is het voor een nieuwe coach dat hij in zijn eerste maanden wat geluk heeft? Ook met een team dat nog niet helemaal op uw wensen is afgestemd, kan het meezitten, of net niet.

MAES: Geluk dwing je af. Ook als je niet de beste kaarten hebt, kun je de situatie naar je hand zetten. Met KV Mechelen verloor ik ooit met 7-1 op Anderlecht. Ik was er nog niet goed van bekomen toen ik telefoon kreeg van Mark Uytterhoeven. ‘Ik weet wat jij nodig hebt, Peter.’ Hij gaf me De kunst van het oorlogvoeren, een eeuwenoud boek van de Chinese generaal Sun Tzu. De boodschap is dat er verschillende manieren bestaan om een oorlog te winnen. Af en toe moet je het leep spelen. De terugmatch tegen Anderlecht speelden we 0-0. Ik heb dat boek ondertussen drie keer herlezen. Hoe raak je iemand, daar gaat het uiteindelijk om. De ene keer sla je, de andere keer zalf je. Ik weet dat ik bekend sta als een brulboei, maar de troostende arm om de schouder behoort evengoed tot mijn arsenaal.

Alex Ferguson, de legendarische ex-coach van Manchester United, kon zijn spelers ook uitkafferen: ‘Je speelt vreselijk… voor een kerel met zo veel talent.’

MAES: Ik ben minder direct dan hij. Ferguson werkte met supertalenten die een enorme mentale weerbaarheid hebben. Nogal wat Belgische spelers missen dat. Ik bedoel dat niet als verwijt, het is een vaststelling. Mannen als Ferguson of José Mourinho blijven voorbeelden. Ik doe niet mee aan het bekladden van Mourinho. Wanneer je zo lang aan de top staat, is dat geen geluk. Dan versta je je vak.

Ook Hein Vanhaezebrouck deed in Extra Time smalend over Mourinho. Vanhaezebrouck wordt tegenwoordig gezien als een geniale coach die al zijn Belgische collega’s tactisch overvleugelt. Dat irriteert, kan ik me indenken.

MAES: Ik vind niet dat hij de rest tactisch overvleugelt, maar wat hij neerzet bij AA Gent verdient zeker respect. Vanhaezebrouck heeft er lang over gedaan om op dit niveau te komen. Hij stoorde zich nooit aan wat andere mensen dachten en krijgt finaal gelijk. Chapeau. Hier bij Genk werd hij nog ontslagen. Zo zie je maar dat mensen de tijd moeten krijgen om twijfels te overwinnen.

Er zijn drie ex-keepers coach in eerste klasse: Michel Preud’homme, Jacky Mathijssen en u. Ongetwijfeld de drie grootste zenuwpezen van de dug-out. En dat is vreemd, want als er één positie is waar kalmte je kan redden, dan die van doelman.

MAES: Zenuwen zijn alleen negatief als je door de stress niet meer objectief analyseert. Dat lijkt me niet het geval. Michel, Jacky en ik blijven in onze analyses net bijzonder koel, denk ik. Wij waren doelmannen zoals je ze nu amper nog ziet: de hele tijd bezig met de organisatie, om geen tegengoal te slikken. Dat we zijn geëvolueerd tot verbaal stevige trainers, lijkt me niet raar.

Al dat geschreeuw aan de zijlijn, heeft dat zin? De flankaanvaller aan de overkant kan uw aanwijzingen toch nauwelijks horen?

MAES: Niet akkoord. Je moet er eens op letten hoe de blik van een speler na een actie altijd even naar de zijlijn gaat. Tijdens een match sta ik met heel mijn team in verbinding.

Kent u uw sterke kanten als coach?

MAES: Ja, maar die benadruk ik niet graag. Ik leerde dat je als trainer van alles een beetje moet hebben. Ik ben vastberaden, positief ingesteld en kan opgaan in mijn passie voor het spelletje. Maar dat geldt voor iedere trainer in eerste klasse.

Twijfelt u vaak?

MAES: Zoals iedereen die een doel voor ogen heeft. Je moet continu de dingen ter discussie stellen. Hoe zou je anders de juiste keuzes maken?

Geniet u van het coachen zelf?

MAES: Ik hou van de spanning. Bij een vrij weekend mis ik de druk.

Dat klinkt als een adrenalineverslaving.

MAES: Dat zal het ook wel zijn. Nu, ik kan de job wel loslaten. Wie daar niet in slaagt, heeft een probleem.

Het is u nog niet overkomen, maar hoe zou u omgaan met een ontslag?

MAES: Ik ga nooit in op hypotheses. Gebeurt het, dan zien we wel wat het met mij doet. Het enige wat mij er echt onder zou krijgen, is dat ik mijn beroep niet meer zou kunnen uitoefenen door ziekte of andere pech. Voor alle andere situaties bestaan oplossingen.

Bij Genk ontstond er een kloof tussen de fans en de ploeg, al blijft de harde kern dit seizoen opmerkelijk kalm. Het Laatste Nieuws schreef na de match tegen Lokeren: ‘De spelers zijn overduidelijk bang om het stadion over zich heen te krijgen.’

MAES: De supporters zijn positief, zelfs als we thuis met vier goals verschil verliezen van Moeskroen. Daar heb ik op gehamerd in mijn nabespreking: mijn spelers moeten beseffen dat ze uitzonderlijk veel krediet krijgen. Ze moeten hard werken om dat vertrouwen te belonen. Je bent samen sterk met je supporters. Als we gaan vechten met onze tribune, verliezen we.

Komen er in januari nieuwe spelers bij?

MAES: Ik wil nog meer kwaliteit in mijn kern, maar ik ga u niet zeggen waar ik versterking nodig vind. De huidige selectie heeft nog twee maanden de tijd om te tonen wat ze waard is.

Een examen?

MAES: Heel ons leven is één groot examen.

DOOR JEF VAN BAELEN

‘Voor mij is Genk een mooie volgende stap. Ik begon mij een beetje te settelen in Lokeren.’

‘Ik doe niet mee aan het bekladden van Mourinho. Wanneer je zo lang aan de top staat, is dat geen geluk.’