Noord-Ierland. Het was niet de meest subtiele zet van de nationalistische meerderheid in de stadsraad van de Noord-Ierse hoofdstad Belfast. De Iersgezinde republikeinen (Sinn Féin en SDLP) hebben voor het eerst meer zetels dan de unionisten, die vasthouden aan de Britse kroon: de DUP van ‘first minister’ Peter Robinson (premier van Noord-Ierland) en de UUP bezetten samen 21 van de 50 zetels, de republikeinen 24. De nationalisten dienden op drie december een voorstel in om de dagelijks gehesen Britse vlag van het stadhuis te verwijderen. ‘Het stadsbestuur moet neutraal zijn, en voor alle Noord-Ieren werken.’
De protestanten zagen er een slinks manoeuvre in om de poort naar hereniging met de Ierse Republiek verder open te duwen. Daarop werkte de gematigde Alliancepartij een compromis uit. Hang de vlag alleen uit als het parlement (de Stormont) dat ook doet, op zeventien feestdagen. Eén keer gebeurde dat al: op negen januari, de 31e verjaardag van Kate Middleton. Wat onder politici nog eerbaar leek, was dat niet voor de straat. Vrijwel onmiddellijk verzamelden honderden woedende jongeren zich voor het stadhuis. Vijf veiligheidsagenten raakten gewond, het was het begin van een vrijwel dagelijks ritueel van aanvallen op de politie.
De sfeer werd zuur. Peter Robinson kon moeilijk anders dan het geweld veroordelen, al voegde hij eraan toe dat de nationalisten in de stadsraad ‘ondoordacht’ en ‘uitdagend’ hadden gehandeld. Het hoofd van de politie, Matt Baggott, wees meteen de vroegere protestantse militie UVF (het Noord-Ierse Vrijwilligersfront) met de vinger. De Noord-Ierse pers volgde. De Belfast Telegraph acht twee oncontroleerbare leiders verantwoordelijk, naamloos maar zeer herkenbaar. Drugshandel gaat voor op politiek. De voorzitter van de politiebond, Terry Spence, vreest dat de paramilitairen het protest hebben overgenomen. Eén man is in elk geval opgebracht voor poging tot doodslag na een schietpartij.
De zwaarste klap voor het zootje ongeregeld dat het precaire samenleven wil opbreken, kwam echter van de gewone burgers. Vorige week begon een ‘sit-in’-actie in pubs en restaurants, die via de sociale media meteen aansloeg: iedereen blijft na het werk rustig in café en eethuis zitten om het lamgelegde verkeer te ontwijken. ‘Het is nog goed voor de middenstand ook.’ De wegversperringen van de paar honderd heethoofden missen daardoor hun doel: ver-warring zaaien.
Londen wordt niettemin ongerust: in juni houden de G8 hun top in Enniskillen. Staatssecretaris Theresa Villiers voor Noord-Ierse zaken in de regering in Londen wil het beveiligingsbudget nu al optrekken. Belfast zelf trok ook al tachtig miljoen pond uit voor overuren en bijkomende ordehandhaving. Eigenlijk spint vooral Sinn Féin garen bij deze evolutie. Gerry Adams zwijgt, Martin McGuinness zwijgt, hun blad An Phoblacht predikt gematigdheid. Noord-Ierland kan als een rijpe appel in hun schoot vallen.
Lukas De Vos
