Wetgeving heeft een invloed op het aantal donororganen voor transplantatie.

Begin april bracht de Nederlandse de Volkskrant een verrassend bericht: het automatische donorschap, zoals in ons land, levert niet meer organen op dan het Nederlandse systeem waarbij mensen moeten melden dat ze donor zijn. In België is het omgekeerde van kracht: iemand die niet wil dat zijn of haar organen na het overlijden gebruikt worden om een ander leven te redden, moet dat op voorhand laten weten.

De Nederlandse onderzoekers voerden aan dat het feit dat er in België meer donororganen beschikbaar zijn dan bij hen vooral te maken heeft met ons verkeer dat ‘domweg dodelijker’ zou zijn.

‘Onzin’, stelt Yves Vanrenterghem van de KU Leuven, voorzitter van Eurotransplant dat mee de beschikbaarheid van donororganen coördineert. ‘De wetgeving heeft wel degelijk een invloed op de beschikbaarheid van organen. Bij ons en in Oostenrijk, dat hetzelfde systeem hanteert, zijn er dubbel zoveel organen beschikbaar als in Nederland en Duitsland. Het verkeer kan daarvoor niet de exclusieve verklaring zijn, want slechts een derde van onze donororganen komt van verkeersslachtoffers. Mensen met een hersenbloeding zijn de voornaamste leveranciers.’

Het lijkt er meer op dat de voor ons land niet erg vleiende Nederlandse studie vooral moet dienen voor binnenlands politiek gebruik. Er zijn in Nederland gewoon te weinig organen als gevolg van de wet die pas in 1998 goedgekeurd werd – het is dus te vroeg om al een verandering door te voeren, want die zou voor te veel mensen gezichtsverlies impliceren.

Het Nederlandse tekort zou ook te maken hebben met een mank lopende gezondheidsvoorziening. Om het plat te zeggen: artsen en verplegers werken er niet even efficiënt als bij ons. Ze werken er bijvoorbeeld niet makkelijk ’s nachts, waardoor er in de Nederlandse ziekenhuizen ’s nachts bijna geen operatiezalen beschikbaar zijn.

Een donororgaan rapporteren en beschikbaar maken impliceert daarenboven een boel extra werk. In ons land is iemand daar bijna twee dagen mee bezig. Het is dus veel makkelijker een gestorven patiënt zomaar te laten passeren zonder er rekening mee te houden dat zijn organen misschien iemands leven kunnen redden.

Je zult maar een nieuwe nier nodig hebben, en je droomdonor komt terecht bij een chirurg of een anesthesist die net een avond in de opera gepland heeft. Het toeval blijft tot de laatste snik een mensenleven sturen.

Dirk Draulans

Mensen met een hersenbloeding zijn de voornaamste orgaanleveranciers.