Als de kernuitstap er niet komt, dreigt ons land te moeten investeren in dure overgangsreactoren. ‘Economisch is niets goedkoper dan de levensduur van de bestaande reactoren verlengen.’
De Amerikaanse Leslie Dewan maakt in de VS furore met een ontwerp voor een nucleaire reactor die met gesmolten zout werkt in plaats van met water. De reactor werkt op gerecycleerd kernafval, is klein genoeg om vervoerd te kunnen worden, en veel veiliger omdat hij niet onder druk staat, zodat hij moeilijker scheurt. Ten vroegste in 2040 zou er een demonstratiereactor staan. Al concreter is een reactor die koelt met vloeibaar lood of natrium, en vijftig keer minder nucleaire brandstof verbruikt dan de huidige reactoren. Dat betekent veel minder afval, dat ook gerecycleerd kan worden. Tegen 2030 moet het testmodel klaar zijn. Kortom, de nucleaire toekomst oogt veiliger en efficiënter.
‘Alleen zijn die zogenaamde vierde- en vijfdegeneratiereactoren niet voor morgen’, zegt Peter Baeten van het Studiecentrum voor Kernenergie. ‘Moet je vandaag een reactor bouwen, dan is het een model van de derde generatie. De European Pressurized Reactor (EPR) is een veiligere, iets efficiëntere variant van de tweedegeneratiereactoren die in Doel en Tihange staan. Maar wetenschappelijk bekeken is het een overgangsmodel.’
Een duur overgangsmodel ook, zo weten de Finnen. De bouwtijd en het prijskaartje van de reactor die ze in Olkiluoto zetten, zijn de afgelopen jaren verdubbeld. Toch wordt ook in het Britse Hinkley Point zo’n model gepland. En in China en Zuid-Korea worden er een heleboel gebouwd. ‘Maar economisch is niets goedkoper dan de levensduurverlenging van bestaande reactoren’, zegt Baeten. ‘Bij ons ligt dat gevoelig, maar in de VS heeft al zestig procent van de reactoren de toelating van de veiligheidsdiensten gekregen om twintig jaar langer open te blijven. Doe dat met Doel 4 en Tihange 3, en je zit al in het jaar 2045. Op die manier kun je misschien het derdegeneratiemodel overslaan, al zal het nipt worden. De stap van een prototype naar een commercieel model duurt ook nog jaren.’
Een nieuwe reactor van de derde generatie lijkt dus onvermijdelijk als België de kernuitstap terugschroeft. Het nieuwe model is dan wel veiliger, maar hoe zit het met het kernafval? ‘Het is nu al perfect mogelijk om plutonium uit kernafval te halen en te recycleren, wat de hoeveelheid afval sterk vermindert. Bovendien zit de recyclage van álle kernafval eraan te komen, waardoor het in plaats van enkele honderdduizenden jaren nog maar enkele honderden jaren radioactief blijft.’
Jelle Henneman
‘In de VS mag al zestig procent van de reactoren twintig jaar langer openblijven.’
