In Duitsland zit alles tegen. Kanselier Gerhard Schröder probeert met zijn Agenda 2010 het tij te keren.

Verkeert Duitsland in hoge economische nood? Geen twijfel meer, het land verhoogt de prijs van een pakje sigaretten met één volle euro; plus 25 procent. Dat is geen maatregel van volksgezondheid, maar een brutale ingreep om de diep in het rood zinkende ziekteverzekering te redden. Zulke faits divers zeggen vaak meer over de toestand van een land dan de vertrouwde economische indicatoren.

Even toonaangevend is Grundig, het wereldberoemde elektronicabedrijf dat ooit 40.000 medewerkers telde en vandaag met zijn 2800 resterende arbeiders op zijn blote knieën zit. De indicatoren zelf vallen de Duitsers als opeenvolgende zware hagelbuien op de kop. Europa’s belangrijkste exportland kende voor de derde maand op rij een daling van zijn uitvoer – de zware euro begint zijn tol te eisen. De fabrieksbestellingen tuimelden in april onverwachts met 3,9 procent naar beneden. Analisten hadden slechts een daling van één procent verwacht. En terwijl ze op een lichte stijging rekenden, liggen de kleinhandelsverkopen nu vier procent lager dan een jaar geleden. Die verzwakkende consumptie remt de economie af. De bedrijfsinvesteringen zijn even zwak, omdat ook de ondernemers pessimistisch over hun toekomst zijn. En het aantal werklozen steeg met 44.000 eenheden tot 4,46 miljoen. Dertien maanden na elkaar al stijgt de werkloosheid, en de vrees bestaat dat de klim doorgaat tot vijf miljoen werklozen.

De locomotief van Europa is de zwakste economische partner geworden. De regering verwacht een economische groei van slechts driekwart procent. Daarmee zal ze het begrotingstekort nooit onder de drie procent (van het bruto binnenlands product) krijgen. Berlijn bekende al dat het voor het tweede opeenvolgende jaar de Europese begrotingsnorm niet haalt. Met het schaamrood op de wangen, want het was net Duitsland dat zijn Europese partners het Stabiliteitspact heeft opgedrongen.

Bondskanselier Gerhard Schröder trekt aan de noodrem. Zijn herstelplan – Agenda 2010 – is zo ingrijpend dat het de fundamenten van het sociaal Rijnlandmodel aantast. Bezuinigingen op de werkloosheidsuitkeringen, privatisering van de ziekteverzekering en de pensioenen, liberalisering van de arbeidsmarkt… het staat allemaal op het menu.

De paars-groene coalitie wankelt. De kanselier moest met ontslag dreigen om de linkervleugel van zijn socialistische SPD weer in het gelid te krijgen. Maar nu is de machtige DGB (Deutsche Gewerktschafstbund), die de hele vakbondswereld overkoepelt, aan het stoken gegaan. Agenda 2010 is onverteerbaar voor de vakbondslui en zij sturen hun vrienden in de Bondsdag nu ultimatums. Schröder verwijt de DGB dat hij de tijdsgeest niet juist aanvoelt.

Op het congres van de socialistische partij op 1 juni moet blijken of de kanselier met zijn rood-groen kabinet nog over het vertrouwen beschikt. Bankiers fluisteren nu al dat tegen de zomer een regeringscrisis op komst is.

Guido Despiegelaere