Joëlle Milquet (CDH) plant een ambitieuze onderwijshervorming. Over de noodzaak van die hervorming is iedereen het eens. Over de haalbaarheid ervan bestaat twijfel.

Het Franstalig onderwijs vertoont grote tekortkomingen: het is duur, inefficiënt en bestendigt de sociale ongelijkheid. Daarom plant Franstalig minister van Onderwijs Joëlle Milquet (CDH) een ambitieuze onderwijshervorming. Over de noodzaak daarvan is iedereen het eens, maar over de haalbaarheid bestaan grote twijfels.

De stand van zaken die minister van staat Philippe Maystadt (CDH) onlangs presenteerde, kan niemand vrolijk stemmen. Maystadt leidt een van de werkgroepen die minister Milquet begin 2015 in het leven riep om na te denken over de hervorming van het onderwijs. Volgens Maystadt zijn de zwakke prestaties geen kwestie van te weinig middelen. Het Franstalig onderwijs is een van de duurste onderwijssystemen ter wereld, maar scoort slecht in de beruchte PISA-rangschikking en in andere internationale vergelijkingen.

Een oud zeer is dat het Franstalig schoolsysteem de sociale ongelijkheid tussen de leerlingen niet zozeer uitvlakt, maar net versterkt. De wijdverbreide, peperdure en contraproductieve praktijk van het zittenblijven is een groot probleem en een cynisch instrument waarmee zogenaamde elitescholen hun eigen status in stand houden. Zwakkere leerlingen worden immers niet aangemoedigd om de eindmeet te halen, maar door middel van het zittenblijven weggeselecteerd.

Ook de wildgroei aan vaak toekomstloze studierichtingen in het middelbaar onderwijs zet de kwaliteit onder druk, het niveau van leraren en directeurs laat te wensen over en ga zo maar verder. Het Franstalig onderwijs wordt met dezelfde problemen als het Vlaamse onderwijs geconfronteerd, maar dan in versterkte vorm. ‘De tijd van de reformekes is voorbij’, zei Maystadt terecht, het is hoog tijd om in te grijpen.

De geplande onderwijshervorming kreeg de ronkende titel Pacte pour un Enseignement d’Excellence mee. Sinds begin 2015 kunnen stakeholders uit het Franstalig onderwijs in werkgroepen discussiëren en voorstellen formuleren. Het eindrapport van deze werkzaamheden belandt binnenkort op de tafel van de regering van de Franse Gemeenschap. Die moet dan knopen doorhakken. Over de inhoud van het rapport is tot dusver weinig uitgelekt, behalve dat nogal wat onderwijsstakeholders pleiten voor langere schooldagen en dat leraren en vakbonden nu al de hakken in het zand zetten.

Onderwijshervormingen roepen altijd veel verzet op. Daarbij komt nog dat minister van Onderwijs Joëlle Milquet aangeschoten wild is, omdat ze verwikkeld is in een juridisch schandaal over fictieve arbeidscontracten op haar kabinet. Het is dus maar de vraag of Milquet haar onderwijshervorming gegund wordt.

Han Renard

Het Franstalig onderwijs is een van de duurste ter wereld, maar presteert zwak in internationale vergelijkingen.