Niet alleen in Wallonië, maar ook, en vooral in Brussel heeft de PS de verkiezingen glansrijk gewonnen. Elio Di Rupo nodigt uit.

verkiezingen

De socialistische herovering van Brussel, sinds de creatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest als een uitgesproken liberaal bastion, mag historisch genoemd worden. Het bleef weliswaar spannend tot de laatste stemmen geteld waren, maar uiteindelijk behaalde de PS 28,8 procent en 26 zetels – dubbel zoveel als in 1999 – tegenover 28 procent en 25 zetels voor de concurrenten van de MR.

Ook in het combat des chefs voor het Brusselse minister-presidentschap trok de PS aan het langste eind. Charles Picqué, ook wel ‘de vader van alle Brusselaars’ genoemd, deed zijn bijnaam alle eer aan en haalde met maar liefst 59.216 voorkeurstemmen een uitzonderlijk goed resultaat. Zijn uitdager, ontslagnemend Brussels minister-president Jacques Simonet (MR), was met 36.832 voorkeurstemmen duidelijk geen partij voor de immens populaire burgemeester van Sint-Gillis.

Niet alleen de terugkeer van vadertje Picqué, maar ook de keuze om heel wat kandidaten van allochtone afkomst te laten opkomen, is een juiste gok gebleken. Vijftien van de zesentwintig nieuwe PS-parlementsleden zijn nieuwe Belgen – Sfia Bouarfa, Mohamed Daif, Emin Ozkara en Bea Diallo, om er maar enkelen te noemen – stuk voor stuk verkozen met een groot aantal voorkeurstemmen.

De PS is nu aan zet, zowel in Brussel als in Wallonië. Maandagmiddag verzamelde de top van de partij op het hoofdkwartier aan de Keizerslaan om er een gezamenlijke strategie voor de verschillende regeringsformaties in Franstalig België af te spreken. Na de bekendmaking van de verkiezingsresultaten waren voor partijvoorzitter Elio Di Rupo in ieder geval nog verschillende opties mogelijk. Er kan in Brussel dus een olijfboomregering met CDH en Ecolo op de been worden gebracht, maar evengoed wordt het een voortzetting van de paarse MR-PS-coalitie. In Wallonië kan paars-groen worden opgevolgd door paars, maar ook een olijfboom behoort mathematisch tot de mogelijkheden, evenals een rooms-rode meerderheid. Er is slechts één onontwijkbare zekerheid, namelijk dat PS-voorzitter Di Rupo de voorwaarden van het gesprek bepaalt, in alle omstandigheden.

Toch maken niet alle formules evenveel kans. In Wallonië lijkt een paars scenario erg waarschijnlijk, zij het met sterk gewijzigde krachtsverhoudingen tussen MR en PS, in het voordeel van die laatste uiteraard. Ecolo, dat zondag heel wat Waalse zetels kwijtspeelde (11 van de 14), zou in de oppositie verdwijnen.

Een paarse regering in Wallonië biedt alvast het voordeel van de symmetrie met het federale niveau. En die federale regering lijkt de PS op dit moment niet in gevaar te willen brengen. Professor politieke wetenschappen Pascal Delwit (ULB): ‘De PS heeft daar, als enige regeringspartij die het in deze verkiezingen goed heeft gedaan, geen enkel belang bij.’ Zeker met het oog op de moeilijke communautaire onderhandelingen dit najaar, zal de PS die versterkte machtspositie niet uit handen willen geven.

Opvallend, naast het succes van de PS in Wallonië, is ook de doorbraak van het extreem-rechtse Front National. Met 8,1 procent verdubbelde die partij haar score van 1999 en in het Waalse parlement heeft het FN nu één zetel meer dan Ecolo. En dat voor een partij zonder structuren, zonder kopstukken, zonder een echt programma, en zonder ook maar de minste media-aandacht.

In Brussel, waar extreem-rechts minder goed scoorde, leidt Charles Picqué nu de dans, en het is geen geheim dat hij daarbij graag de christen-democraten van Joëlle Milquet als partner wil, samen met de groenen van Ecolo. Maar numeriek staat deze constructie zwak. Met 43 zetels beschikt de olijfboom weliswaar over een meerderheid in de Franstalige taalgroep, maar niet in het 89 leden tellende Brusselse parlement in zijn geheel. En dus zouden PS, CDH en Ecolo bij elke stemming moeten rekenen op de steun van minstens twee Nederlandstalige verkozenen, voor Franstaligen bepaald geen prettig vooruitzicht. Het PS-dreigement van een alternatieve meerderheid lijkt dan ook op de eerste plaats bedoeld om de MR tot extra bescheidenheid te dwingen. Wat natuurlijk ook kan, is dat Picqué naast de MR, toch ook nog de CDH mee aan boord neemt.

Aan Vlaamse kant is de VLD’er Guy Vanhengel aan zet, de enige ontslagnemende excellentie die maandag opgewekt op het partijbureau arriveerde. Vanhengel wil in Brussel een zo breed mogelijke Vlaamse meerderheid samenbrengen, ook al omdat mogelijke coalitiepartners wel eens minder betrouwbaar zouden kunnen zijn dan ze op het eerste gezicht lijken. Zo heeft het voor een Vlaamse meerderheid onmisbare SP.A-Spirit drie verkozenen, maar daar zit geen enkele socialist bij, wel twee Spiritisten en één overgelopen CD&V’er. Vraag is natuurlijk precies hoe onafhankelijk die nieuwkomers zich zullen gedragen.

Han Renard