De Europese Commissie stelt zich vragen over de democratie in Polen. De Poolse president Andrzej Duda vindt dat volkomen onterecht. ‘We zullen een pro-Europese koers blijven varen.’
Het rommelt in Polen. De Europese Commissie en EU-parlementsvoorzitter Martin Schulz sparen hun kritiek niet op een paar maatregelen die er de democratie op de helling zouden zetten. Vooral een omstreden wet die de Poolse openbare omroep de mond snoert, stuit op fel verzet. Polen dreigt zelfs zijn stemrecht in de Europese Raad te verliezen. De Poolse president Andrzej Duda van de nationaal-conservatieve partij Recht en Gerechtigheid (PiS) vindt de toestand in zijn land helemaal niet zorgwekkend.
Europa denkt dat de democratie in Polen in gevaar is. Martin Schulz vindt zelfs dat uw aanpak op een staatsgreep lijkt. Begrijpt u die ongerustheid?
ANDRZEJ DUDA: Niet alleen ik, maar vele Polen vinden dat meneer Schulz met zijn verklaring grof heeft overdreven en zelfs ons land en de Poolse burgers heeft beledigd. In de herfst hebben de parlementsverkiezingen hier tot een machtswissel geleid. Dat bevalt velen niet. Ze proberen de nieuwe regering in een zo slecht mogelijk daglicht te plaatsen.
Tienduizenden Polen gingen de straat op om het voor de democratie op te nemen.
DUDA: In Polen is een discussie over de organisatie van de staat aan de gang. Dat die demonstraties plaatsvinden, bewijst toch net hoe springlevend de democratie hier is? De politie is niet tussenbeide gekomen, niemand werd het recht ontzegd om zijn mening te verkondigen. Bovendien was er tegelijk een grote demonstratie van regeringsaanhangers.
Uw partij wil partijmilitanten op sleutelposities van de staatsmedia en -bedrijven installeren, net zoals de Hongaarse premier Viktor Orban deed. Wordt Polen een tweede Hongarije?
DUDA: Nee, maar dat gold wel voor de vorige, liberale regering, die acht jaar aan de macht was. Burgerplatform en Boerenpartij legden brutaal beslag op de staatsinstellingen. Zo ontsloeg Donald Tusk zonder meer het hoofd van het anticorruptiebureau, en dat was onwettelijk. Maar daarover hebben de media, die veelal aan de kant van het Burgerplatform stonden, zich niet opgewonden. Het spreekt toch voor zich dat een regering haar eigen mensen op de belangrijke functies in de staatsbedrijven plaatst? Ze draagt ook de verantwoordelijkheid voor het goede bestuur van die ondernemingen.
Toch riskeert deze regering dat ze zich door die maatregelen buiten Europa plaatst.
DUDA: We zullen een pro-Europese koers blijven varen. We willen op vele terreinen nauwer samenwerken met de EU. Zo vragen we dat de buitengrenzen van de EU beter beschermd worden.
Zal Polen minstens zevenduizend vluchtelingen opnemen, zoals met de vorige regering overeengekomen is?
DUDA: We zijn bereid om iedereen op te nemen die bescherming nodig heeft. Maar tot nu toe is nauwelijks iemand vrijwillig naar Polen gekomen. Door privé-initiatieven in Warschau kwamen ongeveer honderdvijftig Syrische christenen in ons land terecht. Maar de meesten van hen zijn ondertussen al naar Duitsland vertrokken. Dus vraag ik: hoe zullen die 7000 hier belanden?
De EU wil 160.000 vluchtelingen verdelen, volgens een flexibel systeem.
DUDA: Moeten die vluchtelingen dan naar hier getransporteerd worden, eventueel tegen hun wil? Moeten we hen hier dan tegen hun wil vasthouden, in gesloten kampen? In geen geval. Maar wie vrijwillig komt en zich in gevaar bevindt, geniet in Polen bescherming.
Wordt uw land een soort oostelijk Groot-Brittannië, zonder euro?
DUDA: Polen is extreem ongelijk ontwikkeld. Op het platteland zijn nog altijd veel mensen werkloos. Indien we nu de euro zouden invoeren, zou een gepensioneerde nauwelijks 200 euro krijgen. We moeten eerst de levensstandaard van de Polen optrekken. Pas daarna, misschien over tien jaar, kunnen we de invoering van de euro serieus in overweging nemen.
© Der Spiegel
‘Sommigen proberen de nieuwe regering in een zo slecht mogelijk daglicht te plaatsen.’
