Den Haag vreest voor een eigen Falklandoorlog met president Hugo Chavez van Venezuela als de grote agressor.

In april 1982 gaf de Argentijnse dictator Leopoldo Galtieri zijn leger de opdracht de Falklands te bezetten. De juntaleider gebruikte de Britse aanwezigheid op de eilandengroep vlak voor de Argentijnse kust om de aandacht van de bevolking af te leiden van de economische crisis en de politieke onrust. De Britse premier Margaret Thatcher liet de bezetting niet over haar kant gaan, en stuurde een zeemacht naar de Falklands, om de eilandengroep te heroveren. Na een korte oorlog, waarbij duizend doden vielen, gaven de Argentijnse troepen zich over aan de Britten.

Het mag ongelofelijk klinken, maar Nederlandse politici vrezen nu ook in een oorlog te geraken met een Zuid-Amerikaanse dictator om een groep kleine eilanden. Nederland bezit nog een eilandengroep voor de kust van Venezuela: de Nederlandse Antillen én Aruba (dat een aparte status heeft). De Nederlandse Antillen bestaan uit Curaçao, Bonaire en drie kleinere eilanden. Hugo Chavez, de grillige president van Venezuela, zou zijn oog hebben laten vallen op de eilandengroep.

De Hollanders veroverden de eilanden in de 17e eeuw, toen ze zich ook meester maakten van Suriname op het vasteland van Latijns-Amerika. De eilanden werden vooral gebruikt voor de slavenhandel. Vanuit de Antillen ging de menselijke koopwaar uit Afrika naar plantages in de Verenigde Staten en in Latijns-Amerika.

Terwijl de kolonie Suriname in 1975 onafhankelijk werd, kozen de Antillen ervoor om onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden te blijven. De eilanden hebben tegenwoordig een zelfstandig bestuur en ook een eigen munt, maar Buitenlands Beleid, Defensie en Justitie vallen nog steeds onder de competentie van de regering in Den Haag. De Antillen zijn bij onze noorderburen voorts erg geliefd als vakantiebestemming.

Nederlandse parlementariërs vrezen echter dat Hugo Chavez een invasie van de eilanden aan het voorbereiden is. De belangrijkste aanwijzing daarvoor is dat de president zijn leger flink wil uitbreiden. Hugo Chavez is bezig het aantal reservisten van zijn krijgsmacht op te voeren van 150.000 naar 2 miljoen. In Spanje plaatste hij een order voor patrouilleboten en militaire transportvliegtuigen. Verder zou hij in Rusland achttien gevechtshelikopters, vijftig Mig-29-jachtbommenwerpers en 100.000 machinegeweren besteld hebben.

De Nederlandse parlementariërs zijn ook gealarmeerd door de oorlogszuchtige taal van Chavez over de Antillen. Onlangs verklaarde Chavez dat alle koloniale mogendheden moeten ‘ophoepelen’ uit het Caribische gebied. De president zei bovendien dat ‘als Nederland maar één been van de Antillen zet, hij er met twee benen zal binnenstappen’.

Venezuela toont al langer belangstelling voor de Antillen. In 1929 bezette een Venezolaanse strijdmacht voor korte tijd Curaçao. In 1978 zei de toenmalige president van Venezuela tijdens een ontvangst op hetzelfde eiland ‘dat het uur van de hereniging van de Antillen en Venezuela’ naderde.

Nu is echter ook de Nederlandse regering gealarmeerd door de uitlatingen van Chavez. Minister Henk Kamp van Defensie bevestigde begin maart in het Nederlandse parlement dat Chavez zijn oog zou hebben laten vallen op de Antillen. Hij noemde de Venezolaanse machthebber bij die gelegenheid een ‘onverdraagzame populist’. Vorige week sloeg Chavez terug. Hij betitelde Kamp als een ‘extreemrechtse pion van Washington’, die de wereldwijde campagne van de Amerikanen tegen zijn linkse regering steunt. Chavez beticht Den Haag ervan dat het de Antilliaanse eilanden door Washington laat gebruiken als een springplank voor een eventuele actie tegen Venezuela. Het Amerikaanse regering bezit een aantal militaire bases op de eilandengroep.

De afgelopen dagen spraken Den Haag en Caracas over en weer sussende woorden. Venezuela benadrukte dat het geen interesse heeft in de Antillen, en de Nederlandse regering zei dat de banden met Caracas nog steeds ‘vriendschappelijk’ zijn. Het Nederlandse parlement is er niet gerust op. Het wil dat minister Kamp van Defensie een veiligheidsstudie verricht naar de militaire verhoudingen in het Caribische gebied. De Nederlandse pers speculeert openlijk over de kansen van de Nederlandse militairen bij een aanval van Venezuela. Conclusie is dat de Venezolaanse marine geen partij is voor de fregatten en de gevechtsvliegtuigen die de Nederlanders in de strijd kunnen werpen. Bovendien mag Nederland bij een invasie rekenen op bijstand van de Amerikanen.

M.B.