Als de politieke wil er is, kan Vlaanderen perfect buiten de grondwet om voor het confederalisme kiezen, zegt politicoloog Bart Maddens (KU Leuven).
Volgens de Vuye-doctrine moeten we buiten de grondwet treden om het confederalisme te verkrijgen. Is dat een mogelijkheid? (Raymond Meyvaert, Oostende)
BART MADDENS: Er is een precedent in de Belgische geschiedenis: na de Eerste Wereldoorlog is het algemeen stemrecht voor mannen er ook buiten de grondwet om gekomen. Als de politieke wil er is, zijn er verschillende scenario’s mogelijk. Stel dat de N-VA dominant blijft in Vlaanderen, en de PS in Wallonië, dan zouden die twee een akkoord kunnen sluiten over een confederale hervorming. Een andere optie is dat een meerderheid in het Vlaams Parlement een soevereiniteits- akkoord goedkeurt, zoals in Catalonië is gebeurd.
Stel dat er in het Vlaams Parlement een meerderheid is die een confederatie of zelfs onafhankelijkheid zou uitroepen, is dat dan afdwingbaar in België en internationaal? (Guy Cools, Breendonk)
MADDENS: Catalonië is daarvoor een belangrijk precedent. Iedereen kijkt nu naar wat daar het komende jaar gebeurt, met de separatistische regering. Als de Catalanen de onafhankelijkheid uitroepen, worden ze dan automatisch lid van de Europese Unie, of moeten ze weer de hele erkenningsprocedure doorlopen? Welke landen zullen hen erkennen? Al zijn er natuurlijk ook grote verschillen: zonder Catalonië blijft Spanje een machtige speler. Terwijl België als geloofwaardige internationale speler de facto zou ophouden te bestaan, als zestig procent van de bevolking zich zou afscheuren. Vlaanderen heeft ook veel meer macht tegenover het federale niveau dan Catalonië tegenover Madrid.
Welke voordelen denkt de N-VA te halen uit de splitsing van het land? (Mathieu Verstichel, Oudenaarde)
MADDENS: De N-VA heeft volgens mij gelijk als ze zegt dat België, tussen het Europese en het Vlaamse niveau in, overbodig is geworden. Op dit moment zijn er twee parallelle regeringen met volledige administraties die elkaar voor de voeten lopen, waardoor een heel inefficiënt en duur systeem ontstaat. De vraag is natuurlijk: welk bestuursniveau schaf je af? Dan zou ik eerder pleiten voor het Belgische, want dat heeft ruim anderhalve eeuw de kans gehad om zichzelf te bewijzen, maar is daar duidelijk niet in geslaagd.
Waarom gaat de N-VA niet resoluut voor de onafhankelijkheid, en zet ze zo bijgevolg ook het koningshuis buitenspel? (Riani Samir, Antwerpen)
MADDENS: Als je echt gehecht bent aan een koning of een Belgische eenheid, dan stem je niet voor de N-VA. Maar het confederalisme lijkt me een goede tussenoplossing, omdat je daarmee tegemoetkomt aan een groep mensen die zich wel nog verbonden voelen met de Belgische identiteit. De monarchie kan dan zelfs blijven bestaan. Maar Vlaanderen en Wallonië worden wel aparte deelstaten van de EU. In 2010 en 2014 is België door het oog van de naald gekropen: bijna was er een fatale blokkering van het systeem. Misschien is het in 2019 echt zover.
Vraag van de week
Is de Maddens-strategie niet een beetje Vlaanderen onwaardig? Een bevolkingsgroep ‘uithongeren’ om dan in ruil voor geld staatshervormingen te eisen? (Alex Vanuxem)
MADDENS: Voor alle duidelijkheid: ik heb nooit gepleit voor een ‘uithongering’ van de Franstaligen of voor een stopzetting van de geldtransfers. Dat laatste kan de Vlaamse regering niet eens. De Maddens-doctrine, die al dateert van 2009, houdt in dat de Vlaamse regering gebruik zou maken van alle mogelijke institutionele drukkingsmiddelen, zodat de Franstaligen vragende partij zouden worden voor een staatshervorming. Wat de N-VA nu doet, is eigenlijk een soort lightversie van de Maddens-strategie. De partij hoopt dat de Franstaligen het beu worden om geregeerd te worden door een minderheid in de federale regering, zodat ze uiteindelijk zelf een staatshervorming vragen. Op korte termijn zie ik dat niet werken – de PS doorziet dat spelletje – maar op heel lange termijn (tegen 2024 of 2029) misschien wel. Tenminste, als de huidige, uitzonderlijke situatie op federaal niveau zo lang standhoudt.
Kunnen vrouwen nog onbezorgd zwanger zijn? Stel uw vraag aan gynaecoloog HENDRIK CAMMU.
Mail uw vragen naar mijnvraag@knack.be en maak kans op twee filmtickets.
Stefanie Van den Broeck
