Het is niet omdat er hier bij Knack eentje ’s nachts de biografie van Hugo Claus bijeen zit te zuchten, dat andere Clausvorsers hun geliefkoosde studieobject voortaan zouden negeren. Een van de meest eminente clausianen is ongetwijfeld Georges Wildemeersch. Hij wijdt in het literair-historisch tijdschrift Zacht Lawijd een intrigerende bijdrage aan Henri Vandeputte (1877-1952). Deze Franstalige in Oostende wonende auteur had tussen 1948 en het jaar van zijn dood een intens contact met de toen nog piepjonge Hugo Claus (°1929). Vandeputte schreef massa’s brieven aan Claus en daarover gaat het artikel van Wildemeersch.
Claus was nog geen 19 toen hij in 1948 in Oostende aankwam. Hij trok, na twee jaar alleen te hebben gewoond, opnieuw bij zijn ouders in en ging werken in de drukkerij van zijn vader. Hij startte er zijn eerste literaire blad, maar verveelde zich stierlijk als bediende. De relatie met zijn vader verslechterde opnieuw en Claus ging in Hôtel de Londres op de Zeedijk wonen. Dat adres bleef zijn officiële domicilie tot 1955.
Wat opvalt, is dat Claus zich in die periode volledig onderdompelt in de Franse literatuur (Apollinaire, Michaux). Volgens Wildemeersch werd zijn kennis van die literatuur in grote mate gestimuleerd door zijn contact met Henri Vandeputte die in Oostende een tweedehandsboekenwinkel uitbaatte. De man had toen al een erg bewogen leven achter de rug: gokverslaafd, drie huwelijken, uitgever van een krant en van diverse tijdschriftjes, directeur van een handvol casino’s, meermaals aan lagerwal geraakt en weer rijk geworden. Hij was persoonlijk bevriend met belangrijke Franse dichters en met een hele reeks kunstenaars. Wanneer Claus hem in 1948 leert kennen, beleeft hij zijn rampjaar en is hij koortsachtig op zoek naar geld.
Wildemeersch schrijft: ‘Claus werd door de oude man met ironie maar ook met genegenheid bekeken.’ Hij zal er alles aan doen om de carrière van de piepjonge schrijver een duwtje in de rug te geven. Hij publiceert laaiende recensies over zijn werk, introduceert Claus bij zijn vrijgevochten vrienden, vertaalt De Metsiers in het Frans en regelt ook veel van zijn zakelijke beslommeringen. ‘Op die manier kwam voor de jonge Claus ongetwijfeld een groot stuk van de internationale avant-garde binnen handbereik.’
In elke Clausbiografie zal Henri Vandeputte een opvallende plaats moeten krijgen.
Zacht Lawijd. Redactieadres voor België: Salm Salmstraat 13, 2320 Hoogstraten.
Karl van den Broeck
