Als het kartel CD&V/N-VA over een maand de Vlaamse verkiezingen wint, mogen we misschien nog eens naar de stembus.

Onderzoeksbureaus hebben de handen vol met de Vlaamse verkiezingen van 13 juni. De startposities van de partijen zijn maanden geleden al bepaald (‘CD&V/N-VA in poleposition!’). Het stemgedrag wordt om de haverklap gepeild (‘CD&V/N-VA haalt meer dan 30 procent!’). De verkiezingsuitslag wordt zelfs al voorspeld (‘CD&V/N-VA gaat maar goed 1 procent vooruit!’). Alleen moeten de kiezers natuurlijk nog altijd zelf beslissen. Over een maand kunnen en moeten ze dat ook effectief doen.

De enige relevantie van al die peilingen en voorspellingen is dat ze tendensen aangeven en die zijn sinds de jaarwisseling behoorlijk eensluidend. Het vertrouwen in Paars, dat een jaar geleden nog zeer uitgesproken was, slinkt zienderogen. Niet de socialisten maar de liberalen zitten in de hoek waar de klappen vallen. Voor een alternatief kijken de kiezers naar de oppositie. In Vlaanderen brengen ze op die manier CD&V/N-VA voorlopig in een winnende positie maar blijft ook het Vlaams Blok gestadig vooruitgaan. Meer in beslag genomen door beschouwingen over de vraag welke partij de electorale strijd als grootste kan beslechten, lijkt het wel alsof niemand nog opkijkt van die onverstoorbare opgang van het Blok. Berusting of onmacht?

Het maakt van het speculeren over andere en nieuwe coalitieformules op dit ogenblik hoe dan ook een meer dan riskante bezigheid. Het politieke doemscenario met een tripartite van de drie traditionele partijen en met het Vlaams Blok alleen in de oppositie is zeker niet afgewend. Een andere mogelijke uitkomst, op basis van het kiezershumeur op vier weken voor de verkiezingen, is dat voor een nieuwe Vlaamse regering een rooms-rode combinatie de fakkel overneemt.

In beide gevallen is één zaak duidelijk: de vorming van een nieuwe coalitie wordt een ingewikkeld en moeizaam verhaal want CD&V/N-VA zal niet alleen zichtbaar willen wegen op het Vlaamse beleid maar ook willen inbreken in de federale regering. In de federale staat België hebben de politici immers beslist dat asymmetrische formules niet werken. Het is meteen ook hun voornaamste argument om alle verkiezingen gelijktijdig te organiseren en meer rust in het politieke bedrijf te krijgen.

Maar omdat dit nu nog niet kan, zouden er door een ingrijpende wijziging van de machtsverhoudingen na 13 juni weleens snel nieuwe federale verkiezingen kunnen komen. Daar houden ze op verschillende partijhoofdkwartieren in elk geval heel ernstig rekening mee. Toch maar opletten dat de balorigheid van veel kiezers dan in het stemhokje niet omslaat in een opstandige baldadigheid.

Patrick Martens

Niemand lijkt nog op te kijken van de onverstoorbare opgang van het Blok. Berusting of onmacht?