De kerstboomteelt is big business in Wallonië. Niet iedereen is daar blij mee. Boeren zien weiland verdwijnen en milieuorganisaties vrezen voor de bossen.

Met nog maar een paar weken tot Kerstmis stromen de bestellingen binnen en draaien de zaken op volle toeren: Wallonië is na Denemarken de grootste kerstboomkweker in Europa. Jaarlijks produceert Wallonië vier miljoen bomen, waarvan minstens tachtig procent voor de export is bestemd. Kerstboomkwekerijen beslaan er een oppervlakte van vijfduizend hectare en bevinden zich vooral ten zuiden van Samber en Maas, in de provincies Namen, Luik en Luxemburg.

Ondanks gewijzigde gewoonten – meer mensen brengen de kerstdagen elders door – en nieuwe woonpatronen – meer mensen wonen in kleinere woningen en appartementen, waar minder plaats is voor een kerstboom – groeit de omzet van de Waalse kerstboomkwekers met tien procent per jaar.

De sector is goed voor vierhonderd voltijdse banen het hele jaar door, in de drukke maanden van oktober tot december komt daar een veelvoud aan seizoenarbeiders bij. Die tijdelijke arbeiders komen voor een groot deel uit Oost-Europa. Belgen vinden het werk blijkbaar te zwaar.

De kerstbomen worden vandaag vooral in landbouwgebied gekweekt. Waalse boeren en milieuactivisten maken zich daar al jaren zorgen over. Want hoewel de teelt van echte kerstbomen ook onmiskenbare milieuvoordelen oplevert en een perceel kerstbomen een fraaie aanblik biedt, is het intensieve gebruik van weilanden, maar ook van kunstmest en pesticides, menigeen een doorn in het oog.

De Waalse regering wil de kerstboomteelt nu ook in bossen mogelijk maken. Daar zijn de chemische producten die in de kerstboomkweek worden gebruikt tot dusver niet toegestaan. Bij milieuorganisaties gaan alle alarmbellen tegelijk rinkelen. ‘De kerstboomkweek is een lucratieve zaak, en bosgrond is vijfmaal goedkoper dan landbouwgrond’, aldus een bosbeschermer in Le Soir. Hij vreest dat kerstboomkwekers binnenkort massaal Waalse bosgrond opkopen en de bestaande biodiversiteit zullen vervangen door een monocultuur van kerstbomen.

Daarnaast is de Waalse regering van plan een herkenbaar label voor Waalse kerstbomen in te voeren, zodat Walen sneller voor een Waalse dan voor een Deense kerstboom zullen kiezen.

De milieubewuste consument staat in deze periode sowieso voor een dilemma. Een echte kerstboom of een kunstboom? De vraag welke van de twee voor de grootste ecologische voetafdruk zorgt, is nog niet beantwoord. Een huurboom die verschillende jaren na elkaar kan worden verhuurd, is naar verluidt de milieuvriendelijkste optie. Op voorwaarde dat u er niet helemaal vanuit Vlaanderen naar de Ardennen voor rijdt, natuurlijk.

Han Renard

Milieuorganisaties vrezen dat de bestaande biodiversiteit binnenkort vervangen wordt door een monocultuur van kerstbomen.