Moeten SP.A en Groen nauwer samenwerken om tegenwicht te bieden aan de N-VA? Politicoloog Dave Sinardet ziet zeker op lokaal gebied mogelijkheden. ‘In de Antwerpse context is een kartel niet meer dan logisch.’
Terwijl de glazen van de nieuwjaarsrecepties nog in de vaatwas zitten, nemen de Vlaamse partijen al de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 in het vizier. CD&V en Open VLD stemmen intern de violen met vervroegde voorzittersverkiezingen. Ook ter linkerzijde worden er ballonnetjes opgelaten. Zo maakte Björn Rzoska, Groen-fractieleider in het Vlaams Parlement, afgelopen weekend de opening naar de socialisten. ‘Er moet gepraat worden met de SP.A, liet hij optekenen in De Morgen. Apart maken Groen noch SP.A kans als alternatief voor De Wever.’ SP.A-voorzitter John Crombez reageert koeltjes: ‘Er zijn veel goede contacten tussen beide partijen, maar een formele samenwerking is niet aan de orde.’
Toch is een doorgedreven samenwerking zeker op lokaal niveau een denkoefening waard, vindt politicoloog Dave Sinardet (Vrije Universiteit Brussel & Universiteit Antwerpen). ‘De kaarten liggen vandaag beter dan ooit. In de Antwerpse context is het niet meer dan logisch dat SP.A en Groen een kartel zouden vormen.’
Zijn SP.A en Groen ermee gebaat om nauwer te gaan samenwerken?
SINARDET: Je kunt ervan uitgaan dat de gemeenteraadsverkiezingen in Antwerpen sterk gepolariseerd zullen worden. Dat komt door de figuur van Bart De Wever: je bent ofwel vóór, ofwel tégen. Dan is het handig voor oppositiepartijen om met een alternatief te komen. Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen is de SP.A met zijn Stadslijst te ver naar rechts opgeschoven. Daardoor werd extreemlinks voor veel linkse kiezers plots een serieus alternatief, en behaalde de PVDA meer dan acht procent. Met een links kartel zijn SP.A en Groen opnieuw aantrekkelijk voor kiezers die De Wever weg willen.
Welke praktische bezwaren ziet u?
SINARDET: Hoewel hun standpunten vaak niet ver uit elkaar liggen, is er een groot verschil in partijcultuur. Veel kiezers van Groen komen uit de christelijke zuil, terwijl bij de SP.A de vrijzinnigheid nog steeds een grote invloed heeft. Dat speelt een rol tijdens de campagne. Dat zag je ook bij de Stadslijst, waar het nooit echt boterde tussen de militanten van CD&V en SP.A.
Welke partij heeft bij zo’n samenwerking het meest te verliezen?
SINARDET: Door de zwakte van SP.A in de opiniepeilingen zien veel Groen-mandatarissen zich als het enige progressieve alternatief. Bij een eventuele samenwerking moet Groen er dus voor zorgen dat het niet als aanhangwagentje van SP.A gezien wordt. De voornaamste vraag is: wie wordt lijsttrekker? Voormalig Groen-voorzitter Wouter Van Besien is ongetwijfeld kandidaat, maar dat is voor een partij als SP.A, die in 2006 nog 36 procent van de stemmen behaalde, moeilijk te verteren. Anderzijds is de Antwerpse SP.A-afdeling vandaag zo hopeloos verdeeld, dat Van Besien misschien wel een intern personeelsprobleem kan oplossen.
In Deurne zullen Groen en N-VA wellicht samen een coalitie vormen. Wordt een samenwerking met SP.A zo niet heel moeilijk?
SINARDET: Met die coalitiewissel wil Groen laten zien dat ze een potentiële bestuurspartij is, die niet noodzakelijk aan het handje van SP.A hoeft te lopen. Ik denk niet dat de samenwerking met N-VA veel verder dan Deurne zal gaan. Het zou voor Groen strategisch niet slim zijn om in 2018 een coalitie te vormen met De Wever, om dan in 2019 oppositie te voeren bij de federale en regionale verkiezingen.
DOOR JEROEN ZUALLAERT
‘Met een links kartel zijn SP.A en Groen aantrekkelijk voor kiezers die De Wever weg willen.’
