Burgemeester van Leuven Louis Tobback (SP) wil bewakingscamera’s plaatsen in de stad om de kleine criminaliteit te bestrijden, het gevoel van veiligheid te verhogen en de politie bovendien toe te laten om zich op de grote criminaliteit te concentreren. Aldus Tobback.

Louis Tobback

“In Waregem wordt een winkelbuurt bewaakt met camera’s, in Genk wordt het plein voor het stadhuis in het oog gehouden door een camera, in Brussel staan zestig camera’s. En niemand die zich daar druk over maakt. Maar als ik het idee wil bestuderen voor Leuven, dan staan de Liga van de Mensenrechten, een VUB-professor en een paar partijen plots in het gelid. Een reactie die wellicht evenveel met mijn persoon te maken heeft als met de zaak zelf. Ik verwacht geen wonderen van camera’s, maar ze stellen me wel in staat om een betere service te leveren met minder politie. Personeel dat ik kan inzetten op grotere fenomenen. Het politiekorps kan nu eenmaal niet overal tegelijk aanwezig zijn. Het argument dat de criminaliteit verschuift als er camera’s staan, is pure onzin. Zakkenrollers zijn actief op plaatsen waar veel volk rondloopt, zoals winkelstraten. Vooraleer ze hun activiteiten elders kunnen uitoefenen, moet het winkelpubliek mee verhuizen. Enkel als je één winkelstraat beveiligt en twee niet, krijg je verschuiving, anders niet.

In Groot-Brittannië, waar videobewaking al langer wordt toegepast, telt men in winkelstraten die beveiligd zijn met camera’s, méér bezoekers in plaats van minder. Dat ontkracht dus het argument dat mensen afkerig staan tegenover het idee. Er wordt bovendien geen verschuiving van criminaliteit vastgesteld. En de camera’s hebben wel degelijk een ontradend effect.

Agalev en VLD, die kritiek hebben op mijn plan, zeggen dat Leuven een veilige stad is. Ja, klopt, en het is aan mij om het ook zo te houden. Waarom moet ik wachten tot er overlast is alvorens iets te ondernemen? Moest er verdeeldheid bestaan over mijn plan, dan stel ik voor om een referendum te houden. Ik wil dat referendum zelfs verliezen. Als een meerderheid tegen is, zijn we dezelfde vrienden, maar dan moeten de mensen wel weten dat ze meer belastingen zullen betalen voor meer politie.”

Jef Geboers

De Liga voor de Rechten van de Mens vindt dat het installeren van camera’s in de stad indruist tegen het respect voor de privacy. En hoe zal de verwerking gebeuren van de gegevens die via de camera worden geregistreerd, vraagt Liga-medewerker Jef Geboers zich af. Big brother komt dichterbij.

“Camera’s op het werk, camera’s op de autoweg, camera’s in de stad, buurtinformatienetwerken: het beeld van “big brother is watching you” komt toch stilaan dichterbij. Zolang videobewaking niet onder een wettelijke regeling valt, is er trouwens een schending van artikel 8 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. Dat bepaalt dat er enkel een uitzondering kan gemaakt worden op het recht op privacy voor redenen van openbare veiligheid. Tobback loopt met zijn plan vooruit op een wet over videobewaking die nog niet eens gestemd is.

Het is in ieder geval duidelijk: camerabewaking kan de privacy schenden. Als iemand graag lang voor de etalage van een lingeriewinkel staat, berokkent hij daar niemand schade mee, maar hij staat dus wel op band. Ik kan me voorstellen dat er op een bepaald moment vragen worden gesteld over het gedrag van die persoon, hoewel hij niets verkeerd doet. Wie gaat zich bezighouden met de verwerking van die gegevens? Wie houdt toezicht? Wie krijgt in welke omstandigheden toegang tot de beelden? Als er genoeg veiligheidswaarborgen worden ingebouwd, zijn we niet tegen videobewaking. Onder bepaalde omstandigheden: betogingen of evenementen als Marktrock. We vrezen alleen dat bij permanente bewaking de gegevens in verkeerde handen komen.

De vraag blijft overigens: wat wil men met dit soort bewaking bereiken? Professor Paul De Hert van de Vrije Universiteit Brussel heeft twijfels over de preventieve waarde van camera’s. Als men weet waar ze staan, verschuift de criminaliteit naar andere plekken. Trouwens, Leuven is een veilige stad. De gevoelens van onveiligheid worden opgezweept door niet geheel democratische groepen. Kijk maar, als er in De Haan enkele asielzoekers een inbraak plegen, worden plots àlle asielzoekers als dieven afgeschilderd. Wij zeggen: laten we redelijk blijven.”

Opgetekend door Bart Vandormael