Bulgaren gaan zelf achter vluchtelingen aan die de grens proberen over te steken. De overheid weet niet goed wat ze daarvan moet denken.
Als één op tien migranten een terrorist is en we vangen die, kunnen we duizenden levens redden’, zegt Biser Rusimov. Rusimov – een verkoper van touwen voor jachtboten met een ‘Vrijheid of Dood’-tattoo op zijn rug – is lid van de Organisatie ter Bescherming van Bulgaarse Burgers (OBBB), een actiegroep die tot voor kort sporttoernooien organiseerde, maar sinds september ook langs de grens met Turkije patrouilleert om migranten te vangen. ‘Aangezien de overheid die vluchtelingen niet tegenhoudt, helpen we zelf een handje’, aldus Rusimov.
Sinds begin 2015 zijn een miljoen vluchtelingen die vanuit Turkije op weg zijn naar Noord-Europa langs het westerse deel van de Balkan voorbijgekomen. Bulgarije plaatste vorig jaar een hek, en daardoor bleef het land grotendeels van de vluchtelingenstroom gespaard. De Bulgaarse grenspolitie nam dit jaar zelfs twintig procent minder asielzoekers op dan in dezelfde periode van vorig jaar. Maar het hek is nog niet klaar, en nu de route langs Griekenland en Macedonië voor vluchtelingen gesloten wordt, verwachten veel Bulgaren dat mensensmokkelaars een nieuwe route zullen uitstippelen – een route die door hun land loopt.
Daar willen groeperingen als de OBBB iets aan doen. In de herfst vingen zij al een groep van dertig migranten, en deze maand werden al 23 Afghanen in de kraag gevat. Op amateurbeelden was te zien hoe de OBBB de Afghanen water en voedsel gaf, maar andere groeperingen nemen op een agressievere manier het recht in eigen handen. Dinko Valev werd in de Bulgaarse media als superheld geprezen omdat hij ‘met zijn blote handen’ een groep Syrische oorlogsvluchtelingen had gevangengenomen. Een Facebookvideo waarin Afghanen met de handen vastgebonden op de rug op de grond worden gedwongen en een man ‘Niet Bulgarije, ga terug naar Turkije!’ roept, zorgde voor veel kritiek in Bulgarije en daarbuiten. De man die de video online plaatste, werd opgepakt en kreeg huisarrest.
Het is in Bulgarije verboden om als gewone burger anderen op te pakken. Maar de overheid reageert heel gemengd op de burgerpatrouilles. Nadat de OBBB de Afghanen had gevangen, reikte het hoofd van de Bulgaarse grenspolitie een prijs aan hen uit. Ook eerste minister Boyko Borisov was aanvankelijk opgezet met deze vrijwillige burgerparticipatie. Pas na de Facebookvideo paste de regering haar discours aan. Mensen mogen illegale migranten niet langer oppakken. ‘Zulke acties ondermijnen het vertrouwen in onze grenscontrole’, zei Philip Gounev, de onderminister van Binnenlandse Zaken.
Mensenrechtenorganisaties betreuren dat de overheid niet sneller paal en perk heeft gesteld aan de doe-het-zelfgrensbewaking. De ordediensten ondervroegen Dinko Valev pas een maand nadat hij in de media was gelauwerd. Dat gaf hem een zekere legitimiteit, en daarom zal hij er ook niet mee ophouden. Dat geldt ook voor het OBBB. Bij een excursie vorige zaterdag zagen ze in een bos enkele nieuwe sluiproutes. Die zal de groep – steeds gekleed in camouflagekleuren en bottines – ook de komende tijd goed in de gaten blijven houden.
© The Economist
Dinko Valev werd in de Bulgaarse media als held geprezen omdat hij vluchtelingen had ‘gevangen’.
