Ko van den Bosch bewerkte op verzoek van zijn echtgenote en regisseuse Ola Mafaalani de Deense tv-reeks Borgen tot een tien uur durende theatervoorstelling. ‘Het is een verademing om in een stuk te leven.’
Het hoofdpersonage van Borgen is de Deense politica Birgitte Nyborg. Heeft uw vrouw u makkelijk kunnen overtuigen om een theaterstuk rond haar te maken?
KOVAN DEN BOSCH: Ola identificeert zich erg met het hoofdpersonage, een dame die zowel het grote idealisme in de politiek nastreeft als het kleine idealisme in haar gezin koestert. Die herkenning had ik minder. Maar net als Ola kijk ik graag naar series. En we houden van bingewatchen! Het was een uitdaging om te onderzoeken of en hoe we het genot van urenlang in een andere wereld te leven in het theater konden realiseren.
Hoe willen jullie het publiek laten binge-
watchen?
VAN DEN BOSCH: Onze versie wordt een dialoog met het publiek. De feuilletonstructuur blijft behouden, maar de vierde wand wordt voortdurend doorbroken. Zo bevindt de keuken van de Borgens zich in het publiek. Als een personage een eitje bakt, dan is de kans groot dat hij dat doet voor de toeschouwers die in de buurt zitten. Wanneer het diner gegeten wordt – de voorstelling speelt van 13 tot 23 uur – schuift het publiek aan bij een grote tafel op de scène.
Wat voegt deze versie aan de televisiereeks toe?
VAN DEN BOSCH: Er was verhaaltechnisch weinig manoeuvreerruimte. Het productiehuis bezorgde me het Deense script. Mijn Deens is niet geweldig, dus maakte ik een bewerking met hulp van de Engelse ondertitels. Daar ben ik een viertal maanden zoet mee geweest. In december 2014 was het script klaar en werd het, gelukkig, goedgekeurd door de Denen. Die bewerking was vooral een oefening in monteren en selecteren. Wij benadrukken de verhaallijn van het gezin sterker en we voegen intermezzo’s toe waarin de acteurs uit hun rol stappen en reflecteren over hun personage en de politieke beslissingen die genomen worden. Ik ben aan de slag gegaan met cijfermateriaal dat aantoont hoe er miljoenen worden gespendeerd aan het omheinen van de Europese ‘heilstaat’, maar hoe er nauwelijks iets gaat naar het opvangen van vluchtelingen die gewoon een plek zoeken om veilig te leven.
Is er nood aan theaterfeuilletons?
VAN DEN BOSCH: Er is nood aan een gemeenschapsgevoel, aan enthousiasme voor het theater en voor de medemens. Maar ook aan, sorry voor het lelijke woord, onthaasting. Daar ligt een rol voor dit soort theater. De mensen ervaren het als een verademing om een tijdje in een stuk te leven. Tijdens Borgen mag je vrij in en uit lopen. De acteurs die even niet meespelen, mengen zich onder de toeschouwers en geven uitleg als dat nodig is. Als je een aflevering mist, praten ze de toeschouwer bij in de wandelgangen.
Met Borgen rondt Mafaalani haar artistiek leiderschap bij het Noord Nederlands Toneel (NNT) af en u stopt er als huisauteur. Wat nu?
VAN DEN BOSCH: Ola maakt in het najaar nog All inclusive bij NNT, een stuk over de vluchtelingenproblematiek waarvoor ik de tekst schreef. Dan last ze een pauze in. Ik ga als freelancetheatermaker aan de slag. Een van mijn eerste projecten is een locatievoorstelling met rapper Typhoon.
Borgen van het Noord Nederlands Toneel gaat op 12 maart 2016 in Groningen in première. Het stuk reist tot 12 juni 2016 door Nederland en is onder meer in Tilburg, Eindhoven en Maastricht te zien. (www.nnt.nl)
Els Van Steenberghe
‘Tijdens het stuk mag je vrij in en uit lopen. De acteurs praten je wel bij.’
