Zuivere lucht gaan kopen in Congo: dat is vragen om moeilijkheden.

Zuivere lucht kopen in het buitenland is een van de maatregelen die een land kan overwegen om te voldoen aan het Kyoto-protocol. Dat wil de vervuiling van de atmosfeer met broeikasgassen terugdringen in het kader van de – voorlopig vooral door Europa gevoerde – strijd tegen de opwarming van het klimaat.

Minister van Leefmilieu Didier Gosuin (MR) van de Brusselse Hoofdstedelijke regering koppelde dit nobele streven aan een andere betrachting van de federale regering – en vooral van zijn partijgenoot Louis Michel, minister van Buitenlandse Zaken. Op 20 februari tekende Gosuin samen met de Congolese minister van Leefmilieu en Toerisme Jules Yuma Moota een akkoord waarin Brussel zich engageert in een herbebossingsproject in Congo. Meer bossen betekent immers minder problemen met het klimaat, want bomen nemen koolstofdioxide op, en dat is een broeikasgas. En nu Congo een wankele vrede probeert te handhaven, wil Louis Michel per se een actievere rol spelen in onze oude kolonie. Twee vliegen in één klap dus.

Na een studieronde beslisten Gosuin en zijn Congolese partners een stuk savanne van bijna 30.000 hectaren in gedegradeerd woud te beplanten, in de buurt van het plaatsje Nioki in de provincie Bandundu.

Maar dat plan werd meteen op de korrel genomen door milieuorganisaties als Greenpeace. Die stelden vast dat de Congolezen Gosuin een woud wilden laten herbebossen dat door Europese bedrijven illegaal was kaalgekapt. Op initiatief van de Wereldbank was in mei 2002 een moratorium op houtkap in Congo afgesproken dat – typisch voor Congo – zo lek als een zeef bleek: her en der werd vrolijk voortgekapt, zonder al te veel aandacht voor duurzaamheid en andere mooie principes, onder meer op de plaats die Gosuin toegewezen kreeg.

Gosuins kabinet ontkent het bericht en stelt dat zijn collega’s Michel en Marc Verwilghen (VLD, Ontwikkelingssamenwerking) van het initiatief op de hoogte waren. Beide kabinetten verklaren officieel van niets te weten, maar een medewerker van Verwilghen zou Gosuin alvast informeel van het probleem op de hoogte hebben gebracht.

De Kyoto-protocollen zijn een ingewikkelde materie, en Congo is een ingewikkeld land. Het was misschien wat veel voor een eenvoudige Brusselse minister om die twee zaken te willen combineren. Daarenboven verwijten milieuorganisaties Gosuin dat er veel efficiëntere maatregelen zijn om broeikasgassen te bestrijden dan het planten van wat bomen in Congo.

Dirk Draulans

Het moratorium op houtkap in Congo bleek zo lek als een zeef.