Aandelen zijn op lange termijn de best renderende belegging. Keerzijde van de medaille: beleggen in aandelen houdt risico’s in, want de beurs heeft een grillig karakter. Hoe vermijd je de eerste valkuilen?

Beleggen in aandelen spreekt tot de verbeelding. Kijk maar naar Warren Buffett, de man die dankzij een doorwrochte beleggingsstrategie de op een na rijkste man van Amerika werd – na Bill Gates. Aandelen brengen op lange termijn méér op dan andere spaarvormen, zoals obligaties of spaarboekjes. Die lange termijn is zéér lang. In de VS wordt vaak verwezen naar de studie van Ibbotson en Sinquefield, die de beleggerswereld over een periode van 75 (!) jaar analyseerden, en dan blijken aandelen het best te scoren.

In die tussentijd kan er veel gebeuren, wat niet wil zeggen dat u die aandelen links moet laten liggen. Vooral mensen met een gezond spaarvarken komen in aanmerking, want beleggen in aandelen gebeurt met geld dat u ten minste vijf jaar kunt missen. Hoeveel geld dat precies is, hangt er maar van af.

Om dat te weten, is het absoluut noodzakelijk om eerst uw risicoprofiel te laten bepalen. Uw profiel hangt af van uw ouderdom, uw toekomstplannen, de omvang en de aard van uw vermogen, en uw instelling. Hoe gaat u om met zware verliezen? Bankverzekeraar Fortis werkt met vijf profielen voor de belegger: conservatief, defensief, neutraal, dynamisch en agressief. Beleggers met een conservatief profiel wensen niet in aandelen te beleggen, terwijl iemand met een neutraal profiel bereid is om de helft van zijn portefeuille met aandelen te vullen.

De beginner handelt als een goede huisvader: een metafoor voor de voorzichtige belegger die met beide benen op de grond blijft. Hoe? ‘Door uw portefeuille voldoende te spreiden’, zegt Danny Van Liedekerke van de Vlaamse Federatie van Beleggingsclubs en Beleggers (VFB). ‘Voldoende verschillende aandelen kopen is misschien een probleem in het begin, omdat dat veel geld vergt. Dat kun je oplossen door te kiezen voor holdings: beursgenoteerde bedrijven die participeren in een aantal ondernemingen, maar vaak zelf geen economische activiteit uitvoeren – zoals Ackermans & van Haaren en de GIMV. Zo krijg je automatisch een spreiding. Of je kiest voor trackers: aandelen die de index van een bepaald land of een bepaalde sector volgen. Zo kun je beginnen te beleggen met een bedrag van 3000 à 4000 euro.’

Het voordeel van een goed gespreide portefeuille is dat hij niet om de haverklap moet worden bijgestuurd. Een goede huisvader kiest bovendien voor stabiele aandelen: gevestigde waarden in de bedrijfswereld, die liefst jaarlijks een redelijk hoog dividend uitkeren. Jonge bedrijven die net op de beurs komen, vormen een veel groter risico. Ze zijn misschien minder kapitaalkrachtig, zodat het niet zeker is dat ze er bij een eventuele economische crisis zonder kleerscheuren afkomen. Danny Van Liedekerke: ‘Kiezen voor vaste waarden levert nooit uitzonderlijk grote winsten op, maar ook nooit uitzonderlijk grote verliezen.’

EEN BELEGGINGSPORTEFEUILLE OPENEN

Particuliere beleggers kunnen niet rechtstreeks handelen op de beurs. U kunt een beleggingsportefeuille openen bij een bank, die u echter vaak in de richting van haar eigen beleggingproducten zal sturen. Fondsen met name, die u niet zelf beheert. Ook beursmakelaars zijn mogelijke financiële tussenpersonen. Een lijst van alle erkende spelers vindt u op www.cbfa.be. Een trend van de jongste jaren zijn onlinebrokers, zoals Fortuneo en Keytrade Bank. (er is ook binck bank en bolero van KBC securities- > Cash)

Drie mogelijkheden dus, maar met onderlinge verschillen. Vooral grootbanken, maar ook beursmakelaars, rekenen kosten aan voor het beheer van uw effectenrekening. Bij KBC is dat 0,20 % plus 21 % btw op een bedrag tot 125.000 euro. Daarbij komen vaak ‘extra kosten’, bijvoorbeeld als u niet voldoende transacties doet – zoals de meeste beginnende beleggers. Onlinemakelaars zijn veel goedkoper, rekenen vaak geen beheerskosten aan, en hun websites zijn gebruiksvriendelijk. Het nadeel is dat u er als beginnende belegger enigszins aan uw lot wordt overgelaten, en het internet soms uitnodigt tot impulsieve beslissingen. En die zijn gevaarlijk.

Waar u sowieso niet onderuit kunt, is de fiscus. De verwezenlijkte meerwaarde op aandelen – de koerswinst – is vrijgesteld van belastingen. Op alle bruto dividenden betaalt u echter 25 % roerende voorheffing. Een uitzondering zijn aandelen met een VVPR-strip (verminderde voorheffing – précompte réduit), waarvoor de roerende voorheffing slechts 15 % bedraagt. Buitenlandse aandelen worden twee keer belast: in het buitenland en in België. Alleen als ons land een belastingverdrag heeft met het land van oorsprong, kunt u een deel van de buitenlandse heffing terugvorderen.

zie ook www.fisconet.be

DE KUNST VAN KOPEN EN VERKOPEN

Kopen, houden of verkopen: dat is de vraag. Talloze analisten observeren de beurs, en geven naar hun beste vermogen advies aan beleggers. Daarnaast doen er ook voorspellende modellen de ronde, zoals technische analyses. En beurswijsheden natuurlijk: sell in May and go away, but remember to come back in September. Jan Annaert, hoogleraar beleggingsleer aan de Universiteit Antwerpen, houdt het hoofd koel: ‘Aandelen kopen moet je doen als je geld hebt, en verkopen als je geld nodig hebt.’

Zomaar kopen of verkopen, is af te raden. Aan de hand van een limietkoers geeft u als koper aan welk bedrag u ten hoogste wilt betalen per aandeel. Als verkoper geeft u met de limietkoers aan welk bedrag u minstens wilt krijgen per aandeel dat u van de hand doet. Aan de hand van een limietkoers vallen onaangename verrassingen dus te vermijden, in tegenstelling tot orders aan dagkoers. Dagkoers betekent dat de transactie onmiddellijk gebeurt zodra het aandeel wordt gevraagd of aangeboden, met een mogelijk onverwacht lage koers bij verkoop of een hoog opgeveerde koers bij aankoop.

Vergeet niet dat u als belegger een beurstaks van 0,17 % betaalt bij elke transactie. En verder is er nog het commissieloon dat uw financiële tussenpersoon aanrekent om een aankoop- of verkoopverrichting uit te voeren, en dat varieert beneden de 1 %. Alweer profileren de onlinemakelaars zich wat dat betreft als prijsbrekers.

Als u een onafhankelijke belegger wilt zijn, ligt de beslissing om te kopen of te verkopen uiteindelijk bij u. Goede informatie is belangrijk, als hulpmiddel om uw eigen visie te ontwikkelen. Brede kwaliteitskranten zijn een startpunt, of analyserapporten van financiële instellingen. Voor meer praktisch advies kunt u terecht bij tijdschriften als Cash (bij Trends) en nieuwsbrieven als Inside Beleggen. Leer het bedrijf kennen waarin u investeert: lees zijn jaarverslag en uitgifteprospectus. Het internet is ook een bron van informatie: www.cbsmarketwatch.com, www.morningstar.com, www.marketadvices.com. Lid worden van een beleggingsclub is een andere mogelijkheid. Meer informatie vindt u bij de Vlaamse Federatie voor Beleggingsclubs en Beleggers: www.vfb.be.

DOOR CELINE DE COSTER