Jan Braet kijkt naar kunst en het leven, in bloei en verval, zoals de rozen. Deze week de expo Michael Ross in galerie Tatjana Pieters, Gent.
Hij verstaat de kunst om zich niet te laten opmerken. Dat kan liggen aan het formaat van zijn sculpturen, in doorsnee niet groter dan een gordelknoop. Of aan zijn monnikenbestaan, weliswaar in New York, weliswaar aan de zijde van Jessica Diamond, die de Kouter in Gent bedekte met Mystic Leaves (2001), metalen sculpturen naar de diverse plantbladeren op Het Lam Gods. Tatjana Pieters kwam zijn werk tegen op het internet, en ontdekte later dat Michael Ross al twee keer eerder in de stad was geweest. Hij was aan het oog van velen ontsnapt, niet aan dat van Jan Hoet. Die toonde hem voor het eerst in de groepsexpo De Rode Poort (1996). Op de muur monteerde Ross toen een metalen vingerhoed met het verzamelde stof uit verschillende kamers van zijn appartement. Het werk maakt haast onzichtbaar deel uit van de vaste collectie van het SMAK. Vier jaar later, op Over The Edges, een kunstparcours langs hoekhuizen in de stad, installeerde de kunstenaar een bronzen Hoek Boek met twee opstaande bladzijden, als vleugels van een vlinder die toevallig op de muur was komen uitrusten.
‘Een vlinder is als een vliegende hoek’, zegt Michael Ross pro memorie, uitweidend over een van zijn negen nieuwe sculpturen in Tatjana’s galerie. Clade mécanique bevat de mechanische DNA-helix van een vlinder. Teruggebracht tot een classificatie in koel wit metaal, lijkt het insect al te behoren tot een soort waarvan men, god weet waarom, de genetische code conserveert. Voor Ross is het alvast de ‘mechanische gevolgtrekking’ van zijn vlinder op de hoek in Over The Edges. Vreemd. Denkend aan België zette hij nu ook een klein Kingdom in elkaar, een heraldisch object van plastic in de drie landskleuren, compleet met kroon en leeuwenkoppen.
Om zo klein te zijn, stralen de objecten behoorlijk wat ambitie uit. Vastgepind op grote witte wanden, zijn het bakens in een zee van ruimte, terwijl ze vragen om een blik van heel dichtbij. Een collega-kunstenaar noemde de met bouten en moeren in elkaar geschroefde, wonderlijke schijnmechaniekjes ooit ‘monumentaal’. Ross denkt dat het komt omdat hij zo veel metaal gebruikt, ’toch de top in de hiërarchie van sculpturale materialen’. Mogelijk, maar textiele stoffen, vilt, plastic, hout en rubber zorgen voor een menselijke touch.
Aan sommige van deze dingen kleven erotisch-muzikale referenties, zoals Madame Anime met de goudkleurige cello die aan de rug van een vrouw doet denken. Andere willen ook spiritueel begrepen worden. Calling, een constructie met twee metalen klepeltjes, roept op tot inkeer en gebed. Er hangen stukjes magentakleurig vilt aan, ‘als een soort boeddhistisch gewaad’, zegt Ross. Twee klepels – terwijl een bel er normaal maar één heeft – wijzen op een klokkenspel, een seksueel symbool inderdaad.
Zen is een van zijn grote inspiratiebronnen. Hij kwam ertoe door de boeken van schrijver Lafcadio Hearn (1850-1903), een globetrotter die uiteindelijk in Japan belandde, Japanner werd en zes kinderen verwekte. De uitermate monumentale, zwarte Shadow Lantern ziet eruit als een streng boeddhistisch tempeltje dat alle licht weert. Ross dacht toen hij het maakte aan Mujina, een minispookverhaal van Hearn. Een man ziet in het pikkedonker onder een brug een huilende vrouw. Als hij vraagt wat er scheelt, toont ze hem haar gezicht zonder trekken. In paniek loopt hij naar het eerste het beste kraampje, en vraagt de noedelventer om snel met hem naar de brug te lopen, waar hij iemand zonder gezicht heeft gezien. ‘Was het soms iemand die er zo uitzag?’, vraagt de noedelventer, die zijn hoed afneemt en een gelaat laat zien als een blank ei.
Tot 4/12 in galerie Tatjana Pieters, Nieuwe Vaart 124, Gent.
Om zo klein te zijn, stralen de objecten behoorlijk wat ambitie uit.
