Volgens de Franse minister van Economie Emmanuel Macron heeft Europa dringend nood aan een centrale, democratisch verkozen regering. Anders zal de EU desintegreren.

In Groot-Brittannië ligt de brexit op tafel. In Duitsland heeft de eurosceptische AFD de verkiezingen gewonnen en in Nederland doet Geert Wilders het uitstekend in de peilingen. Het ziet er somber uit voor de EU.

EMMANUEL MACRON: We zijn ons in het ongeluk aan het storten. De Europese Unie is opgericht met drie beloftes voor ogen: ze zou oorlogen voorkomen, de economie doen groeien, en een vrij verkeer van personen mogelijk maken. Vandaag hebben de mensen het gevoel dat Europa ons meer kost dan het opbrengt. Nochtans is het mijn diepe overtuiging dat Europa de beste oplossing is voor de uitdagingen van de moderne wereld.

Waarom blijft u geloven in Europa?

MACRON: Omdat wij Europeanen de liefde voor vrijheid én solidariteit delen. De Amerikanen bijvoorbeeld hebben dat niet, voor hen is de vrijheid absoluut primordiaal. Maar ons Europese model staat onder druk door de economische en geopolitieke volatiliteit van de wereld. De groeilanden beconcurreren ons fors en de financiële crisis van 2008 heeft enkele landen heel hard getroffen. Vandaag bedreigt de terreur Frankrijk en treft de vluchtelingenproblematiek vooral Griekenland, Duitsland, Italië en Zweden. We hebben nood aan solidariteit voor elk van die uitdagingen, anders zal elk land zijn lasten apart moeten dragen.

Is een collectieve oplossing realistisch? Voorlopig lijkt die verder dan ooit verwijderd.

MACRON: Dat is in het verleden al gelukt. We zijn uit de economische crisis aan het raken door strenge budgettaire regels en de oprichting van de bankenunie. Zo hebben we een grexit vermeden. Daarin heeft Frankrijk een essentiële rol gespeeld.

Noodgevallen zoals de bankencrisis kunnen we nog enigszins aanpakken, zij het vaak te laat en onvoldoende krachtdadig. Maar we slagen er al helemaal niet in om een project op de lange termijn voor te stellen. We missen een globale visie over de integratie van de eurozone of een gemeenschappelijk grensbeleid. Crisismanagement mag niet de horizon van het Europese project zijn. Als dat niet verandert, kun je maar beter meteen alles uit elkaar halen. Want als we niets blijven doen, zullen de Unie en de eurozone toch vanzelf desintegreren.

Biedt de brexit geen kans om het continentale Europa opnieuw te versterken?

MACRON: Een brexit zou de EU erg verzwakken en zelfs het hele project aan het wankelen brengen. We moeten afstappen van de strategie van het referendum waarbij elke staat tegen de andere zegt: ‘Hou me tegen of ik bega een ongeluk!’ In 2017 is er wel een echte kans. Dan worden er belangrijke verkiezingen in Frankrijk en Duitsland gehouden. We moeten daarvan gebruik-maken om een Europees debat te voeren en onze visie duidelijk te maken.

En die is?

MACRON: Duizenden jaren, van Caesar over Napoleon tot Hitler, hebben mensen ervan gedroomd om Europa onder hun hegemonie te brengen. De Europese Unie is de eerste democratische poging om het continent te verenigen. Daarom moeten we dit project absoluut verdedigen.

Het gevolg is dat we moeten accepteren dat we delen van onze nationale soevereiniteit zullen moeten afstaan. Dat zal ons beperken, maar we zullen er sterker uitkomen. Want wij Europeanen zullen maar echt soeverein zijn als we krachtdadig kunnen handelen en onszelf kunnen beschermen. Gelooft er iemand dat we de Chinese concurrentie, het klimaatprobleem of het internationale terrorisme kunnen aanpakken door de grenzen te sluiten? We moeten naar een grotere Europese integratie door in de eurozone een centrale regering te installeren. We mogen niet denken dat we de grote uitdagingen met een paar landen zullen aankunnen.

© Le Vif/L’Express