Twee jaar geleden verraste de toen dertienjarige Jeanne haar ouders met de mededeling dat ze voortaan als vegetariër door het leven zou gaan. Ze houdt nog altijd vol. ‘Eigenlijk heeft ze gewoon gelijk.’
Jeanne was dol op kloeke Vlaamse kost met worsten, biefstuk en gehakt. Moeder Barbara Debeuckelaere schrok zich twee jaar geleden een hoedje toen haar dertienjarige dochter van de ene dag op de andere vlees afzwoer. ‘We vielen uit de lucht, maar we hadden beter kunnen weten. Jeanne had altijd al medelijden met dieren. Er is een grote kloof tussen het vlees op ons bord en een schattig beestje dat je eens over zijn kop aait, toch? Op een bepaald moment moet Jeanne beseft hebben dat er tussen die twee wel degelijk een verband is, waardoor ze onmiddellijk besliste geen vlees meer te eten.’
Hielden Debeuckelaere en haar man meteen rekening met de beslissing van hun nieuwbakken vegetarische tienerdochter? ‘Zeker. Ik wilde dat ik zelf ook de kracht had om vegetariër te worden. Onze zoon is twee jaar ouder, en hij vond het verschrikkelijk. Al dat gezonde gedoe zag hij niet zitten, en dat zorgde voor geanimeerde discussies aan tafel. Het mooie was dat we in die gesprekken ook het karakter van onze twee oudste kinderen weerspiegeld zagen. Op haar dertiende was Jeanne al bezig met de wereld en de grote problemen, mijn zoon vond dan weer: “Dat vlees ligt toch al bij de slager. Of je het koopt of niet, maakt niets uit.”‘
Debeuckelaere zag de keuze van haar dochter niet als een milde vorm van radicalisering. ‘Ze heeft gewoon gelijk. Soms moet je radicaal zijn om iets te kunnen veranderen. Onze zoon is nu ook aan het kantelen, en een paar weken geleden liet onze jongste dochter weten dat ook zij vegetariër wordt. Welgeteld twee dagen hield ze het vol. Maar dankzij Jeanne eet ons hele gezin nu veel minder vlees. Wij misten de kracht, maar zij trekt ons voort.’
Beginnen als flexitariër
Vegetarisme zit in de lift, of toch de deeltijdse variant: het ‘flexitarisme’. Dat blijkt uit een studie die het onderzoeksbureau iVox in opdracht van de vegetariërsvereniging EVA eind 2013 liet uitvoeren. ‘Vandaag eet één Vlaming op de tien minstens drie keer per week vegetarisch’, zegt EVA-woordvoerster Fien Louwagie. ‘In vergelijking met een vergelijkbaar onderzoek uit 2011 is dat een verdubbeling. Af en toe komen er ouders bij ons aankloppen: ‘Ons kind wil vegetariër worden. Wat moeten we doen?’ Wij adviseren hen dan om vooral rustig te blijven. De American Dietetic Association, de meest gezaghebbende voedingsorganisatie ter wereld, stelt dat “goed uitgebalanceerde vegetarische en veganistische voedingswijzen nutritioneel geschikt en gezond kunnen zijn voor kinderen”. Kinderen die gevarieerd vegetarisch eten, lusten vaak meer groenten en halen niet zo snel hun neus op voor vezelrijke voeding en voedsel met een laag cholesterolgehalte. Dat is belangrijk, want preventie van welvaartsziekten zoals diabetes type 2 en hart- en vaatziekten begint het best op jonge leeftijd.’
Volgens EVA is vegetarisch koken voor kinderen niet omslachtig. ‘Het belangrijkste is variatie. Elke dag frieten op het menu is ook vegetarisch, maar het is niet gezond. Ideaal zijn maaltijden met veel groenten, aangevuld met verschillende granen of met aardappelen, pasta, gierst, quinoa of couscous, en eiwitrijke voedingsmiddelen zoals sojaproducten of peulvruchten. Af en toe noten en fruit als tussendoortje is zeker ook een goed idee, net als boterhammen met notenpasta.’
De eerste maanden maakte Barbara Debeuckelaere zich zorgen dat haar dochter niet alle noodzakelijke voedingsstoffen binnen zou krijgen. ‘Vandaag is Jeanne nog altijd vegetariër, en ze ziet er stralend uit. Als ik voor ons een grote pot spaghettisaus met gehakt maak, vervang ik in haar kleine pot het gehakt door kikkererwten of bonen. Zo krijgt ook zij eiwitten en calcium naar binnen. Toen ze een paar maanden bezig was, wilde ze ook stoppen met vis, maar daar heb ik mijn veto tegen gesteld.’
Zijn vissen dan geen levende wezens? ‘Toch wel, maar ik ben geen echte keukenprinses die altijd volwaardige vegetarische vervangers op het menu zet. Vis geeft me de garantie dat Jeanne minstens één keer per week eiwitten binnen krijgt. Ooit zal ze vis schrappen. Maar voorlopig laat ze zich nog door mij overtuigen.’
DOOR JAN STEVENS, ILLUSTRATIE BART SCHOOFS
‘Dankzij onze dochter eet ons hele gezin nu veel minder vlees. Wij misten de kracht, maar zij trekt ons voort.’
