Oosters lakwerk en netsuke in Gent.
In het Museum voor Sierkunst in Gent zijn er nu twee precieuze tentoonstellingen te zien met voorwerpen uit het Verre Oosten. In de eerste plaats zijn er lakwerken uit Thailand, Birma en Sumatra. Lak is het sap van de lakboom, die onder meer wordt gevonden in China, Japan, Thailand, Birma, Korea en Laos. Het verwerken van lak is een delicaat proces dat veel kennis en geduld vraagt en op de koop toe ook nog ongezond is. De lak wordt dan in verschillende fasen aangebracht op een (meestal) houten ondergrond. Zowel tempels, boeddhabeelden als voorwerpen werden in Zuid-Oost-Azië met een beschermende laklaag afgedekt.
In de zeventiende-achttiende eeuw maakten Europese kooplieden kennis met de lakkunst. Ze bewonderden de voorwerpen om hun perfecte vormen en hun zuivere kleuren, met veel zwart en rood. Uit die periode dateren echter nauwelijks nog stukken, want het vochtige klimaat laat geen bewaring toe. De geconserveerde stukken, zoals die in de tentoonstelling, dateren van de vorige en van begin deze eeuw. Het zijn zowel religieuze- als gebruiksvoorwerpen, voedselschalen, wierook- en beteldozen, harpen en offerandeschalen. Met teksten wordt voorts duidelijk gemaakt welke soorten lak er bestaan, hoe ze werden gebruikt en waarom.
In de gang naar de tentoonstelling zijn er enkele tientallen ?netsuke? te zien, de bekende en gezochte Japanse ?knopen?. In Japan hadden de kledingstukken in de zestiende tot de negentiende eeuw geen zakken. Kleine voorwerpen, munten en later ook tabak, werden opgeborgen in mooie doosjes (inro), die met een koordje verbonden waren met de netsuke. Die werd dan onder de gordel (obi) geschoven. Oorspronkelijk waren deze netsuke eenvoudige stukjes hout en wortel. Later sneden ze de netsuke uit ivoor, hertshoorn of edelhout en werd de grillige vorm gecultiveerd. Die netsuke kregen alle mogelijke gedaanten mee, sullige mensen (zeer gegeerd), dieren en planten, stillevens aan de waterkant, kleine landschapjes.
Ten slotte zijn er nog twee kleine hedendaagse exposities : ?Juwelen en meubels uit Vlaanderen?, een tentoonstelling die binnenkort naar Barcelona gaat, en ?Jenius? (JUwels, NIce and USeful !), enkele sierlijke creaties van twaalf Antwerpse juweelontwerpers.
P.D.
?Lakwerk uit Thailand, Birma en Sumatra en Netsuke?, in het Museum voor Sierkunst en Vormgeving in Gent. Tot 17/8.
Inro en netsuke (manju-type), lakwerk en ivoor, van de hand van Kokusai : zeer gegeerd.
