Barack Obama nam een vliegende start als de nieuwe president van de Verenigde Staten.
Het kwam voor het brede publiek als een kleine verrassing. ‘Begin er vast aan te wennen’, zei Barack Obama. ‘ I am a lefty.‘ Hij bedoelde niet dat hij zich politiek ter linkerzijde bevindt, maar dat hij linkshandig is. Dat bleek, toen hij omringd door een halve cirkel van ministers, medewerkers en generaals, zijn eerste besluiten ondertekende als president van de Verenigde Staten. Het waren, in dit geval, opdrachten om werk te maken van de organisatie van de terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Irak.
President Obama ging er op het vlak van de buitenlandse politiek meteen flink tegenaan. Drie dagen na zijn eedaflegging had hij ook besluiten ondertekend om de gevangenis op de basis van Guantanamo op het eiland Cuba binnen het jaar te sluiten. En om een einde te maken aan de ‘bijzondere ondervragingstechnieken’ die de CIA hanteert om mensen die van terrorisme worden verdacht aan de praat te krijgen. Amerika zal geen gevangenen meer martelen en het zal de Conventies van Genève over de behandeling van gevangenen in oorlogstijd opnieuw naleven, zei Obama. Daarmee nemen de VS hun plaats onder de beschaafde volkeren weer in. Dat wil niet zeggen dat alle problemen van de baan zijn. Het is bijvoorbeeld niet duidelijk wat er nu met de gevangenen van Guantanamo moet gebeuren.
Nog in dezelfde brede beweging trok de president de beslissing van zijn voorganger terug dat de VS geen steun verlenen aan niet-gouvernementele organisaties die ook advies geven over abortus. Op het State Departement, het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, kondigde hij samen met vicepresident Joe Biden en minister Hillary Clinton de aanstelling van twee speciale gezanten aan. Richard Holbrooke en George Mitchell zijn allebei uiterst ervaren diplomaten. Holbrooke moet aan de slag in Pakistan, Afghanistan en India. Hij bracht in de jaren negentig de vechtende partijen in Bosnië rond de tafel. Mitchell moet het vredesproces in het Midden-Oosten weer op de sporen zetten. Hij is de vader van het vredesakkoord in Noord-Ierland. Clinton was net daarvoor stormachtig verwelkomd door het personeel van haar nieuwe ministerie. Ze draagt de hoop van veel Amerikaanse diplomaten mee, die onder George W. Bush met lede ogen moesten toezien hoe hun departement door het Pentagon, het ministerie van Defensie, in de hoek werd geduwd.
Voormalig president Bush vertrok meteen na de inauguratie van zijn opvolger met een speciale vlucht naar zijn thuisstaat Texas. In zijn gezelschap vertrokken ook enkelen van zijn trouwste medewerkers zoals Karl Rove, Karen Hughes, Alberto Gonzales en Harriet Miers uit Washington. Ze lieten het niet blijken, maar de manier waarop Obama in zijn toespraak met het beleid van Bush afrekende, was toch hard aangekomen.
Hubert van Humbeeck
