Waarom stak Napoleon Bonaparte zijn hand in zijn jas?

Dit portret van Jacques-Louis David toont de keizer in zijn klassieke pose: met de rechterhand tussen de knopen van zijn gilet. De waarheid is dat veel mannen er in die tijd zo bij liepen. © National Gallery of Art, Washington, D.C.

Wie aan Napoleon denkt, denkt ongetwijfeld ook aan zijn beroemde pose: een hand op zijn buik. Er werd al wild gespeculeerd over de reden. Had hij last van maagklachten? Had hij pijn? Of had het daar allemaal niets mee te maken?

Het grootste deel van zijn loopbaan als staatshoofd droeg Napoleon het groene uniform van kolonel van de Chasseurs à Cheval de la Garde. Niet het uniform van generaal, zijn officiële graad. Al gaf hij die graad nooit op, evenmin als zijn titel van opperbevelhebber van het leger.

Hij toonde zich de ‘kleine korporaal’, een leider die dicht bij zijn manschappen stond

Zijn beroemde hoed was geen reglementair kledingstuk. In tegenstelling tot de generaals en maarschalken was hij bovendien nooit versierd met goudbrokaat of pluimen – het enige wat hij zichzelf toestond, was een kokarde in de Franse driekleur. Die keuze voor de eenvoud was heel doelbewust: hij toonde zich de ‘kleine korporaal’, een leider die dicht bij zijn manschappen stond.

Met zijn uniformkeuze paste hij op zichzelf ook de algemene regel toe die gold voor gewone militairen: wie de Garde vervoegde, deed dat in een lagere graad dan degene die hij in zijn vroegere legeronderdeel had. Ook al was die regel in principe niet van toepassing op generaals, Napoleon onderwierp zich eraan. Hij liet al zijn uniformen vervaardigen bij kleermaker Chevallier in de Rue de la Loi. De hoeden bestelde hij dan weer bij hoedenmaker Pupard, die er uiteindelijk honderd heeft vervaardigd.

Waarom stak hij altijd de vingers van zijn rechterhand tussen de knoopsgaten van het gilet?

Eén van de meest gestelde vragen over Napoleon betreft zijn lichaamshouding: waarom stak hij altijd de vingers van zijn rechterhand tussen de knoopsgaten van het gilet dat hij onder zijn uniformjas droeg? Was hij misschien een maaglijder? Was het een pose? Was het mythevorming?

De weinig opwindende waarheid is dat veel mannen in die tijd hetzelfde deden. De armen in het ijle laten bengelen, werd beschouwd als een vorm van boertigheid, en broeken van chique mannen hadden geen broekzakken. Je handen in de zakken steken was ook al iets voor het plebs. Dus hielden heren van stand hun handen op de rug, of – zoals Napoleon – één hand op de rug en de andere in het gilet.

Niet Napoleon, maar de liefhebbers van sagen en legenden hebben rond zijn houding een verhaal hebben geweven dat volkomen voorbijgaat aan de banale werkelijkheid.

Lees meer over:

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content