In verschillende video’s die op socialemediakanalen YouTube en TikTok circuleren, wordt beweerd dat je gemakkelijker kan verbranden als je een zonnebril draagt. Daarvoor bestaat geen wetenschappelijk bewijs.
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.
Op socialemediakanalen zoals YouTube en TikTok circuleren er verschillende video’s uit een van de vele lezingen van de Australische alternatieve gezondheidspromotor Barbara O’Neill. Zij beweert dat zonnestralen via de ogen de hersenen bereiken, waar dan een signaal zou worden gegeven om kleine receptoren op de huid te doen sluiten. Draag je een zonnebril, dan zou dat signaal zogezegd geblokkeerd worden, waardoor je makkelijker zou verbranden.
In september 2019 legde de Health Care Complaints Commission van de Australische deelstaat New South Wales O’Neill een permanent en levenslang verbod om nog medische zorg te verlenen, na meerdere klachten van particulieren en gezondheidsprofessionals.
Wanneer de huid wordt blootgesteld aan zonlicht, maken de hersenen een melanocyt-stimulerend hormoon (MSH) aan. Dit hormoon verhoogt de activiteit van de melanocyten – pigmentcellen – waardoor meer pigment wordt geproduceerd. Dat pigment biedt echter slechts beperkte bescherming tegen uv-stralen.
‘Er bestaat geen wetenschappelijk bewijs dat lichtinval via de ogen de productie van MSH stimuleert’, weerlegt dermatoloog Thomas Maselis de claim van O’Neill. Ook professor Catherine Cassiman van het UZ Leuven bevestigt dat de ogen geen rol spelen bij de aanmaak van melanine of vitamine D. ‘Die aanmaak gebeurt voornamelijk in de huid wanneer die wordt blootgesteld aan zonlicht. Onze ogen staan daar volledig los van’, stelde ze eerder al in een factcheck van VRT NWS.
‘Het blijft noodzakelijk om je correct te beschermen tegen de zon’, benadrukt Thomas Maselis. In de ogen zitten bovendien ook melanocyten. ‘Het netvlies beschermt de ogen tegen de zon tot op zekere hoogte, maar recht in de zon kijken, is voor iedereen schadelijk’, bevestigt Catherine Cassiman.
Om de sterkte van de zon in te schatten, raadpleeg je best de uv-index. Die geeft weer hoe krachtig de zonnestraling is, en wordt vaak aangevuld met tips zoals wanneer je zonnecrème moet smeren, hoeveel je nodig hebt en wanneer je beter uit de zon blijft. ‘Bescherm jezelf ook door regelmatig de schaduw op te zoeken en bedekkende kledij te dragen.’ Een zonnebril maakt deel uit van die beschermende uitrusting.
Thomas Maselis en Catherine Cassiman betwisten dus dat er bewijzen zijn dat je gemakkelijker kan verbranden door een zonnebril te dragen. De eigen melanineproductie van het menselijk lichaam biedt onvoldoende bescherming tegen de zon. Door voldoende uit de zon te blijven, bedekkende kledij te dragen en zonnecrème te smeren, bescherm je je huid. Een zonnebril is dus aangewezen om ook je ogen tegen zonnestralen te beschermen.
Conclusie
– Op TikTok en YouTube circuleren video’s waarin Barbara O’Neill, een Australische alternatieve gezondheidsexpert, beweert dat je gemakkelijker kan verbranden door een zonnebril te dragen.
– Dat zou komen doordat zonnestralen via de ogen de hersenen bereiken, waar een signaal wordt gegeven om kleine receptoren op de huid te doen sluiten. Met een zonnebril blokkeer je dat signaal, klinkt het.
– Dat klopt niet. Er is geen wetenschappelijk bewijs dat dit verband aantoont. De natuurlijke bescherming van de huid tegen de zon, de aanmaak van melanine, is te zwak om de huid voldoende te beschermen.
– Het blijft noodzakelijk om voldoende schaduw op te zoeken, bedekkende kledij te dragen en zonnecrème te smeren in de zon, én om je ogen te beschermen met een zonnebril.
– We beoordelen de stelling daarom als onwaar.
Bronnen
De links naar de gebruikte bronnen zijn terug te vinden in de tekst.
Overige bronnen:
– Telefoongesprek met dermatoloog Thomas Maselis op 27 mei 2025.
– Telefoongesprek en mailverkeer met An Schreurs, wetenschapscommunicatie & pers UZ Leuven op 2 juni 2025.
Alle bronnen werden laatst geraadpleegd op 27 mei of 2 juni.
