Op sociale media circuleren beelden van een menigte. Volgens socialemediagebruikers gaat het om een optocht van moslims in Moskou. Volgens Grok, de AI-chatbot van X, zou het gaan om beelden van een betoging uit 2015 in Tsjetsjenië. Maar de beelden tonen inderdaad Moskou. Er zijn moslims te zien tijdens het Offerfeest van dit jaar.
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.
Op sociale media circuleert een video van een optocht van mensen. De menigte roept luidkeels de woorden ‘Allahu Akbar’ of ‘God is Groot’ in het Arabisch. Volgens de mensen gaat het om een optocht van moslims in de Russische hoofdstad Moskou.
De beelden werden gepost op X, Instagram, Facebook en YouTube. De video circuleert ook op Russische sociale media en fora.
Onder een populaire X-post van de video zien we een voorgestelde Community Note staan. Volgens die reactie zouden de beelden niet Moskou, maar de hoofdstad van de Russische deelstaat Tsjetsjenië, Grozny tonen.
De X-gebruiker verwijst daarvoor naar Grok, de AI-chatbot van X. Volgens een reactie van Grok zouden de beelden een door de Tsjetsjeense overheid gesponsorde betoging uit 2015 tonen tegen Charlie Hebdo, het Franse satirische magazine dat Mohammedcartoons gepubliceerd had en het slachtoffer werd van een terreuraanslag op 7 januari 2015. Grok eindigt met de woorden: ‘Verifieer altijd de oorsprong van een video voor je hem deelt.’
Op 19 januari 2015 vond inderdaad zo’n betoging plaats in Tsjetsjenië. Volgens het Franse persbureau AFP was het doel om de Mohammedcartoons aan te klagen die na de aanslag gepubliceerd werden. Een week na de aanslag van 7 januari publiceerde Charlie Hebdo een cover met de profeet Mohammed die een bordje met de woorden ‘Je suis Charlie’ vasthoudt. Boven het hoofd van de profeet stonden de woorden ‘Tout est pardonné’.
In de beelden van de betoging die AFP op YouTube postte vinden we de virale beelden niet terug. De locatie die de virale beelden tonen, komt evenmin aan bod.
Tonen de beelden nu de Tsjetsjeense stad Grozny of toch Moskou?
Waar zijn de beelden genomen?
We gaan op zoek naar de locatie waar de beelden genomen zijn. Op 0:14 is in de verte een toren te zien. De toren zou kunnen behoren tot een gebedshuis of een ander oud gebouw. In de wijk waar de menigte door wandelt staan ook modernere flatgebouwen.
Even later (0:20) komt ook een ovaal gebouw waaraan gewerkt wordt in beeld. Het gebouw doet denken aan een sportstadion. We proberen deze twee gebouwen in een wijk zoals deze terug te vinden in Grozny met behulp van Google Maps en Google Earth, maar vinden de bewuste locatie niet.
Op X geeft iemand aan dat de mensen die aan de mars in Tsjetsjenië deelnamen anders gekleed zijn dan de mensen op de virale video en niet dezelfde borden vasthouden. Dat lijkt te kloppen.
Tonen de beelden toch Moskou?
We zoeken in Google naar de termen ‘muslims’, ‘protest’ en ‘Moscow’. Zo komen we terecht op een artikel van The Moscow Times over Eid al-Adha of het Offerfeest. Dat feest vond dit jaar plaats tussen 5 en 9 juni. In dat artikel zien we foto’s waarop de gelovigen voor de grote moskee van Moskou moeten bidden, omdat er binnen niet genoeg plaats is.
De oudste posts van de virale video die we terugvinden dateren van 6 en 7 juni (hier en hier) en hebben Russische bijschriften. Ze zijn dus waarschijnlijk beginnen te circuleren tijdens het Offerfeest. Maar tonen ze ook het Offerfeest in Moskou?
We zoeken op Google Maps in de buurt van de Kathedraal-Moskee van Moskou. Wanneer we met behulp van Google Streetview de straten in de buurt afwandelen, zien we plots de toren uit de virale beelden. Het blijkt de toren van een orthodoxe kerk te zijn.
De locatie waar de beelden genomen zijn ligt dus in Moskou, meer bepaald op het adres 42 Ulitsa Shchepkina. Het stadion dat in de virale beelden ook in beeld was, blijkt het Olympische stadion te zijn dat gebouwd werd voor de Olympische Zomerspelen van 1980. Dat stadion wordt momenteel volledig gerenoveerd. De beelden tonen dus inderdaad een menigte in Moskou.
Conclusie
– Op sociale media circuleren beelden van een menigte. Volgens socialemediagebruikers gaat het om een optocht van moslims in Moskou. Volgens Grok, de AI-chatbot van X, zouden de beelden een betoging uit 2015 in Tsjetsjenië tonen.
– Maar de beelden tonen inderdaad Moskou. Ze tonen moslims tijdens het Offerfeest van dit jaar.
– We beoordelen de originele bijschriften daarom als waar.
Bronnen
De links naar de gebruikte bronnen zijn terug te vinden in de tekst.
Alle bronnen werden laatst geraadpleegd op 28 november 2025.
