Op socialemediaplatform X circuleren berichten dat verschillende journalisten die uit de Gazastrook verslag uitbrengen niet vanuit Gaza zelf zouden posten. Vooral journalist Motasem A Dalloul wordt geviseerd, die volgens een nieuwe locatie-functie op X vanuit Polen zou opereren. Volgens experts is die functie met VPN en eSIMs makkelijk te omzeilen.
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.
Op sociale media circuleren berichten dat verschillende Palestijnse journalisten zich niet in Gaza zouden bevinden, terwijl ze dat wel beweren. Die claim begon te circuleren nadat X op 22 november een functie lanceerde waarmee je kunt zien waar een X-gebruiker zich bevindt.
Zo tweette het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken over dat ‘de 196.900 volgers van Motasem A Dalloul belogen worden door een valse journalist die claimt in Gaza te zijn’. Daarmee willen ze bewijzen dat informatie uit Gaza vals en onbetrouwbaar is. Berichten met soortgelijke sentimenten worden ook in het Nederlands gedeeld op X en op Facebook.
Als we naar het X-profiel van A Dalloul gaan en doorklikken naar de informatie over zijn profiel, dan zien we wat de posts beweren en lijkt het inderdaad alsof hij zich in Polen bevindt.
Om te weten of dat klopt, onderzoeken we de locatiefunctie van X. We klikken op het info-icoontje. Daar is de volgende boodschap te zien: ‘het land of de regio waar een account zich bevindt, kan worden beïnvloed door recente reizen of tijdelijke verhuizingen. Deze gegevens zijn mogelijk niet nauwkeurig en kunnen periodiek veranderen.’
Ook uit reacties op de aankondiging van de locatiefunctie door Nikita Bier, het hoofd van de divisie Productontwikkeling bij X, blijkt dat er nog wat ‘ruwe randjes’ aan de functie zitten.
Onder de aankondiging lezen we verschillende klachten, voornamelijk van mensen die VPN’s of specifieke internetproviders gebruiken zoals T-Mobile. Ook mensen die recent op reis waren, zeggen de invloed daarvan te merken.
‘Als ik naar de locatiefunctie kijk, denk ik dat ze gebruikmaken van het IP-adres van waaruit je connecteert om te bepalen waar je bent’, legt professor Lieven Desmet (KU Leuven) uit.
Het wereldwijde internetnetwerk bestaat uit kleinere netwerken, legt hij uit. Elk toestel binnen zo’n deelnetwerk heeft een IP-adres om met het internet verbinding te maken. Daardoor kun je aan de hand van de IP-adressen van de gsm’s, computers en servers in jouw buurt een schatting maken van waar je je bevindt. ‘Daar bestaan internationale databanken voor’, legt Desmet uit. ‘Als je internetprovider bijvoorbeeld Telenet of Proximus is, gaan we automatisch IP-adressen die daarbij horen aan België linken. En binnen België kan dat dan nog gelinkt worden aan een specifieke regio. Voor vaste netwerken is die info redelijk stabiel, maar voor mobiele data is dat niet altijd even precies.’
Daarbij komt ook dat er in regio’s zoals Gaza vaak geen internetinfrastructuur meer is, of dat er beperkingen opgelegd zijn op het internet door de overheid, stelt Desmet. ‘Daardoor gebruiken veel mensen een combinatie van eSIM en VPN-services.’ Met eSIM-kaarten kun je mobiel netwerk tot in Gaza krijgen vanuit het buitenland. Ook Dalloul maakt daar gebruik van, zo blijkt uit deze post op X.
En dat je locatie via zo’n eSIM moeilijk te achterhalen is, bevestigt ook Coralie Miserque, woordvoerder van Telenet. ‘Bij zogenaamde travel eSIM’s hangt dit af van de provider en met welke operator die een overeenkomst heeft. In de praktijk wil dat het volgende zeggen: Als je mobiele data gebruikt via een SIM of een eSIM van een Belgische operator, krijg je een Belgisch IP-adres, ook wanneer je fysiek in het buitenland bent’, legt Miserque uit. ‘Dat komt doordat het IP-adres gekoppeld is aan het netwerk van de operator en niet aan je fysieke locatie zoals bij wifi. Het kan dus dat bijvoorbeeld Airalo, een wereldwijde eSIM-provider, een Franse eSIM aanbiedt voor een databundel in Spanje. Dan is het IP-adres nog steeds Frans en niet Spaans.’
‘Maar als X dan naar de locatie gaat kijken, lijkt het alsof je in het buitenland zit’, duidt Desmet. ‘X probeert dus transparantie te bieden, maar die is eigenlijk beperkt tot wat ze kunnen zien. ‘Als iemand die locatie wil omzeilen, kan dat makkelijk. Ik denk dus dat je niet zo kunt afleiden dat iemand niet in Gaza zou zijn.’
Wat Desmet en Miserque ons vertellen, wordt ook bevestigd door de vele inzamelacties voor eSIM-kaarten ten voordele van Gaza die plaatsvonden ( zoals hier en hier).
Conclusie
– Op sociale media circuleren berichten dat de Palestijnse journalist Motasem A Dalloul zich niet in Gaza zou bevinden terwijl hij dat wel beweert.
– Een nieuwe functie op X, die volgens experts met het IP-adres de locatie bepaalt, zou dit bewijzen.
– Maar die functie is makkelijk te omzeilen met eSIM’s en VPN’s, twee technieken die in Gaza vaak gebruikt worden om internet te kunnen gebruiken ondanks verwoeste infrastructuur. Ook A Dalloul maakt gebruik van eSIM’s.
– We concluderen dus dat de stelling onwaar is.
Bronnen
De links naar de gebruikte bronnen zijn terug te vinden in de tekst.
Bovendien werden voor deze factcheck de volgende mensen gecontacteerd:
Telefoongesprek met Lieven Desmet (Onderzoeker aan de KU Leuven), 28 november 2025
Mailverkeer met Coralie Miserque (woordvoerder Telenet), 27 november 2025
Alle bronnen werden laatst geraadpleegd op 3 december 2025.
