Op sociale media circuleert een ‘gelekte foto’ van een object dat zou bewijzen dat buitenaardse technologie onderweg is naar de aarde . In werkelijkheid gaat het om een interstellaire komeet die langs ons zonnestelsel beweegt en dus geen gevaar vormt.
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.
Zweeft er nieuwe buitenlandse technologie in de ruimte? Al sinds juli circuleren verschillende video’s op sociale media die waarschuwen voor een vreemd object, dat ontdekt zou zijn door de James Webb-telescoop. Influencers en een controversiële wetenschapper beweren dat er sprake is van buitenaards leven omdat het object unieke eigenschappen vertoont. Sommige video’s werden meer dan 650.000 keer bekeken en zelfs Amerikaanse nieuwskanalen zoals de New York Post en de The Economic Times gaan mee in het verhaal van buitenaards leven.
Bestaat het object?
Het object waarnaar de posts verwijzen, is niet verzonnen. Het werd op 1 juli 2025 ontdekt door het ATLAS-systeem (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System), een grondgebonden telescopensysteem in Rio Hurtado, Chili. Dus niet met de James Webb-telescoop. De waarnemingen met James Webb waren wel cruciaal om een grondig beeld te krijgen van de verschillende bestanddelen van de komeet. Bij de raadpleging van Webb volgt er een overzicht van wat er al over het object is ontdekt. Op de foto’s zien we ook dat Webb pas op 6 augustus voor het eerst heeft gekeken naar de 3I/ATLAS.
Wat is 3I/ATLAS?
Op de officiële site van de NASA krijgen we meer info over wat 3I/ATLAS is: volgens het Amerikaanse ruimteagentschap is 3I/ATLAS een interstellair object. Dat is een hemellichaam dat niet uit ons zonnestelsel komt, maar uit de lege ruimte tussen de sterren. Het beweegt door ons zonnestelsel, maar volgt geen baan die om de zon gebonden is. Het is dus slechts tijdelijk ‘op bezoek’ en zal ons zonnestelsel weer verlaten. De 3I/ATLAS is slechts het derde interstellaire object dat ooit is waargenomen, na Oumuamua (2017) en de komeet Borisov (2019). Dit verklaart ook de naam: het derde interstellair object, waargenomen door ATLAS.
Wat zeggen de claims?
Sommigen denken dat 3I/ATLAS geen komeet maar een ruimteschip is. Ze beweren dat de komeet te veel afwijkende elementen bevat en dus niet natuurlijk kan zijn. Er zijn vier stellingen die vaak rondgaan op sociale media als ‘bewijs’ voor buitenaards leven. Men zegt bijvoorbeeld dat het methaan uitstoot, zelf licht geeft en dat de staart zou ontbreken of verkeerd staan. Mensen beweren ook dat 3I/ATLAS zou bestaan uit elementen die niet voorkomen in ons periodiek systeem.
Opvallend is dat veel media de stellingen van de controversiële Harvard-astrofysicus Avi Loeb citeren en overnemen. Wie 3I/ATLAS opzoekt, stuit onvermijdelijk op een claim van Loeb. Hij lijkt hét aanspreekpunt voor wetenschappelijk bewijs in dit debat. Maar binnen de wetenschappelijke gemeenschap staat hij juist bekend vanwege het verspreiden van desinformatie, vaak zonder bewijs.
Wie Loeb opzoekt, vindt ook informatie van andere wetenschappers die zijn claims weerleggen, zoals Jason Wright, hoogleraar astronomie en astrofysica aan Penn State. ‘Avi Loeb heeft de reputatie opgebouwd dat hij suggereert en zelfs ronduit beweert dat dingen buitenaardse ruimtevaartuigen zouden kunnen zijn, zelfs wanneer er weinig tot geen objectieve reden is om dat te denken’, schrijft hij op zijn blog.
Geen eigen lichtbron
Een van Loebs claims is dat 3I/ATLAS zijn eigen licht zou produceren. Wright weerlegt dat door aan te tonen dat Loeb een verkeerde grafiek heeft gebruikt. Uit de correcte analyse blijkt dat de helderheid van 3I/ATLAS precies beantwoordt aan wat je verwacht van een normale komeet die zonlicht weerkaatst. Verder stelt Loeb dat de kern het meeste licht zou moeten geven. Volgens Wright klopt dat niet: zelfs een kleine hoeveelheid stofdeeltjes kan veel meer zonlicht weerkaatsen dan een groot vast object. Een stofwolk heeft immers een enorm oppervlak, en dat reflecteert veel meer licht dan de kern zelf.
Methaan
Een ander bewijs voor buitenaards leven zou de aanwezigheid zijn van methaan, wat normaal niet kan, maar via het eerdere overzicht van James Webb kregen we al een kijkje in de verschillende bestanddelen van 3I/ATLAS. Ook via de officiële site van NASA vinden we hun onderzoek, waar nog geen officieel bewijs is gevonden van methaan. Wel toont het dat de komeet bestaat uit ijs (water, CO, CO₂) en stof. Er is ook activiteit waargenomen, zoals een coma en een staart van gas en stof.
Een artikel van Phys.org verduidelijkt waaruit het object bestaat. De coma van 3I/ATLAS, het materiaal rondom de kern van de komeet, bestaat voornamelijk uit kooldioxide (CO₂), aldus het artikel, opgesteld door Martin Cordiner van het NASA Goddard Space Flight Center. ‘De CO₂-tot-waterverhouding in de coma behoort tot de hoogste ooit waargenomen bij een komeet’, zegt Cordiner in een artikel van Smithsonian Magazine.
Een komeet zonder staart?
Volgens ruimtefanaten kan 3I/ATLAS geen komeet zijn omdat er aanvankelijk geen staart zichtbaar was. Dat klopt deels, maar vreemd is het niet: ver van de zon vormt een komeet pas langzaam een staart. Hoe dichter hij bij de zon komt, hoe sterker hij opwarmt en hoe meer gas en stof er vrijkomt. In de beginfase van de observaties was de komeet nog te ver van de zon verwijderd. Uit het onderzoek van Cordiner blijkt dat er inmiddels wél activiteit is waargenomen, inclusief een coma en een staart.
Sommigen beweren ook dat de staart aan de verkeerde kant van de komeet zit, maar dat klopt niet. Wat men aanvankelijk zag, was geen staart, maar een emissie aan de zonzijde. Door het felle zonlicht kan daar ijs sublimeren en gas vrijkomen. Dat is normaal gedrag voor een komeet.
Onbekend in het periodiek systeem?
Er zijn geen wetenschappelijke bewijzen gevonden dat de elementen niet bestaan in ons periodiek systeem. VLT -observaties tonen dat er nikkel is gevonden, ondanks het gebrek aan ijzer. Dat zijn meestal twee elementen die samen worden gevonden.
Conclusie: Onwaar
– Volgens verschillende video’s heeft de James Webb-telescoop een buitenaards ruimteschip gefotografeerd.
– 3I/ATLAS is geen buitenaards ruimteschip, maar wel een interstellaire komeet die ons iets vertelt over de oudste delen van de Melkweg. Schattingen suggereren dat 3I/ATLAS tussen de 7 en 13 miljard jaar oud is. Hij laat ons zien dat ons zonnestelsel openstaat voor bezoekers van ver buiten onze kosmische buurt.
– We beoordelen de claim als onwaar.
