Factcheck: heeft de spermakwaliteit van een man invloed op zwangerschapsmisselijkheid?

Op sociale media circuleert een video waarin wordt beweerd dat de spermakwaliteit van een man een grote impact heeft op de mate waarin een vrouw zwangerschapsmisselijkheid ervaart. Dat klopt niet. Er is geen wetenschappelijk bewijs dat spermakwaliteit ochtendmisselijkheid beïnvloedt.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 14 juni 2025 post Ninalotte Roose, een Vlaamse actrice en influencer, een video op haar TikTok-account. Daarin beweert ze dat ‘de spermakwaliteit van een man een gigantische impact heeft op of je als vrouw misselijkheid ervaart tijdens de zwangerschap’. De video werd intussen bijna 32.000 keer bekeken en 383 keer opgeslagen.

In de commentaren vragen enkele volgers naar haar bronnen. Haar antwoord: ‘basic common sense’.

Twee studies

Wanneer we Roose om bronnen vragen, verwijst ze naar twee wetenschappelijke studies: een Braziliaanse en een Italiaanse.

De Braziliaanse studie, uitgevoerd door de Fertility Medical Group en het Instituto Sapientiae, onderzocht of DNA-schade in sperma (SDF – sperm DNA fragmentation) invloed heeft op embryo-ontwikkeling bij ICSI-behandelingen. ICSI staat voor intracytoplasmatische sperma-injectie, een techniek waarbij één zaadcel rechtstreeks in een eicel wordt ingebracht. De studie vond een verband tussen hoge SDF-waarden en verminderde embryokwaliteit en een verhoogd risico op miskramen.

De Italiaanse studie, aan de universiteit G. d’Annunzio, keek eveneens naar sperma-DNA-schade bij ICSI-behandelingen. Hogere DNA-fragmentatie werd in verband gebracht met slechtere spermakwaliteit, maar had volgens de onderzoekers geen invloed op de kans op zwangerschap.

Beide studies behandelen de impact van zaadkwaliteit bij kunstmatige bevruchting, maar gaan niet over zwangerschapsklachten zoals misselijkheid.

Opmerkelijk detail: in het webadres van de Italiaanse studie die Roose bezorgt aan de redactie, staat ‘?utm_source=chatgpt.com’. De informatie werd dus gevonden via de AI-tool ChatGPT.

Wat zeggen experts?

Volgens Isabelle Dehaene, gynaecoloog aan het UZ Gent, is de bewering ongegrond. ‘Ik kan hier heel kort over zijn: er is geen bewezen of bekende link tussen spermakwaliteit en misselijkheid tijdens de zwangerschap’, zegt ze. Ook met andere zwangerschapskwaaltjes ziet ze geen verband.

Uroloog Piet Hoebeke (UZ Gent) sluit zich daarbij aan. ‘Het antwoord op deze claim is simpelweg “nee’”’ Maar hoe komt zo’n idee dan in de wereld? ‘Er circuleren momenteel allerlei studies die suggereren dat sperma iets te maken heeft met ochtendmisselijkheid, maar daaruit mag je geen conclusies trekken’, zegt Hoebeke. Eén studie noemt hij enigszins relevant: die legt een mogelijke link tussen beperkte blootstelling aan sperma en misselijkheid. ‘Bijvoorbeeld bij donorschap, waarbij een vrouw weinig in contact komt met het sperma van de biologische vader, kan het lichaam daar immunologisch op reageren. Dat zou in sommige gevallen tot misselijkheid kunnen leiden.’

Hoebeke benadrukt wel dat het hierbij gaat om de hoeveelheid sperma, niet om de kwaliteit. ‘Onderzoek naar spermakwaliteit levert tot nu toe geen enkel hard bewijs op. De studies die de influencer aanhaalt, slaan dan ook nergens op.’

Ochtendmisselijkheid: wat weten we wel?

Ochtendmisselijkheid komt voor bij ongeveer 70 procent van de zwangere vrouwen. Bij sommigen beperkt het zich tot de ochtend, bij anderen houdt het de hele dag aan. Vaak verdwijnen de klachten na het eerste trimester.

Volgens Dehaene ligt de oorzaak van ochtendmisselijkheid vooral bij hormonale veranderingen. ‘De klachten ontstaan door een toename van hCG en progesteron’, zegt ze. Progesteron vertraagt de maaglediging en ontspant de spieren van het spijsverteringsstelsel, wat kan zorgen voor meer maagzuur, een opgeblazen gevoel en misselijkheid. HCG – hét zwangerschapshormoon – speelt dan weer een sleutelrol in het in stand houden van de zwangerschap.

Ook factoren zoals verhoogde geurgevoeligheid, smaakveranderingen en emotionele stress kunnen de misselijkheid versterken. Toch heeft het ook een functie: ‘Er zijn aanwijzingen dat ochtendmisselijkheid vrouwen helpt om risicovol voedsel te vermijden in een kwetsbare fase van de ontwikkeling van het embryo’, aldus Dehaene.