Factcheck Factcheck: ja, audio bij video van groep Genkse scholieren die Allahoe Akbar roepen is echt
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is niet Donald Trump met een pruik op de kroning van Charles III Op Twitter circuleert een screenshot van een artikel van de Britse tabloid The Mirror over de kroning van de Britse koning Charles III. Op de foto is een man te zien met lang grijs haar en een snor. De man lijkt een medaille te dragen met de letter Q, wat sommige socialemediagebruikers doet besluiten dat de man voormalig Amerikaans president Donald J. Trump in vermomming is. Maar dat klopt niet. Het screenshot en de foto zijn vervalst.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto toont geen Oekraïens kind op zoek naar zijn moeder Op sociale media circuleert een foto van een jongetje uit de Oekraïense separatistische regio Donetsk. Volgens socialemediagebruikers is het jongetje op zoek naar zijn dode moeder. Dat klopt niet. De foto is een beeld uit een Russische muziekvideo, die in 2015 werd opgenomen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het WEF wil geen waterrantsoeneringen opleggen Op sociale media circuleert een screenshot waarin te lezen is dat het internationale overlegorgaan World Economic Forum stelt dat water geen basisrecht is en aandringt op waterrantsoeneringen. Dat klopt niet. De stelling is uit de lucht gegrepen, en is afkomstig van een Amerikaanse fakenewssite.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze meisjespop met plassertje werd niet echt verkocht Op sociale media circuleert de foto van een meisjespop met plassertje. Deze pop werd niet in die vorm verkocht, zo blijkt uit analyse van verschillende webshops. De foto of de pop werd mogelijk bewerkt om de meisjespop een plassertje te geven.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen Indiase 5G-mast die in brand werd gestoken Op Telegram en Twitter wordt een video gedeeld waarin een brandende 5G-mast in India te zien zou zijn. De mast zou met opzet in brand gestoken zijn. Dat klopt niet. Het gaat om een gewone gsm-mast die vuur heeft gevat. De video dateert van 2018.
Factcheck Factcheck Factcheck: dat Limburg slechts 1 procent van de NMBS-investering kreeg, is onderschatting ‘Maar 1 procent van alle investeringen (bij de NMBS) is de voorbije decennia naar Limburg gegaan’, zei Gaby Colebunders (PVDA) in de Kamer. Volgens experts een onderschatting, maar concrete cijfers zijn niet beschikbaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: angstige mensen worden niet sneller gebeten door muggen ‘Mensen die angstig zijn en zich onzeker voelen, zullen sneller gestoken worden’, zo stelde holistisch huisarts Jutta Borms in Goed Gevoel. Maar het klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen protest van ‘miljoenen mensen’ in Parijs maar een massafeest in Valencia Op Facebook en Twitter circuleert een foto die een protesterende mensenmassa in Parijs zou voorstellen. Dat klopt niet. We zien een feestende massa in Valencia op Las Fallas, een traditioneel feest ter ere van Sint-Jozef.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het archief van het Spaanse ministerie van Volksgezondheid brandde niet af Online circuleren berichten dat het archief van het Spaanse ministerie van Volksgezondheid afgebrand zou zijn. Veel socialemediagebruikers vinden dat merkwaardig of ‘toevallig’ omdat er volgens hen momenteel een onderzoek zou lopen naar het Spaanse coronabeleid. Maar het archief brandde niet af, het gaat over een ander gebouw. Voor de stelling dat er een onderzoek gaande zou zijn naar het Spaanse coronabeleid, vinden we geen bewijs.
Factcheck Factcheck Factcheck: een kiwi helpt niet tegen slaapproblemen ‘Moeite om in slaap te komen? Eet een kiwi’, zo lazen we in De Telegraaf. Maar volgens experts is het verband minimaal en eet je voor het slapengaan best zo weinig mogelijk.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video van een windturbine die in tweeën kraakt door een storm is niet echt Socialemediagebruikers delen een video van een windturbine die verwoest wordt door een storm. Ze vrezen dat de Noordzee in de toekomst vol brokstukken van turbines zal komen te liggen. Maar de video is niet echt. Het gaat om een computeranimatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze voor doodslag gearresteerde man is niet de broer van George Floyd Online circuleert een foto van Dejywan Floyd, een Amerikaan die een vrouw doodschoot omdat die zijn auto bijna had aangereden. Volgens socialemediagebruikers zou Dejywan Floyd de broer zijn van George Floyd. Maar dat klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het WEF legt geen voedselbeperking op Volgens een artikel op Frontnieuws zou het Wereld Economisch Forum ‘regeringen bevelen te beginnen met voedselbeperking om klimaatverandering te bestrijden’. Dat klopt niet. Het WEF werkt samen met een organisatie die steden verbindt die strijden tegen de klimaatverandering, maar van bindende maatregelen is geen sprake.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen enscenering van de oorlog in Oekraïne maar een opname van een Letse kortfilm Online circuleert een video waarin de filmopname van een oorlogsscène te zien is. Volgens socialemediagebruikers zou de video bewijzen dat de Russische inval in Oekraïne in scène is gezet. Dat klopt niet. De video toont de filmopnames van de kortfilm ‘Nadija’, die door de Oekraïense cineast Artem Kocharyan wordt geregisseerd. De opnames vonden plaats in Letland.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen ontploffing van een elektrische auto Op sociale media circuleert een video van wat een ontploffing van een elektrische wagen zou zijn. Dat klopt niet. De auto die in de video ontploft, reed op gas. Opgelet: deze factcheck bevat gruwelijke beelden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen ontploffing van een Tesla Online circuleert een video van verschillende ontploffingen op een autosnelweg. Volgens socialemediagebruikers zouden we de explosie van een elektrische auto van het merk Tesla zien. Dat klopt niet. Het gaat om een voertuig dat 119 gasflessen vervoerde. Die flessen kwamen tot ontploffing na een aanrijding met een passagiersbus.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video van achtergelaten afval werd niet in België opgenomen Online circuleert een video waarin rondslingerend afval te zien is, dat door migranten na een voedselbedeling achtergelaten zou zijn. Volgens de socialemediagebruiker die de video postte zouden de beelden in België gemaakt zijn. Dat klopt niet. De video werd drie jaar geleden gemaakt, in de Parijse wijk Porte d’Aubervilliers.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen jeugdfoto van Angela Merkel, Theresa May en Dalia Grybauskaitė Online circuleert een oude jeugdfoto van voormalig Duits bondskanselier Angela Merkel. De meisjes naast haar op de foto zouden de voormalige Britse premier Theresa May en de voormalige Litouwse president Dalia Grybauskaitė zijn. Dat klopt niet. Het gaat om een oude jeugdfoto van Merkel met twee onbekende vriendinnetjes.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Mieke Vogels kreeg geen uittredingsvergoeding van 432.000 euro Op sociale en reguliere media circuleert het bericht dat ex-Vlaams Parlementslid Mieke Vogels (Groen) een uittredingsvergoeding van 432.000 euro kreeg. Dat klopt niet. Een fout van een journalist in 2014 ligt aan de basis van het hardnekkige gerucht. Het juiste bedrag zou 75.000 euro bedragen, maar we kregen voorlopig geen inzage in de exacte cijfers van het Vlaams Parlement.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, strijd tegen fiscale fraude kan 8 tot 12 miljard euro per jaar opleveren * Wie zei het? Jeremie Vaneeckhout (Groen)* Is het waar? Betrouwbare studies bevestigen dat de strijd tegen fiscale fraude 8 tot 12 miljard euro extra per jaar kan opleveren, al gaat het slechts om theoretische schattingen. We beoordelen de uitspraak van Vaneeckhout daarom als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video bewijst niet dat Joe Biden een masker draagt Een Twittervideo waarop we de Amerikaanse president Joe Biden op de rug zien werd 2,3 miljoen keer bekeken. Het beeld zou bewijzen dat de president een masker draagt. Dat klopt niet. We zien huidplooien in zijn nek die door het zeer contrastrijke beeld feller lijken.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat het kruid fenegriek het libido verhoogt ‘Fenegriek verhoogt het libido’, zo lazen we in ABC Gezondheid. Maar er is onvoldoende wetenschappelijke evidentie.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, deeltijds werk kan bijdragen tot de productiviteit ‘Deeltijds werk is productiever’, zo lazen we in Plus Magazine. Het klopt deels, al is er nuance nodig.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, door zeespiegelstijging bedreigde Malediven bouwde vier luchthavens Op Twitter circuleren berichten over de eilandengroep Malediven. Hoewel de Maldivische regering in 2009 nog onder water vergaderde als alarmkreet tegen de opwarming van de aarde, zou het land recenter vier nieuwe luchthavens hebben gebouwd. Die info klopt, maar doet sommigen twijfelen aan de opwarming van de aarde en de stijging van de zeespiegel.
Factcheck Factcheck Factcheck: tabak is dubbel zo ongezond als alcohol In het duidingsprogramma De Afspraak zei arts Marleen Finoulst onlangs dat roken ‘honderden keren’ ongezonder is dan alcohol drinken. Dat cijfer is niet hard te maken. Wanneer al het alcoholgebruik in rekening wordt gebracht is het eerder dubbel zo ongezond.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, ontwennen van gsm kan leiden tot lichamelijke stress ‘Studies tonen aan dat iemand wiens gsm wordt afgenomen soortgelijke ontwenningsverschijnselen krijgt als iemand die afkickt van drugs’, zo lazen we in Goed Gevoel. Het klopt deels, al is er nuance nodig.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, een theelepel honing helpt niet tegen een kater ‘Theelepel honing zeer doeltreffend tegen kater’, zo raadde een artikel op Kotplanet aan. Maar het is zwaar overdreven.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, gefluorideerde tandpasta is niet ongezond of schadelijk Fluoride in tandpasta zou slecht zijn voor je gezondheid, stelt de Nederlandse website Leef Bewust. Het goedje zou giftig zijn en dommer maken. Dat klopt niet, zeggen experten. Het gehalte fluoride in tandpasta is niet schadelijk. Gefluorideerde tandpasta beschermt tegen tandrot.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit zijn geen ‘adelaars gedood door windturbines’ Op Twitter en Facebook doet een foto de ronde van dode vogels, die zouden zijn omgekomen door de wieken van windmolens. Dat klopt niet. Het gaat om zeearenden waarvan een deel omkwam door loodvergiftiging.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ‘oversterfte’ bij kinderen niet gelinkt aan coronavaccins [GRAFIEK] Ondernemer Vincent Vandeputte stelt dat er een correlatie is tussen vermeende oversterfte bij kinderen en de coronavaccinatie. Dat klopt niet. Vooral bij Europese kinderen jonger dan vijf zien we iets hogere sterftecijfers en zij werden niet gevaccineerd. In België is er geen sprake van oversterfte bij kinderen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ‘ontgiften’ helpt niet bij psoriasis ‘Ontgiftig uw lichaam bij psoriasis’, zo raadde een artikel op ABC Gezondheid aan. Maar dit helpt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Moderna produceerde geen covid-19-vaccin voor uitbraak pandemie Op socialemediakanalen circuleert een interviewfragment met de ceo van farmabedrijf Moderna, Stéphane Bancel. Dat fragment is volgens sommigen het bewijs dat de coronapandemie gepland was. Bancel lijkt namelijk te zeggen dat Moderna al in 2019, nog voor de pandemie, 100.000 dosissen van zijn coronavaccin zou hebben geproduceerd. Dat klopt niet. Bancel heeft het over andere vaccins van het bedrijf.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat Biden provocatieve uitspraak deed na speech over neergeschoten luchtobjecten Online circuleert een video van Amerikaans president Joe Biden, waarin te horen is hoe hij na een persconferentie ogenschijnlijk toegeeft dat hij gelogen heeft tegen de pers. Het incident zou veroorzaakt zijn door een microfoon die nog openstond. Maar in de originele video komen de uitspraken niet terug. De audio werd waarschijnlijk achteraf aan de beelden, waarin werd geknipt, toegevoegd.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ledverlichting zendt geen microgolfstralen uit Volgens een video op TikTok kan ledverlichting uw gezondheid schaden door gevaarlijke microgolfstralingen. Volgens experts klopt dat niet. Ledverlichting stoot een dergelijke straling niet uit. Bovendien zijn er strenge Europese normen wat straling betreft.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze twee gestrande potvissen werden niet gedood door offshore windturbines Op Twitter wordt een foto gedeeld van twee gestrande potvissen. Volgens socialemediagebruikers zouden de twee aan hun einde zijn gekomen door offshore windturbines. Dat klopt niet. De foto werd genomen in januari 2016, in de Engelse badplaats Skegness. Beide dieren overleden nadat ze de weg kwijt waren geraakt en door stress waren gestrand. Er is geen bewijs dat offshore windturbines, of de installatie ervan, walvissen zouden doden.
Factcheck Factcheck Factcheck: fragment uit oude speech van Obama is uit context getrokken Socialemediagebruikers zijn verontwaardigd over een video waarin voormalig Amerikaans president Barack Obama lijkt te stellen dat ‘doorsnee mannen en vrouwen te bekrompen zijn’ en hun rechten zouden moeten afstaan aan een soeverein. Maar de video is misleidend en toont een bewerkte versie van de speech, die hij in 2014 in Brussel hield. In de originele video zien we dat Obama net het omgekeerde zegt van wat hem wordt toegedicht.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ledverlichting bedreigt uw online veiligheid niet Volgens een video op TikTok kan de overheid u via ledverlichting controleren en kan ze zo zelfs huishoudtoestellen afschakelen. Daarvoor is geen bewijs. De video toont een tekening van lifi, een soort wifi via licht. Die technologie wordt amper toegepast en heeft niets te maken met het internet of things.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, uw kat herkent uw hoog kattenstemmetje Op Instagram circuleren video’s die stellen dat katten liever hebben dat u babytaal tegen hen spreekt. Voor die stelling is een wetenschappelijke basis. Maar niet alles wat in de video wordt verteld, klopt.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, dienstwagen van Vlaams minister Lydia Peeters (Open VLD) kost 2365 euro per maand [GRAFIEK] Volgens Vlaams Parlementslid Jos D'Haese (PVDA) zou Vlaams minister Lydia Peeters met de duurste bedrijfswagen rondrijden van de Vlaamse regering. Dat klopt. Al liggen de prijzen van de dienstwagens van sommige van haar collega's niet veel lager.
Factcheck Factcheck Factcheck: een glas warm water drinken helpt niet voor de stoelgang ‘Begin de dag met een glas warm water, dat stimuleert de stoelgang. Warm water spoelt alles weg wat vastzit’: dat lazen we in De Telegraaf. Maar het klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: westerse media hebben wel bericht over antioorlogsbetogingen in Londen en Berlijn Volgens een veelgelezen post op Twitter zouden westerse media de antioorlogsbetogingen van 25 en 26 februari in Londen en Berlijn genegeerd hebben. Dat klopt niet. Diverse Europese media hebben uitgebreid over die betogingen bericht.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat dit insectenkookboek geschreven is door echtgenote van Klaus Schwab Online circuleert een afbeelding van insectenkookboek dat geschreven zou zijn door de echtgenote van WEF-voorzitter Klaus Schwab. Het boek is echt, en was te koop op Amazon. Maar het Wereld Economisch Forum ontkent dat de organisatie zelf, voorzitter Schwab of zijn echtgenote iets te maken hebben met het kookboek.
Factcheck Factcheck Factcheck: screenshot artikel over Groen is getrukeerd Online circuleert een screenshot van een artikel op Het Laatste Nieuws, waarin wordt geopperd dat politieke partij Groen ‘piano’s racistisch vindt’ en daarom minder zwarte pianotoetsen wil. Dat klopt niet. Het gaat om een getrukeerde afbeelding.
Factcheck Factcheck Factcheck: levensstijl kan dementie terugdringen, maar 40 procent is een overschatting ‘40 procent van alle dementiegevallen kunnen we vertragen of zelfs voorkomen door een gezonde levensstijl’, lazen we in De Morgen. En het klopt deels, al is nuance nodig.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen brand ‘in een van de grootste Europese chemiefabrieken’, maar een brandende salamifabriek Op Twitter circuleert een video van een brand in Verona. Het zou gaan om ‘een van de grootste chemiefabrieken van Europa’ die in lichterlaaie staat. Dat klopt niet. We zien de recente brand van een salamifabriek in Italië.
