Rik Van Cauwelaert

De superieure reactie van moeder Eefje Lambrecks

Rik Van Cauwelaert Rik Van Cauwelaert is directeur van Knack.

De moeder van Eefje Lambrecks gaf blijk van meer rechtszin dan de verzamelde Wetstraat, die niet durfde verdedigen wat het eerder goedkeurde.

Tussen het publieke geschetter en de mediastampei rond de voorlopige vrijlating van Michelle Martin, was er slechts één eenzaam superieure reactie. Dat was die van Rachel Vanderhoven, de moeder van Eefje Lambrecks, het meisje dat samen met haar vriendin Ann Marchal werd ontvoerd en vermoord door Marc Dutroux, de man van Martin.

Eerder al had mevrouw Vanderhoven beslist zich niet in te laten met de strafuitvoering. Na de voorwaardelijke vrijlating van Martin liet zij via haar raadsman weten:

‘Er zijn regels opgesteld om de individuele rechten van burgers te beschermen tegen het optreden van de overheid. Helaas profiteren daar ook mensen van die daar strikt genomen geen recht op hebben, maar daarom moet het hele systeem niet worden afgeschoten. Als Martin aan de wettelijke voorwaarden voldoet, gelden die regels ook voor haar en moeten wij dat kunnen respecteren.’

Die indrukwekkende verklaring kreeg nauwelijks aandacht, want geheel overstemd door het gedreun van politici van meerderheid en oppositie die over elkaar rolden om toch maar de verontwaardigde ouders van de slachtoffers te overstemmen met verklaringen over het gerecht dat elke realiteitszin heeft verloren en geen voeling meer heeft met het volk.

Michelle Martin, een gewezen lerares, werd destijds door een assisenjury tot 30 jaar gevangenis veroordeeld wegens medeplichtigheid aan de misdaden van Dutroux. Eind juli besliste de strafuitvoeringsrechtbank in Mons Michelle Martin na 16 jaar vervroegd vrij te laten, zij het onder voorwaarden. Een van de voorwaarden was dat Martin de nodige opvang kreeg en voldoende afstand zou bewaren tot haar slachtoffers en de ouders van de slachtoffers.

Nadat een eerste poging om een onderkomen voor Martin te vinden in het buitenland, onder meer in Frankrijk, was mislukt, werden de Arme Klaren in Malonne bij Namen bereid gevonden om Martin in hun klooster op te nemen en zo haar eventuele herintegratie in de samenleving voor te bereiden.

Want, zo blijkt, Justitie is eigenlijk niet voorzien op een situatie als nu met Michel. En zo komt het dat een kloosterorde voor opvang moet zorgen, zoals in de 19de eeuw het geval was met de huizen voor ‘gevallen vrouwen’ in het Engeland van Charles Dickens.

Zowel de voorwaardelijke vrijlating van Martin als haar mogelijke opvang in het klooster in Malonne ontketende een storm van verontwaardiging. De ouders van de slachtoffers gingen, om redenen die iedereen kan begrijpen, in het verzet, en werden daarbij gevolgd door een luidruchtig deel van de publieke opinie, hierin aangevuurd door de media.

Troepjes, vaak akelige betogers, trokken naar Malonne, al dan niet aangevoerd door militanten van extreemrechts. De muren van het klooster werden beklad en er waren de dreigementen om het kloostergebouw in brand te steken. Politici die in mei 2006 nog, onder Paars, de wet op de strafuitvoerinsrechtbanken hadden goedgekeurd, waren plots niet zuinig met hun kritiek op de aanpak van de strafuitvoeringsrechtbank in Mons.

Zelfs Annemie Turtelboom die als minister van Justitie in delicate kwesties als deze niet genoeg terughoudendheid aan de dag kan leggen, beloofde prompt, na een gesprek met de ouders van de slachtoffers, werk te zullen maken van het verstrengen van de wet op de voorwaardelijke invrijheidstelling. Zij werd daarin nagepraat door premier Elio Di Rupo. In het regeerakkoord stond overigens de intentie om de wet op de voorwaardelijke invrijheidsstelling te verstrengen en op de ‘onsamendrukbaarheid’ van bepaalde veroordelingen (veroordelingen die niet in aanmerking komen voor strafvermindering).

Maar daar kwam al die tijd niets van in huis. Vicepremier Johan Vande Lanotte, jurist en hoogleraar, vond plots dat 16 jaar toch wat weinig was voor een misdadigster als Martin. En helemaal over de schreef ging zijn partijgenoot, het Brugse SP.A-Kamerlid Renaat Landuyt, van wie geen verzet tegen de wet op de strafuitvoeringsrechtbank was bekend.

Landuyt stelde dat de jury die destijds Michelle Martin tot 30 jaar cel veroordeelde wellicht nooit heeft gedacht aan een vrijlating na 16 jaar. Als toonbeeld van politieke praatjesmakerij heeft de uitspraak van Landuyt geen gelijke. Om te beginnen hoort deze jurist te weten dat de assisenvoorzitter aanwezig is wanneer de jury zich over de strafmaat uitspreekt. En de voorzitter heeft de jury zeker op die mogelijkheid gewezen.

En als het al zo zou zijn dat de jury dit niet besefte, dan wordt een Kamerlid als Landuyt precies verkozen en betaald om dat te weten. Want hij is deel van de wetgevende macht. Als deel van die wetgevende macht heeft hij met zijn partij SP.A in 2006 mee de wet op de strafuitvoeringsrechtbank goedgekeurd. En die wet was al een reactie op het toen bestaande systeem van vervroegde invrijheidsstelling waarbij de minister van Justitie een beslissende stem had.

In haar eentje gaf de moeder van Eefje Lambrecks blijk van meer rechtszin dan de verzamelde Wetstraat, waar niet één politicus de moed vond om te verdedigen wat hij of zij zes jaar geleden heeft goedgekeurd.

Rik Van Cauwelaert

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content