Nieuwe mensensoort schudt onze stamboom stevig door elkaar

Homo naledi © National Geographic

De eerste moderne mens die in Afrika woonde, heeft de Aarde gedeeld met een andere mysterieuze mensachtige soort die twee jaar geleden werd ontdekt.

Dat concludeert de Universiteit van de Witwatersrand in Johannesburg. De soort staat bekend als de Homo naledi en werd in 2015 ontdekt in Zuid-Afrika.

Uit nader onderzoek van de beenderen van de mensachtigen blijkt nu dat ze tussen de 335.000 en 236.000 jaar geleden leefden in plaats van de vooropgestelde drie miljoen jaar geleden.

De mensachtigen leefden dus nog toen de eerste moderne mens zijn opmars maakte.

“Als er een soort is die de wereld met de moderne mens kon delen, dan is het zeer waarschijnlijk dat er nog andere soorten waren die dat ook konden”, zegt professor Lee Berger van Witwatersrand. “We moeten ze alleen nog vinden.”

De resten werden aangetroffen in twee grotten die enkel bereikbaar waren via smalle tunnels. Wetenschappers leiden daaruit af dat de anderhalve meter grote Homo naledi de doden ook al begroeven, wat een verrassend modern gedrag is. Maar critici spreken dat tegen omdat een soort met zo’n klein brein niet tot zulke complexe daden in staat zou zijn. Hun hersenen blijken immers niet groter te zijn dan die van een gorilla, wat wetenschappers dan weer doet aannemen dat de Homo naledi een heel primitieve soort was.

“Dit is een hele nederig ontdekking voor de wetenschap”, gaat Berger verder. “Het herinnert er ons aan dat we nooit kunnen aannemen dat wat we hebben het volledige verhaal vertelt.”

De resultaten van het onderzoek werden gepubliceerd in twee papers in het open-access vakblad eLife. In een derde paper menen de onderzoekers dat de Naledi een verre afstamming is die 2 miljoen jaar geleden ontstond tijdens de eerste dagen van het Homo-geslacht en op een of andere manier lang genoeg overleefde om met de moderne mens, die zo’n 200.000 jaar geleden ontstond, samen te leven.

Intrigerende vragen

De gecompliceerde anatomie en onverwachte veerkracht van de soort roepen enkele intrigerende vragen op, aldus The Washington Post. Is de Naledi verantwoordelijk voor sommige stenen voorwerpen die in Zuid-Afrika zijn gevonden tijdens de periode waarin hij leefde. En was de Naledi het resultaat, of misschien een medewerker, van de kruisingen binnen de Homo-stamboom.

We moeten af van het bekende beeld van de gebukte chimpansee die evolueert in een moderne mens die rechtop loopt met een aktetas

Rick Potts

De ontdekking toont aan dat de menselijke geschiedenis nog rijker is dan eerst gedacht. Zo waren onze voorvaderen veel gevarieerder en is de mens niet het toppunt van alles wat in het verleden is gebeurd. “Wij zijn enkel hetgeen wat overleefde”, aldus Susan Anton, paleoantropologe aan de New York University.

We moeten af van het bekende beeld van de gebukte chimpansee die evolueert in een moderne mens die rechtop loopt met een aktetas”, vindt ook Rick Potts, directeur van het Human Origins Program van het Smithsonian Instituut. “We zien de menselijke evolutie al lang als een vaststaande zaak gesymboliseerd in dat beeld van vooruitgang, maar nu beschouwen we de evolutie steeds meer als een zaak van aanpassingsvermogen. Er waren heel wat evoluties, uitroeiing van populaties en vertakkingen die harde tijden hebben meegemaakt en de mens heeft daarvan geprofiteerd.”

Partner Content