Hartritmestoornis geheim van Beethovens muzikale genialiteit?

Ludwig van Beethoven door Joseph Karl Stieler © Wikipedia
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

De muziek van Ludwig van Beethoven kwam letterlijk uit het hart, zo blijkt uit onderzoek.

Een onregelmatig hartritme waar de Duitse componist Ludwig van Beethoven mogelijk aan leed, ligt samen met zijn toenemende doofheid, aan de basis van zijn meesterwerken, zo beweren wetenschappers.

Volgens de onderzoekers kampte Beethoven met hartritmestoornissen en zijn die ook te horen in zijn werk. ‘Een hart dat onregelmatig klopt door een hartziekte, doet dat volgens een voorspelbaar patroon’, zegt cardioloog Zachary Goldberger van de University of Washington School of Medicine in Seattle. Goldberger meent sommige van die patronen in het werk van de componist te herkennen. ‘Beethoven heeft mogelijk zijn eigen fysieke gewaarwordingen in zijn composities proberen te verwerken.’

Enkele van de gezondheidsproblemen van Ludwig van Beethoven, zoals zijn toenemende doofheid, zijn in het verleden al uitgebreid onderzocht. Over zijn andere aandoeningen, en ook zijn doodsoorzaak, is minder bekend.

‘Muzikale elektrocardiogrammen’

Een recente studie in het vakblad Perspectives in Biology and Medicine wijst op de mogelijke aanwezigheid van hartritmestoornissen, een aandoening waarbij het hart te snel, te traag of volgens een onregelmatig ritme klopt. Toen Beethoven nog leefde waren er echter geen tests beschikbaar om de ziekte te achterhalen, dus gebruikten de onderzoekers zijn muziek als diagnostisch middel in hun zoektocht naar aanwijzingen. Ze onderzochten de ritmische patronen van verschillende composities en ontdekten dat plotse, onverwachte tempo- en sleutelwisselingen overeen lijken te komen met hartritmestoornispatronen.

‘In een stille omgeving wordt men doorgaans zijn eigen hartritme gewaar en er is zonder twijfel geen stillere omgeving dan complete doofheid’, aldus Goldberger, die de werken van Beethoven omschrijft als ‘muzikale elektrocardiogrammen’.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content