Nadia Nsayi

‘Wie gelooft nog dat Kabila wakker ligt van mensenrechten?’

Nadia Nsayi Nadia Nsayi is beleidsmedewerker Centraal-Afrika bij Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen.

Nadia Nsayi, beleidsmedewerker Centraal-Afrika bij Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen, reageert op de toetreding van Congo tot de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties: ‘Het gebrek aan internationale coherentie komt het Congolese regime erg goed uit.’

Deze week, op 16 oktober, keurden 151 landen de toetreding van Congo tot de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties (VN) goed. Op dat moment was ik in Brussel op stap met de Congolese mensenrechtenactivist Charis Basoko. Twintig jaar na de dood van dictator Joseph Mobutu voelt zijn volk zich weer verstikt door een crimineel regime dat internationaal nog te veel krediet krijgt, ook van België en Europa.

Akkoord in vuilnisbak

Iedere dag zakt Congo steeds dieper in een crisis. Dat komt door het uitstel van de verkiezingen. Die moesten eind 2016 een machtswissel tussen president Joseph Kabila en zijn opvolger mogelijk maken. Het regime boycotte echter de verkiezingen. Zolang Kabila er niet in slaagt de grondwet te veranderen, heeft hij maar één strategie: de verkiezingen op de lange baan schuiven.

Wie gelooft nog dat Kabila wakker ligt van mensenrechten?

Nochtans sloot de meerderheid op 31 december 2016 een akkoord met de oppositie. Dat ‘Sylvesterakkoord’ voorziet verkiezingen in december dit jaar. Maar zoals gevreesd, belandde het akkoord al snel in de vuilnisbak. Het is dan ook geen verrassing dat de kiescommissie deze week aankondigde dat ze voor 2019 geen verkiezingen kan organiseren. We bevinden ons vandaag in bijna dezelfde situatie als een jaar geleden: geen signalen dat de zittende president wil opstappen.

Kabila moet weg

Politieke impasse, gewapende conflicten, humanitaire drama’s, economische crisis, sociale malaise: dat alles doet de oproep ‘Kabila moet weg!’ luider klinken. Het Congolese regime slaagt er echter in met geweld en omkoping de ontevredenheid te bedwingen en tegenstanders uit de weg te ruimen. Oppositie en middenveld eisen dat de president aftreedt, maar zij zijn te zwak om massaal te mobiliseren. De Katholieke Kerk heeft een nationaal netwerk, maar durft het volk niet de straat op te sturen.

Kabila is een te groot probleem geworden voor Congo. Zijn vertrek is geen wondermiddel voor het land, daarvoor moet het hele politieke systeem veranderen. Maar het is wel een noodzakelijke stap tegen de huidige uitzichtloosheid. Tijdens mijn bezoek aan de hoofdstad Kinshasa in juni jl. stelde ik vast dat de crisis de baan vrij maakt naar gewelddadig protest. Dit verontrustend fenomeen zie je bij de massa boze jongeren in arme volkswijken. Ze vormen een tijdbom waar niemand nog greep op krijgt.

Westerse sancties

Door zijn strategische positie ligt de toekomst van Congo ook in handen van de ‘internationale gemeenschap’. Luistert die echt naar de ‘Kabila moet weg’- boodschap?

Het Westen, met de Verenigde Staten en de Europese Unie (EU) op kop, nam sancties tegen 17 medestanders van Kabila, zoals een reisverbod en de bevriezing van tegoeden. Die individuele sancties kunnen alleen een grotere impact krijgen als ze dringend uitgebreid worden naar de Kabila-familie, die via allerhande financiële wanpraktijken een economisch imperium bezit.

De realiteit is dat Kabila nog steeds geniet van de solidariteit van (autoritaire) Afrikaanse landen, gesteund door China en Rusland.

De laatste jaren hoor ik steeds vaker in diplomatieke kringen: ‘Afrikanen moeten Afrikaanse problemen oplossen’. De realiteit is dat Kabila nog steeds geniet van de solidariteit van (autoritaire) Afrikaanse landen, gesteund door China en Rusland. Het gebrek aan internationale coherentie komt het Congolese regime erg goed uit. Dat mag België en de EU er niet van weerhouden om de relaties met Kabila te herbekijken door respect voor de mensenrechten voorop te stellen.

Oorlogslogica

Ons land en Europa sloten bijvoorbeeld belangrijke ontwikkelingsakkoorden met de Congolese regering. Die akkoorden voorzien de mogelijkheid tot opschorting van de directe ontwikkelingssteun aan de Congolese overheid in geval van zware mensenrechtenschendingen. Vandaag wijzen internationale rapporten het Kabila-regime klaar en duidelijk met de vinger.

Geloven België en Europa nog dat Kabila wakker ligt van mensenrechten? Dat doet hij niet. Wat hem wel wakker houdt, is de oorlogslogica waarin zijn regime zich bevindt. De president is bang voor een volksopstand en een staatsgreep, en hij is nog banger om hetzelfde lot te ondergaan als zijn vader: vermoord worden door iemand uit zijn entourage, met buitenlandse steun…

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content