Negen dagen na het verdict in Ferguson is opnieuw een witte agent buiten vervolging gesteld voor de dood van een ongewapende, zwarte burger. In dit geval ging het om een veertiger die werd gearresteerd omdat hij op straat sigaretten zou hebben verkocht. Het gruwelijke voorval werd op video vastgelegd. Na de beslissing werd spontaan betoogd in hartje New York. Minister van Justitie Eric Holder kondigde een federaal onderzoek in deze zaak aan.
Na het verdict van Ferguson werd van verschillende kanten geargumenteerd voor het verplicht maken van lichaamscamera’s voor agenten. In het geval van Eric Garner, een 43-jarige inwoner van Staten Island, een deel van New York, zou dat niet veel verschil hebben gemaakt, want een omstander legde de gruwelijke scène heel duidelijk vast met een mobieltje.
Garner was al enkele keren betrapt bij het verkopen van individuele sigaretten. Dat is ongeveer de lichtst denkbare overtreding – waarbij de overtreding erin bestaat dat de verkoper geen belastingen betaalt op zijn handel.
Op 17 juli kwamen enkele agenten op hem af om hem hiervoor te arresteren. Garner, die duidelijk zwaarlijvig was, hij woog 150 kilo, en die, niet zichtbaar, aan astma leed, was niet opgezet met de aandacht. “Laat me alstublief met rust”, hoor je hem in de opname zeggen. “Ik heb niets gedaan”.
Wanneer de agenten hem vastgrepen, probeerde hij zich los te wurmen. “Raak me niet aan”, zei hij. Maar hij was, voor zover uit de videobeelden valt op te maken, niet bedreigend voor de agenten. Op dat moment nam een van de agenten, Daniel Pantaleo, hem in een wurggreep en werkte hem tegen de grond, waarna dezelfde agent het hoofd van de arrestant tegen de grond drukte en met hand en knie tegen de grond hield.
Je hoort op de band Garner om hulp roepen: “I can’t breathe”, ik kan niet ademen. Hij zei het, volgens tellingen, elf keer. Vervolgens verloor hij het bewustzijn. De politie liet hem liggen, zonder hem te reanimeren. Men dacht, zei men later, dat hij nog ademde. Bij zijn overbrenging naar het ziekenhuis overleed hij. Hij liet zes kinderen na.
Lijkschouwing
De lijkschouwing bevestigde dat het hier om een gewelddadige dood ging ten gevolge van de wurggreep, verwondingen aan de nek en druk op de borststreek op het moment dat hij op de grond lag en een agent op hem ging zitten.
De wurggreep is niet illegaal voor politieagenten in de VS, maar werd door het politiekorps van New York 21 jaar geleden in het reglement aangeduid als een af te keuren methode, alleen te gebruiken in extreme gevallen van zelfverdediging.
Zoals in Ferguson besloot de procureur van Staten Island de zaak voor een Grand Jury te brengen, die de agent in kwestie niet in vervolging stelde. Staten Island is misschien het witste en in ieder geval het conservatiefste deel van de stad New York. Er wonen veel politieagenten. De Grand Jury bestond uit 23 leden, 14 blanken en 9 niet-blanken. Een eenvoudige meerderheid van 12 juryleden volstaat voor een beslissing. Er zijn, in tegenstelling met Ferguson, geen documenten over de beslissing bekendgemaakt. We weten dus niet wat de redenering is geweest, maar er was aangevoerd dat het slachtoffer zich verzette tegen zijn arrestatie, dat hij in de voorbije tijd een keer of dertig was gearresteerd, en dat zijn fysieke conditie (overgewicht, astma) bijdroeg tot zijn dood.
Van de andere kant: tegen politieagent Pantaleo waren eerder twee klachten neergelegd wegens schending van rechten. In een van die klachten had de politie een schadevergoeding van 30.000 dollar uitbetaald. De andere klacht wacht of afwikkeling.
In New York werd de politie na de beslissing gemobiliseerd. Enkele uren later zou de kerstverlichting officieel aangestoken worden. Die ceremonie, met de installatie van de nieuwe kerstboom aan het Rockefeller Plaza, ging normaal door, zij het met minder pubiek dan ooit. Verschillende protestdemonstraties in het centrum van de stad werden weggehouden (en ook toeristen konden niet door het politiecordon geraken). De demonstranten stapten vreedzaam in vele richtingen op, met onder meer de slogans “Ik kan niet ademhalen” en “Geen gerechtigheid, geen boom”.
Federaal onderzoek
De reacties stroomden onmiddellijk na de uitspraak binnen, te beginnen met de vrijgesproken agent Daniel Pantaleo. “Ik werd politieagent om mensen te helpen en degenen te beschermen die zichzelf niet kunnen beschermen. Het is nooit mijn bedoeling iemand kwaad te doen, en ik voel me slecht over de dood van mijnheer Garner. Ik hoop dat zijn familie mijn persoonlijke rouwbetuiging aanvaardt.”
Daarnaast werd van president Obama over minister van Justitie Eric Holder tot burgemeester van New York, Bill de Blasio, die geen van allen het resultaat aanvochten, maar wel hun sympathie uitspraken voor het slachtoffer en diens familie. De familie had contact met de drie. Alledrie legden ze er de nadruk op dat er hard zal gewerkt worden om tot een situatie te komen waarbij alle burgers zich gelijk voelen voor de wet. “We will not let up”, zei Obama, “we zullen niet opgeven” tot het het zover is.
Holder kondigde een federaal onderzoek naar schending van rechten in deze zaak aan, en dat zijn departement het bewijsmateriaal van deze Grand Jury zal onderzoeken.
In een gelijkaardig geval in New York werd een in eerste instantie vrijgesproken agent uiteindelijk, na een federaal onderzoek, tot 7 jaar veroordeeld.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier