Het handelsverdrag tussen de Europese Unie en Canada, beter bekend als CETA, komt steeds dichterbij. Na een bijkomende verklaring gaan alle landen van de Unie akkoord, behalve België. Het Waalse en Brusselse parlement weigeren het verdrag goed te keuren.
De Europese en Canadese autoriteiten willen CETA volgende maand, op 27 oktober, bekrachtigen. Daarvoor moeten alle 28 EU-landen het verdrag steunen. Dat doen ze ook, op België na.
In België is buitenlandse handel een bevoegdheid van de deelstaten. Een verdrag als CETA moet dus goedgekeurd worden door alle parlementen. Zowel het Brusselse en Waalse parlement als het Franse gemeenschapsparlement, dat uit vertegenwoordigingen van de twee eerste parlementen bestaat, hebben grondige bezwaren. In beide regeringen liggen de PS, Ecolo, cdH en de communistische partij PTB dwars. Enkel de MR wil het verdrag ondertekenen.
Mochten de drie partijen niet overtuigd geraken van CETA, gaat het verdrag dus niet door. Volgens Newsmonkey betekent dat alleen al voor Vlaanderen 400 miljoen euro minder export. Diplomatiek zouden België en de Europese Unie dan een mal figuur slaan. Canadees minister van Handel Chrystia Freeland vertelde haar collega’s op een meeting in Bratislava dat premier Justin Trudeau zijn geplande bezoek aan Brussel eind oktober zal cancelen als hij zonder verdrag moet terugkeren.
Conflictoplossing
Het verzet is niet nieuw, maar nu is België het enige overgebleven land van een groepje dat niet te springen stond voor CETA. Eerder overtuigde Europees commissaris voor Handel Cecilia Malmström Oostenrijk, Bulgarije en Roemenië met een extra nota. Die verklaring verandert niks aan de basistekst van het bedrag, maar moet twijfels en kritiek van tafel vegen, onder andere over arbeidsrecht en milieubescherming. Ook de PS en cdH probeerde ze zo te paaien, maar dat mislukte.
‘De interpretatieve nota is niet bindend en weegt te licht’, vindt Waals Parlementslid Olga Zrihen (PS) volgens BRUZZ. ‘Laten we de dialoog voortzetten.’ Haar collega van de cdH, Marie-Dominique Simonet (cdH) ziet ’tegenstrijdigheden’ en ‘ongerijmdheden’ tussen de verklaring en het verdrag. Ze riep op om de onderhandelingen te herstarten.
‘Onze bezwaren zijn gerechtvaardigd, vooral op vlak van landbouw en conflictoplossing’, zei André Antoine (cdH), voorzitter van het Waals parlement, aan Le Soir maandag na een trip aan Canada. Donderdag zit de commissie Europese Relaties van het parlement opnieuw samen, vrijdag is er een speciale algmene vergadering.
Vooral die conflictoplossing is een splijtzwam. In CETA gebeurt dat namelijk via investor-state dispute settlement (ISDS). In dat stelsel kan een bedrijf een staat aanklagen als die een wet aanneemt die het handelsverdrag schendt. Zo’n klacht wordt niet behandeld door een rechtbank, maar door een speciaal opgericht tribunaal. Dat tribunaal staat in zulke disputen boven de rechtbanken van de aangeklaagde staat.
TTIP
ISDS maakt ook een cruciaal deel uit van dat andere omstreden handelsverdrag, het Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) tussen Europa en de Verenigde Staten. Daarvoor liggen de onderhandelingen op apegapen. Frans minister voor Handel Matthias Fekl en de Oostenrijkse vicekanselier Reinhold Mitterlehner willen volgens The Financial Times de onderhandelingen zelfs formeel opschorten.
De impasse op het gebied van TTIP maakt het nog belangrijker voor de Europese Unie om te scoren via CETA. Zo kan de Unie zijn geloofwaardigheid bevestigen als globale handelspartner. (JVL)
