Een overgrote meerderheid van Arabieren is tegen Islamitische Staat gekant, al blijft een restgroep voor. En voor Syrië vindt men Assad een groter probleem dan IS. Op economisch gebied gaat het niet goed in de Arabische wereld: bijna een derde van de gepeilden komt niet rond, en bijna een kwart wil migreren.
Dat alles blijkt uit de jaarlijkse Arab Opinion Index, waarvoor dit keer 18.311 mensen werden geraadpleegd in 12 Arabische landen. In de gegevens per land zit een foutenmarge van 2 tot 3 procent.
Deze index, sinds 2011 jaarlijks samengesteld door het Arab Center for Research & Policy Studies, gevestigd in Doha, Qatar, is volgens de organistoren het grootste opinieonderzoek in de Arabische wereld. In Qatar werd vreemd genoeg niet geënquêteerd.
Het onderzoek maakt een onderscheid tussen landen, maar niet tussen religies: soennieten, sjiieten, christenen, ongelovigen etc.
De opinie-index legt een heleboel onderwerpen voor, waaronder de belangwekkende en controversiële vraag: hoe populair is IS in de Arabische wereld? Sommige publicisten beweren dat er vrij veel ondersteuning is, volgens anderen is die steun marginaal.
Twee categorieën
Dit onderzoek duidt aan dat de populariteit van IS in de Arabische wereld niet heel groot is.
Globaal is 89 procent van de geënquêteerden gekant tegen IS. Dat percentage wordt verdeeld in 80 procent heel negatief en 9 tot op zekere hoogte negatief. De restgroep bestaat uit 4 procent neutraal, 4 procent eerder voor en 3 procent helemaal voor.
In landen als Libanon, Jordanië en Tunesië is de aanhang van IS volgens deze peiling quasi-onbestaand (meer dan 90 procent is erg tegen, en één procent of minder is helemaal voor), terwijl IS in Marokko, Algerije, Egypte of de Palestijnse gebieden een grotere ondersteuning geniet. In die gebieden is 8-9 procent enigszins of helemaal voor IS, en zitten ook veel meer mensen in de groepen “neutraal” of “enigszins tegen” (zie grafiek).
Opvallend is dat volgens de enquête uit Saudi-Arabië relatief weinig steun komt voor IS. Zo’n 1.000 Saudi’s vechten volgens Amerikaanse rapporten in de rangen van IS, waarmee Saudi-Arabië een belangrijke, volgens sommigen de belangrijkste leverancier is van buitenlandse IS-strijders. Maar deze strijders genieten volgens deze peiling niet van brede steun bij de bevolking: slechts 1 procent van de Saudi’s is helemaal voor, en ook 1 procent enigszins voor IS.
Turkije, als niet-Arabisch land, komt in dit onderzoek niet voor, maar uit een enquête van Pew in november moet blijken dat Turkije ongeveer op het niveau van de tweede groep zit, met 8 procent steun voor IS.
De steun in de Arabische wereld (en Turkije) is dus beperkt, maar het gaat nog altijd om vele miljoenen mensen.
Assad is het grotere probleem
Ook opmerkelijk: in die landen waar IS zo goed als geen steun geniet, denkt een meerderheid dat IS een buitenlandse creatie is. In de landen waar IS meer steun geniet, is een meerderheid ervan overtuigd dat de organisatie voortkomt uit de eigen cultuur.
Volgens de enquête is religie niet het allesbepalende element voor ondersteuning. Ongeveer een derde van degenen die IS steunen, verwijst naar religie of “islamitische principes” als voornaamste reden, terwijl een meerderheid het politiek of militair succes als reden opgeeft. Nog factoren: IS verdedigt de soennieten (9 procent), en gaan in tegen het westen (13 procent) of tegen Iran (6 procent).
Een meerderheid van Arabieren is dan wel tegen IS, maar ze zien IS niet als het essentiële probleem voor Syrië. 62 procent denkt dat het regime van Assad moet verdwijnen om daar tot een oplossing te komen, 12 procent zou alle oppositie “vernietigen”, en slechts 9 procent denkt dat IS verslagen moet worden vooraleer in Syrië een oplossing bereikt kan worden.
Armoede troef
Er zit nog interessant materiaal in de enquête. 29 procent van de gepeilden kan met het eigen inkomen de basisbehoeften niet dekken, en steunt op familie, liefdadigheid of de overheid om te overleven. 23 procent van de bevolking droomt ervan naar het buitenland te vertrekken.
87 procent noemt zichzelf gelovig, en voor 60 procent in die groep betekent gelovig zijn: eerlijk zijn en hulpvaardig. Voor de resterende groep, 39 procent, betekent gelovig zijn “de religieuze praktijken volgen”.
Democratie is het meest populaire politieke systeem, verreweg populairder dan sharia. Een kleine meerderheid is voor de scheiding van religie en staat, en 71 procent ziet geen conflict tussen islam en democratie, al betwijfelt een meerderheid van de ondervraagden wel of het eigen land klaar is voor democratie.
Arabische Lente en Israël
De Arabische Lente, toch een democratiebeweging, wordt dan weer in toenemende mate als een negatieve zaak bekeken. 57 procent vindt dat het negatieve (bloedvergieten, chaos, onzekerheid) niet opweegt tegen het goede. In de enquête die eind 2012 werd afgenomen was amper 22 procent negatief.
85 procent, en dat is vrij stabiel door de jaren heen, is tegen de erkenning van Israël. 75 procent vindt dat de Palestijnse kwestie alle Arabieren aanbelangt en niet alleen de Palestijnen.
Het buitenlands beleid van de VS, Iran en Rusland wordt in meerderheid afgewezen, terwijl Turkije en Frankrijk meer genade vinden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier