Infografiek: de conflicten in het Midden-Oosten haarfijn uitgelegd

De conflicten in het Midden-Oosten zijn een kluwen van wisselende bondgenootschappen en eeuwenoude vijandigheden. Deze interactieve infografiek schept orde in de chaos.

Experts komen er al bijna niet meer uit. Wie vecht nu met wie en wie zijn er juist vriendjes? Sommige conflicten zijn volledig in elkaar verweven en daardoor moeilijk te analyseren. McCandless ontrafelde deze, met behulp van de tool Univers Labs, tot een helder overzicht.

Door op een land te klikken, verschijnen de bijbehorende relaties. Bijna iedere verhouding is voorzien van een korte uitleg, deze verschijnt als u met de cursor over het betreffende land gaat. Wilt u terug naar het complete overzicht? Dan klikt u op de achtergrond.

De internationale verhoudingen zijn verdeeld in vier categorieën:

• Haat (vijanden)
• Beschadigd (ingewikkeld)
• Prima (handel etc.)
• Liefde (bondgenoten)

De aard van de partij is te herkennen aan de verschillende kleuren. Zo worden landen aangeduid in grijze hoofdletters en de (niet-moslim) groeperingen in grijze, kleine letters. De twee grootste Moslimgroeperingen hebben nog een extra kleur gekregen. De Soenieten (Sunni) worden met groen aangeduid. Tussen de 85 en 90 procent van alle moslims zijn Soenieten en in het Midden-Oosten ligt dit percentage zelfs hoger. Vooral Egypte, Jordanië en Saudi-Arabië worden door hen bevolkt. Hun rechtstreekse tegenstanders, de Sjiieten (Shia) zijn oranje gekleurd. Zij domineren voornamelijk Iran en Irak.

De infografiek ontleedt ook de belangrijkste conflictgebieden: Jemen, Irak en Syrië. Het blijft echter een drukke bedoening. Jemen komt namelijk in contact met elf landen en drie groeperingen. Irak is maar liefst verbonden met negentien landen en vier (terroristische) groepen. En buurland Syrië spant de kroon met 21 landen en zes groeperingen.

Waar ging het mis in Syrië?

De problemen in Syrië zijn ontstaan vanuit een burgeropstand tegen het Syrische regime van president Bashar al-Assad. In die chaos kregen jihadisten voet aan de grond. Internationale bondgenoten stonden ook op: de rebellen kregen – schoorvoetend – steun van het Westen en Turkije. Assad van zijn kant kreeg steun van Rusland, Hezbollahuit Libanon en Iran.

Het is dus drukbezet in Syrië. Islamitische Staat, Syrische rebellen, het regime van president Assad, de Koerden en de Westerse Coalitie vechten verschillende conflicten uit. De twee belangrijkste: de burgeroorlog tussen Assad en de rebellen en de strijd tegen IS – die zowel de rebellen als Assad als vijand hebben.

Hoe zijn de problemen in Irak begonnen?

Sinds de invasie van Amerika in Irak in 2003 tegen het regime van Saddam Hoessein, blijft dit land een van de grootste bekommeringen uit de regio. De rivaliteit tussen Soennieten en Sjiieten nam toe, wat een gunstige voedingsbodem was voor IS.

Inmiddels bestaat Irak uit drie zones: het deel van de Koerden in het Noorden, de door Amerika gesteunde Sjiitische overheid in Badgdad en in het zuiden en IS in de overige delen.

Wie voert er oorlog in Jemen?

Jemen is het decor van een proxy-oorlog: sektarische grootmachten Saudi-Arabië (Soennieten) en Iran (Sjiieten) vechten er hun geschil uit. Een ingewikkeld conflict waarin ook IS en al-Qaeda zich mengen.

Quid Libië?

Hoewel de kaart constant wordt bijgewerkt, mist Libië, wellicht omdat dit Noord-Afrikaanse land niet in het Midden-Oosten ligt. Maar ook hier probeert IS terrein te winnen.

En IS in deze kaart? Het zal niet verbazen dat alle lijnen met IS grijs zijn. Dit staat voor haat. Met Qatar ligt een stippellijn: de relatie is ‘ingewikkeld’. Die Golfstaat wordt namelijk al jaren beschuldigd van het financieren van terrorisme. (SVC)