Bert Bultinck

‘Het seksisme en de ‘bro’-mentaliteit in Silicon Valley wordt stilaan legendarisch’

Bert Bultinck Hoofdredacteur van Knack

‘Google besefte het, de raad van bestuur van Uber had het door’, schrijft Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck. ‘Van vrouwonvriendelijkheid – of toch als die aan het licht komt – worden we niet beter. Excuus: niet rijker.’

Seksisme was niet de enige reden waarom Uber-ceo Travis Kalanick moest opstappen bij het bedrijf, maar het was misschien wel de belangrijkste. Meteen nadat computeringenieur Susan Fowler werd aangenomen, probeerde haar directe chef, een ondergeschikte van Kalanick, haar in bed te krijgen. Het zou niet de laatste keer zijn dat ze bij Uber met seksuele intimidatie te maken kreeg. Fowler schreef een openhartig stuk op haar blog en een paar andere schandalen later stond Kalanick op straat. Het machobedrijf bleek meer dan een beetje ziek. Dat was in juni. Kalanick heeft nu een reclamebureau ingehuurd om zijn reputatie op te blinken – dat moet een idee zijn dat in je opkomt als je te veel geld hebt. Maar Uber, dat nog altijd zonder ceo zit, wil hem niet meer terug.

Het seksisme en de ‘bro’-mentaliteit in Silicon Valley wordt stilaan legendarisch

Vorige week was het prijs bij Google. In een ondertussen fel besproken – en in Breitbart-kringen ook bejubeld – stuk van tien pagina’s kloeg digitaal tovenaar James Damore over de politiek correcte ‘ideologische echokamer’ van de zoekmachinegigant. In dit geval namen de alerte bazen snel afstand van hem. Het management had geen oren naar de ‘biologische redenen’ die Damore had bijeengesprokkeld om uit te leggen waarom vrouwen minder goede ingenieurs zijn. Ook hij belandde op de keien. Voor zover bekend heeft hij nog geen reclamebureau onder de arm genomen, maar hij kreeg wel een job aangeboden bij Wikileaks van Julian Assange. Dat is de man die in Zweden al jaren een verkrachtingszaak boven zijn hoofd heeft hangen.

Het seksisme in Silicon Valley wordt langzaamaan legendarisch. Dat is, behalve diep problematisch en symptomatisch voor het mannelijk geweld dat die bedrijven aandrijft, ook niet zo goed voor het imago. De ‘bro’-mentaliteit doet allerlei überheerlijke innovaties uit de start-uphemel langzaamaan verbleken. Vakbonden kunnen zeuren over sociale rechten die worden afgebouwd, werknemers die worden afgebeuld of belastingen die worden ontweken, maar dat heeft lang niet zoveel impact als wanneer er een flinke scheut gender in de mix wordt gegooid. Google besefte het, de raad van bestuur van Uber had het door. Van vrouwonvriendelijkheid – of toch als die aan het licht komt – worden we niet beter. Excuus: niet rijker. Dat komt ervan als je de helft van je klanten in het harnas jaagt.

Opiniemakers zoals de Britse politieke activist Owen Jones zagen in de diatribe van Damore een echo van de mannelijke rancune die met de verkiezing van de Amerikaanse president Donald Trump naar de oppervlakte is gekomen. Dat zou zomaar eens kunnen. Echokamers zijn er overal, niet alleen bij Google, en de gelijkenissen zijn frappant – al klonk Damore iets meer als een intellectueel. Maar het zou ook kunnen dat de recente ontslagen niet alleen in een breed om zich heen grijpende genderdiscussie wortelen. Wellicht vinden de incidenten ook, of misschien vooral, hun oorsprong in een excessieve, uiteindelijk zelfdestructieve variant van een vulgair machtsstreven. Zoals experts als Liesbet Stevens of Peter Adriaenssens blijven benadrukken: seksuele intimidatie gaat minder over een ‘explosieve drang’ naar seks dan over macht. Net als racisme is seksisme een manier om over grote maatschappelijke groepen macht te verwerven en die macht te misbruiken.

Net als racisme is seksisme een manier om over grote maatschappelijke groepen macht te verwerven en die macht te misbruiken

Machtsmisbruik tegenover vrouwen en andere groepen tiert welig in allerlei contexten, van de kleinste werkplek tot de grootste multinational. Maar is het verwonderlijk dat vooral Silicon Valley de laatste jaren in het vizier loopt? De giganten van de tech-industrie worden niet alleen met veel testosteron en bijhorende brouhaha door mannen geleid, ze hebben ook enorm veel macht vergaard. De manier waarop vooral Google en Facebook miljarden mensen in hun greep hebben, is niet gezond. Dankzij de luiheid en de verslavingen van de gemiddelde consument, die eerst zijn geheugen heeft afgebouwd omdat alles in zijn smartphone zit en vervolgens geen vijf minuten zonder nieuwe elektronische aandacht kan, hebben Facebook-ceo Mark Zuckerberg en co. een miljardenbusiness uit de grond gestampt. Ze zijn al die jaren sympathiek gebleven, wat van een spectaculair marketingtalent getuigt.

Boetes voor competitievervalsing en pogingen om hen als nutsbedrijven in te perken duwen de laatste tijd deukjes in de reputatie van de haantjes. Maar die verhalen belanden doorgaans op de economiepagina’s. De verhalen over seksuele intimidatie bereiken dagenlang een veel groter publiek. Als Facebook en Google beetje bij beetje aan krediet verliezen, dan daagt misschien het besef dat een vriendelijke façade niet langer zal volstaan.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content