De Belgische staat en de NMBS hebben zich niet opgesteld als betrouwbare partners. Dat concludeert een Nederlandse onderzoekscommissie die het debacle met de Fyra-hogesnelheidstrein onderzocht heeft.
De Nederlandse staat en de NS hebben de reiziger in de kou laten staan met een snelle treinverbinding tussen Amsterdam en Brussel. De hogesnelheidstrein Fyra draaide uit op een fiasco omdat de overheid vooral oog had voor de opbrengsten van de snelle trein die over de hogesnelheidsverbinding HSL-Zuid moest gaan rijden. Bewindslieden van diverse kabinetten hebben de Tweede Kamer ontijdig, onvolledig of onjuist geïnformeerd. De NS was er alleen maar op uit om concurrenten van het spoor te houden en het eigen monopolie veilig te stellen.
Teleurstelling
Dat zijn de spijkerharde belangrijkste conclusies van de parlementaire enquêtecommissie die onderzocht waarom de Fyra veel later ging rijden dan was gepland en waarom de trein door grote mankementen begin 2013 al na een paar weken weer van het spoor werd gehaald.
Maar ook de Belgische staat en de NMBS krijgen ervan langs. De Fyra-commissie wijst erop dat de Nederlandse staat vóór de aanbesteding van de vervoersconcessie, geen afspraken maakte met de NMBS over de verbindingen Den Haag-Brussel en Breda-Brussel. “Zij vertrouwt erop dat de afspraken met NMBS op een later moment alsnog volgen. Maar NMBS heeft andere belangen dan Nederland. Dat geldt ook voor de Belgische Staat. Tien jaar van moeizaam onderhandelen zijn het gevolg”, luidt het in de samenvatting van het onderzoeksrapport “De reiziger in de kou”.
Volgens de Fyra-commissie waren er tussen de twee landen bindende afspraken nodig, vóór de aanbesteding van de vervoersconcessie en eigenlijk ook voor de aanleg van de HST-lijn. “De commissie constateert dat de Belgische Staat en NMBS zich niet hebben opgesteld als betrouwbare partners. Daarover is de commissie zeer teleurgesteld.”
Blaffen zonder te bijten
En wie is dan verantwoordelijk voor het hele treinfiasco? In de eerste plaats de opeenvolgende betrokken ministers, staatssecretarissen en de NS, de Nederlandse spoorwegmaatschappij, aldus de onderzoekscommissie. De Nederlandse staat en de NS stelden financiële en strategische belangen voorop waardoor ze terecht kwamen “in een jarenlange, destructieve strijd”, klinkt het.
“AnsaldoBreda en NS kwamen niet tot een oplossing voor de problemen met de Fyra. Daarnaast stelde ook de Belgische spoorwegmaatschappij NMBS eigen belang boven het zorgen voor goed vervoer. En de Tweede Kamer blafte, maar beet niet. Door steeds in te stemmen met de keuzes van het kabinet en NS, is ook de Tweede Kamer medeverantwoordelijk.” (Belga/TE)
