Duitse regeringsvorming ontspoort

Voorzitter van de Duitse liberalen Christian Lindner (FDP) kondigt aan dat zijn partij uit de regeringsonderhandelingen stapt, Berlijn, 20 november 2017. © REUTERS

De liberale FDP stapt uit de regeringsonderhandelingen in Duitsland. Dat betekent het einde voor de zogenaamde ‘Jamaica-coalitie’ van Merkel. Mogelijk komen er nieuwe verkiezingen.

In Duitsland gooit de liberale FDP zondagavond na vier weken onderhandelen over een mogelijke regering met het christendemocratische CDU-CSU van bondskanselier Angela Merkel en Die Grünen, de handdoek in de ring. Volgens de liberale partijvoorzitter Christian Lindner is er een gebrek aan vertrouwen en is er geen ‘gemeenschappelijk visie voor modernisering’, waardoor een stabiele regering onmogelijk is.

‘Na weken ligt er vandaag een papier op tafel met talloze tegenstrijdigheden, open vragen en onverenigbare doelstellingen’, aldus de FDP-voorzitter. Waar er wel overeenstemming is bereikt, is dat vaak ten koste van de belastingbetaler of door compromisformules, klinkt het. ‘Het is beter om niet te regeren dan slecht te regeren.’

Het spaak lopen van de onderhandelingen is een grote opdoffer voor bondskanselier Angela Merkel (CDU). Een zogenaamde ‘Jamaica-coalitie’ – naar de verschillende partijkleuren die ook de vlag van het eiland vormen: het zwart van CDU-CSU, het geel van de FDP en het groen van Die Grünen – is zonder de liberalen onmogelijk.

Merkel betreurt beslissing liberalen

Merkel ‘betreurt’ de beslissing van de liberale FDP om uit de regeringsonderhandelingen te stappen. Zij en haar partij geloofden naar eigen zeggen dat de verschillende partijen van de Jamaica-coalitie ‘samen op weg waren’ om een overeenkomst te bereiken, aldus de bondskanselier tijdens een persconferentie in de nacht van zondag op maandag.

Merkel zal in de loop van maandag president Frank-Walter Steinmeier inlichten over de stand van zaken. ‘Het is een dag van diep nadenken over hoe het verder zal gaan’, zei ze. De bondskanselier benadrukte daarnaast dat ze ‘alles zal doen om het land goed te leiden in de moeilijke weken die eraan zitten te komen.’

De voorzitter van CSU, dat in een kartel met CDU naar kiezer trok, Horst Seehofer, noemt het spaak lopen van de onderhandelingen ‘een last’ voor Duitsland. Een akkoord was volgens hem ‘binnen handbereik.’ De partijleider ging er naar eigen zeggen heel de dag van uit dat nog een akkoord uit de brand kon worden gesleept. Dat zou het mogelijk hebben gemaakt om een antwoord te bieden aan ‘poltiek-radicale krachten.’

Hoe moet het verder?

Voor hoe het nu verder moet, is het nog afwachten. Een grote coalitie tussen het kartel CDU-CSU en de SPD van Martin Schulz lijkt in elk geval uitgesloten door het verzet van de sociaaldemocraten. Daarnaast zijn ook de minderheidsregeringen CDU-CSU/FDP (29 zetels tekort) of CDU-CSU/Die Grünen (42 zetels tekort) onwaarschijnlijke opties. Het aannemelijkst lijken dan ook nieuwe verkiezingen.

Indien er geen regering wordt gevormd, moet de bondspresident iemand aanduiden voor het ambt van bondskanselier. Die moet dan meer dan de helft van de stemmen achter zich krijgen in de Bondsdag. Indien dat niet gebeurt, krijgt het parlement twee weken de tijd om met een meerderheid een nieuwe kanselier te kiezen.

Indien ook die poging(en) falen, of de parlementsleden niets ondernemen, volstaat een relatieve meerderheid om een nieuwe bondskanselier te kiezen. De bondspresident kan die persoon dan benoemen tot kanselier van een minderheidsregering, óf het parlement ontbinden. Binnen zestig dagen moeten er dan nieuwe verkiezingen worden georganiseerd.

Partner Content