‘De Verenigde Staten blijven de leider in innovatie, maar wat krijgt de bevolking daarvoor in de plaats?’

© TWITTER @DIVENDSMGR

‘Gadgets en ruimtereisjes zijn leuk, maar eerst moet de basisinfrastructuur in orde zijn,’ kaart Jonathan Holslag, professor internationale betrekkingen (VUB) aan. ‘Vooruitgang gaat om mensen.’

Hoeveel rampspoed moet de machtigste natie ter wereld nog overkomen? Welk onheil moet Amerika nog treffen voor het begint te beseffen dat niet alleen kolkend water verwoestingen aanricht maar ook de manier van leven, de aftakeling van de samenleving en een hoogst perverse definitie van vooruitgang? De voorbije week kregen we wellicht het meest beklijvende beeld te zien van de staat van zinsverbijstering waar de Verenigde Staten en een flink stuk van de westerse wereld zich in bevinden: een wazige foto van een handvol doorweekte bejaarden in een ondergelopen rusthuis in Dickinson-Texas, wachtend op hulp die maar niet kwam. Dit is de natie waar miljonairs bij Tesla-baas Elon Musk een retourtje naar de ruimte kunnen kopen, maar die niet in staat is om kwetsbare oudjes tijdig te evacueren uit overstromingsgebied.

De Verenigde Staten blijven de leider in innovatie, maar wat krijgt de bevolking daarvoor in de plaats?

Het zegt veel over onze tijdsgeest dat de elite van een samenleving als kleine kinderen achter technologiegoeroes aanholt, staat de springen om mee te vliegen met Space-X, watertandt bij het zien van de nieuwe Tesla en rijen dik aanschuift om de nieuwe iPhone te bemachtigen, maar dat diezelfde elite het niet kan verkroppen dat de overheid investeert in basisinfrastructuur, in dijken die het land beschermen tegen de stijgende zeeën, in ziekenhuizen, in wegen en spoorwegen. De Amerikaanse natie besteedt elk jaar ongeveer evenveel aan de laatste iPhone als aan de schoolgebouwen voor haar kinderen.

De Verenigde Staten blijven de leider in innovatie, maar wat krijgt de bevolking daarvoor in de plaats? Kijk naar de medische sector. De Amerikaanse overheid investeert elk jaar 35 miljard dollar in onderzoek. Daardoor zetten Amerikaanse universiteiten, labo’s en grote bedrijven nog altijd de toon. Amerikaanse multinationals halen tientallen miljarden winst op, maar delen die baten amper met de samenleving. Een rapport gepresenteerd aan de Amerikaanse senaat onthulde bijvoorbeeld dat Pfizer voor 69 miljard dollar aan onbelaste winst heeft uitstaan, Merck voor 57 miljard dollar, Abbott voor 40 miljard dollar en Johnson & Jonhson voor 14 miljard. Meer en meer onderzoek blijkt ook vooral medicijnen en behandelingen op te leveren die het gros van de Amerikanen zich gewoon niet kunnen veroorloven. In enkele ziekenhuizen wordt geopereerd met behulp van virtuele realiteit, maar in de meeste hebben patiënten soms niet eens het geld om een been te laten spalken.

Hetzelfde verhaal voor de informatietechnologie. Amerika domineert met zijn bedrijven de cybersfeer. De drie grootste Amerikaanse IT-bedrijven boekten vorig jaar een winst van 90 miljard dollar en betaalden daar nauwelijks belastingen op. Tegelijk rapporteert Deloitte dat Amerika tot 150 miljard investeringsachterstand heeft opgelopen bij het uitbouwen en onderhouden van snelle glasvezelkabelnetwerken. En dat gaat alleen maar om de kabels. De totale achterstand in het onderhoud en moderniseren van de Amerikaanse infrastructuur wordt op een bedrag tussen de 2000 en 4000 miljard dollar geschat. ‘Amerika valt uit elkaar’, vatte economieprofessor Dan Rodrik samen.

Amerikaanse multinationals halen tientallen miljarden winst op, maar delen die baten amper met de samenleving

Donald Trump heeft beloofd daar wat aan te doen, maar veel is er van zijn plan nog niet terechtgekomen. Dat maakt het nog perverser. Saudi-Arabië heeft zich aangediend om samen met het private investeringsfonds Blackstone enkele tientallen miljarden in Amerikaanse infrastructuur te investeren. Qatar, onlangs door Washington bestempeld als grote problemenmaker in het Midden-Oosten, staat klaar om tien miljard in Amerikaanse bouwprojecten te pompen. Ook China Investment Corporation heeft al aangekondigd dat het ‘de investeringsambities’ van Donald Trump wil ondersteunen.

Het houdt gewoon geen steek, niet vanuit strategisch standpunt en niet vanuit menselijk standpunt. De kern van het probleem is dat de focus van de vooruitgang verkeerd ligt. Gadgets en ruimtereisjes zijn leuk, maar eerst moet de basisinfrastructuur in orde zijn. De Amerikanen zijn bereid om voor de gekste dingen te betalen, maar niet voor de zaken waardoor we als mensen en als samenleving vooruitkomen. Uiteraard cultiveren de grote spelers die scheeftrekking in onze behoeften met slimme reclame en nieuwe statussymbolen. Zo verdienen ze grof geld aan hun leiderschap in nieuwe domeinen. Maar nét dan is het de taak van een overheid om te waken over het algemeen belang en tegengas te geven. Niet door alle infrastructuur zelf te ontwikkelen, maar wél door burgers wakker te schudden, door mee het debat aan te zwengelen over de doelen van de groei en de definitie van vooruitgang. Politici die daaraan verzuimen zijn mee verantwoordelijk voor de aftakeling van een samenleving. Vooruitgang gaat om mensen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content