In Cuba zijn er 900.000 woningen te kort. Nochtans neemt de overheid al tientallen jaren maatregelen om dit tekort weg te werken.
Officieel zijn er 883.050 woningen te kort, op een totale bevolking van 11, 2 miljoen inwoners. Dit jaar kan dat tekort oplopen tot meer dan 900.000, als gevolg van orkaan Irma.Havana, een stad met 2,1 miljoen inwoners heeft ruim 200.000 woningen te kort, de stad Santiago de Cuba ruim 100.000.
Steeds dringender
‘In veel delen van het land wordt het probleem steeds dringender’, zegt woonexpert Fernando Martirena, hoogleraar aan de Centrale Universiteit Marta Abreu. De overheid heeft in geen sector meer maatregelen genomen. Van 1990 tot 2014 bouwde ze volgens eigen cijfers 316.595 woningen, een aanzienlijke inspanning maar onvoldoende. Sinds de jaren zestig zijn ook tal van wetten en decreten uitgevaardigd en nog eens bijna tweehonderd aanvullende regels.
Een van de populairste maatregelen van de huidige regering van Raúl Castro is de aanpassing van de Algemene Woonwet in 2011. Die schafte het verbod op het kopen en verkopen van woningen af.
Een jaar voordien werd het al mogelijk voor Cubanen om zelf woningen te renoveren of uit te breiden. Toen werd ook de verkoop van bouwmaterialen versoepeld.
Zwarte markt
Die veranderingen hebben positieve gevolgen gehad, zegt Martinera. Maar wie zelf wil bouwen of verbouwen, ondervindt nog altijd problemen.
‘De metselaar heeft me een correcte prijs aangerekend’, zegt Ismael, een onderwijzer (hij wil niet met zijn achternaam in de pers) die zijn woning verbouwt. ‘Maar ik moet de materialen bijna altijd in dollars betalen of op de zwarte markt kopen.’ Voor de verbouwing heeft hij de financiële hulp van zijn broer in het buitenland nodig.
Een andere klacht die vaak terugkeert, is de administratieve rompslomp om een bouwsubsidie te krijgen. Arme gezinnen komen voor zo’n subsidie in aanmerking.
Een oplossing zou kunnen zijn ‘het banksysteem (voor kredietverstrekking) en de winkels voor bouwmaterialen te moderniseren en automatiseren’, zegt Martinera.
Klimaatverandering
Ook het Amerikaanse handelsembargo blijft een obstakel. ‘Het beperkt de mogelijkheid van de belangrijkste producenten van bouwmaterialen om toegang te krijgen tot kredieten en technologie.’
Dat heeft vooral gevolg voor de productie van cement, zand en grind.
De klimaatverandering verergert het Cubaanse woonprobleem nog. ‘Die veroorzaakt steeds vaker orkanen, die ook steeds krachtiger worden. De lichte daken lijken niet meer bestand tegen de intensiteit van de huidige orkanen. Men moet zware daken gaan bouwen, maar dat kost tijd en geld.’
Bij de passage van orkaan Irma van 7 tot 10 september liepen bijna 160.000 woningen schade op: 14.657 werden totaal verwoest en 16.646 gedeeltelijk, van 23.560 woningen werd het dak volledig verwoest, van 103.691 gedeeltelijk.
