Bloedbad in Caïro: 278 doden, ElBaradei stapt op als vice-president

© Reuters
Simon Demeulemeester

Bij een actie van de politie om de aanhangers van de afgezette Egyptische president Mohammed Morsi te verdrijven, zijn Haast 300 doden gevallen. De Moslimbroeders spreken over 2.200 doden.

De Egyptische veiligheidsdiensten zijn de protesten van de aanhangers van de door het leger afgezette (Moslimbroeder) Mohammed Morsi met harde hand aan het bestrijden: bij de gewelddadigheden is het officiële aantal dodelijke slachtoffers woensdag gestegen naar 278. Bij die doden zouden 43 agenten zijn. Bovendien raakten 1.403 mensen bij de ontruiming van twee protestkampen van de islamisten in Caïro en bij straatgevechten in verschillende provincies gewond. Dat meldde de staatstelevisie onder aanhaling van het ministerie van Gezondheid. Ondertussen is vicepresident Mohamed ElBaradei opgestapt. Hij wil geen verantwoordelijkheid voor ‘geen enkele druppel bloed’ dragen.

Bij de gewelddadigheden in Egypte zijn volgens de jongste officiële cijfers in heel het land 278 mensen gedood. Tegen woensdagavond telden hulpverleners en ziekenhuispersoneel bovendien 1.403 gewonden. Dat meldden de staatsmedia op gezag van het ministerie van Gezondheid. De meeste slachtoffers vielen niet tijdens de door de oproerpolitie ontruimde protestkampen in Caïro. Volgens het ministerie van Gezondheid werden in het tentenkamp in de wijk Nasr-City 36 mensen gedood, in het protestkamp in het district Gizeh verloren 12 mensen het leven.

Egyptische regering kondigt uitgaansverbod af in twaalf provincies

De Egyptische regering heeft na de bloedige straatgevechten een nachtelijk uitgaansverbod afgekondigd. In Caïro en elf andere provincies mag tussen 21.00 uur en 6.00 uur niemand zich op straat vertonen. Het uitgaansverbod zou aanvankelijk om 19.00 uur beginnen. De staatstelevisie meldde ’s avonds evenwel dat de regering intussen heeft beslist het uitgaansverbod later te laten ingaan. De overheidssite al-Ahram meldde
dat het uitgaansverbod tot een maand lang zou kunnen duren. Het gaat over de provincies Kairo, Alexandria, Gizeh, Assiut, Al-Buhaira, Beni Sueif, Zuid-Sinai met de toeristische badplaatsen Sharm el Sheikh en Nuwaiba, Noord-Sinai, Suez, Al-Minia, Ismailiya en Sohag.

De Egyptische interimpremier Hazem Beblawi heeft het opbreken van de protestkampen verdedigd. Dat was nodig om “de veiligheid te herstellen” en “de organisatie van verkiezingen te garanderen”, argumenteerde hij in een televisietoespraak.

Volgens minister van Binnenlandse Zaken Mohammed Ibrahim heeft de politie “professioneel” opgetreden tegen de manifestanten. Hij hield ook vol dat slechts was opgedragen traangas te gebruiken, maar dat het de manifestanten waren die met scherp begonnen te schieten.

Premier Beblawi betreurde in zijn toespraak de vele doden en zei de noodtoestand zo snel mogelijk weer te willen afblazen. Hij verzekerde ook dat het beloofde stappenplan naar verkiezingen van kracht blijft, met een stembusgang begin 2014.

Islamisten vallen kerken aan Na de gewelddadige opruiming van de protestkampen in Caïro hebben radicale islamisten in Egypte woensdag meer dan een dozijn kerken aangevallen. De daders staken kerken in de provincies Minia, Noord-Sinai

en Sohag in brand, berichtten christelijke activisten en geestelijken in Kairo. Ook in de oasestad Fajjum en in Suez werden christelijke instellingen aangevallen.

“Nadat Binnenlandse Zaken beslist had de sit-ins van de Moslimbroeders in Kairo ongedaan te maken, zijn aanhangers van de Moslimbroeders in Boven-Egypte een wraakactie begonnen tegen koptische cristenen”, schreef de organisatie Maspero Jongerenunie op het sociale netwerk Facebook.

De christelijke website Wataninet berichtte dat een klooster in de provincie Minia volledig werd geplunderd en verwoest. In Abu Hilal ten zuiden van de provinciehoofdstad Minia hadden aanhangers van expresident Mohammed Morsi hun woede gebotvierd op bezittingen van koptische cristenen. Verschillende pleziervaartuigen op de Nijl van Kopten en winkels en apotheken werden vernield. Een Egyptisch revolutionair activist van 2011 veroordeelde de aanvallen. Hij schreef op Twitter: “Toen de politie destijds tegen ons tekeer ging, zijn we niet op het idee gekomen om te zeggen ‘Laat ons de christenen aanvallen'”.

Nobelprijswinnaar voor de vrede ElBaradei neemt ontslag als vicepresident

De Egyptische vicepresident Mohamed ElBaradei, in 2005 winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede, heeft woensdag zijn ontslag aangeboden na het gewelddadige optreden van de ordestrijdkrachten bij de ontruiming van de islamistische protestkampen in Kairo. “Het is voor mij niet langer mogelijk de verantwoordelijkheid te nemen voor beslissingen waarmee ik het niet eens ben”, schreef hij in een brief aan president Adli Mansour. ElBaradei is ervan overtuigd dat er vreedzame oplossingen waren voor de crisis in zijn land.

“Ik kan de verantwoordelijkheid voor geen enkele druppel bloed dragen. Ik bid God de Hoogste dat hij ons geliefde Egypte zal behoeden voor alle kwaad en dat hij de hoop en wensen van het volk moge vervullen”, aldus ElBaradei, die precies een maand vicepresident was.

Honderden Morsi-aanhangers verlaten laatste protestkamp in Caïro

Honderden aanhangers van de afgezette president Mohammed Morsi hebben het islamistische tentenkamp voor de Rabea al Adawiya-moskee in Caïro verlaten. Dat heeft een dpa-reporter in het stadsdeel Nasr-City vastgesteld.

Politieagenten zegden dat bijna alle deelnemers aan de protestactie, die tot het laatst verzet hadden geboden, zich intussen hebben teruggetrokken. Onder de vertrekkende demonstranten bevonden zich ook enkele gesluierde vrouwen.
Het protestkamp van de Morsi-aanhangers op het Al Nahdha-plein in het district Gizeh had de politie ’s voormiddags al na drie uur opgeruimd. Bij de ontruiming van de tentenkampen en de aansluitende onlusten in verschillende provincies kwamen volgens de autoriteiten rond de 150 mensen om het leven, onder hen minstens tien politieagenten.

De Egyptische overgangsregering heeft het gewelddadige optreden van de politie tegen islamistische demonstranten verdedigd. In een verklaring van Buitenlandse Zaken werd woensdagavond het bloedvergieten betreurd. De regering had echter geen andere keuze meer, dan de politie voor “de doorvoering van haar rechten” op te vorderen. De regering in Caïro heeft begrip voor de bezorgdheid en kritiek van enkele regeringen. Gelijktijdig werden de scherpe reacties uit
Ankara en Doha afgewezen. Turkije heeft de grenzen voor “inmenging in binnenlandse aangelegenheden” overschreden. Ook de kritiek uit Qatar is misplaatst, omdat de Qatarese regering enkele dagen geleden zelf tevergeefs had geprobeerd de Egyptische islamisten tot inbinden te bewegen.

De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan had de VN-Veiligheidsraad opgeroepen zich met het optreden tegen de demonstranten in Egypte te bemoeien. De internationale gemeenschap moet handelen om een eind te maken aan “het bloedbad”, citeerden de Turkse media de regeringsleider woensdag. Ook de Arabische Liga werd opgeroepen om tussenbeide te komen.

Zes politieagenten gedood, en 17-jarige dochter leider Moslimbroeders

Onder de doden bevinden zich volgens Binnenlandse Zaken in Caïro zes politieagenten. Het presidentschap heeft inmiddels de noodtoestand voor een maand afgekondigd in Egypte. Mohammed al-Beltagi, het bestuurslid van de Moslimbroederschap dat eerder al was opgepakt, verklaarde dat ook zijn dochter van 17 bij de bestorming van een van de protestkampen werd gedood. De politie zette eerst traangas in. De islamisten gooiden aanvankelijk stenen en flessen naar de oproerpolitie, later vielen schoten.

Mohammed Morsi

In het kamp aan de Rabia Al-Adawiya Mosque-moskee verbleven duizenden islamisten om de terugkeer van ‘hun’ president te eisen. Mohammed Morsi werd op 3 juli door het leger afgezet, en wordt sindsdien op een geheime locatie vastgehouden. Dat ‘huisarrest’ werd pas nog met twee weken verlengd.

De overgangsregering die door het leger geïnstalleerd werd, heeft de veiligheidstroepen de opdracht gegeven het kamp te ontruimen. Daar zijn ze sinds deze morgen mee bezig. Gisteren viel een dode bij confrontaties tussen de politie en de islamisten. De politie zette traangas in.

Moslimbroeders tellen 2.200 doden

De cijfers van de Moslimbroeders zijn een stuk indrukwekkender dan die van de regering: zij spreken al van 2.200 doden. CNN meldde op gezag van de Moslimbroeders dat er in de eerste 40 minuten van de ontruiming al 120 doden vielen. Die cijfers zijn moeilijk bevestigd te krijgen.

Bij het opbreken heeft de politie 200 mensen gearresteerd, zo heeft de Egyptische staatstelevisie gemeld. Onder hen Mohammed al-Beltagi, een belangrijke functionaris van de Moslimbroederschap waartoe de afgezette president Mohammed Morsi behoort. Dat werd vernomen bij een veiligheidsverantwoordelijke, die anoniem wou blijven. De man is gearresteerd in het gebied van Rabaa al-Adawija in het noordoosten van Caïro.

Twee journalisten gedood

Bij de doden zijn ook twee journalisten te betreuren. Een camerman van de Britse zender Sky News stierf tijdens het verslag uitbrengen, zo meldt Sky News op zijn website. Mick Deane werkte vijftien jaar voor Sky News. Hij was gebaseerd in Washington en later in Jeruzalem. “Hij maakte deel uit van ons team dat verslag geeft over het geweld in Caïro”, aldus Sky. “De rest van het team is ongedeerd.”

Ook Gulf News-journaliste Habiba Ahmed Abd Elaziz liet het leven in Caïro.

Leger snelt politie te hulp

De Egyptische staatstelevisie aanhalend meldde de BBC dat in Caïro het leger de politie ter hulp is gekomen om een einde te maken aan de zitstaking van Morsi-aanhangers rondom de Rabaa al-Adawija moskee. Het gaat om soldaten van een speciale eenheid en para’s.

De Egyptische politie had eerder de mensen die in de buurt van de sit-in, die de aanhangers van de Moslimbroeders hielden, gewaarschuwd dat het ‘uur nul’ eraan kwam. De Egyptische krant Al-Watan meldde dat ze van een inwoner van het stadsdeel Nasr-City vernomen had dat de bewoners van deze wijk verzocht werden alle ingangen te sluiten zodra de politie met de ontruiming van het kamp aan de Rabia Al-Adawiya Mosque-moskee begint.

Onrust in Alexandrië, politiepost in Caïro aangevallen

Volgens al-Jazeera is ook protest uitgebroken in de stad Alexandrië. Daar is een hoofdstraat geblokkeerd.

Tientallen gewapende aanhangers van de afgezette islamistische president Mohammed Morsi hebben in Helwan, een plaats in de zuidelijke buurt van de hoofdstad Caïro, een politiepost aangevallen, zo heeft volgens de Qatarese nieuwszender al-Jazeera de Egyptische regeringskrant al-Ahram gemeld. Zij hebben het vuur
geopend op officieren.

Op zeker twee plaatsen hebben Morsi-aanhangers bovendien kerken in brand gestoken als vergelding voor het optreden van de politie tegen de twee kampen van Morsi-supporters in de hoofdstad. Volgens het officiële Egyptische persbureau Mena gooiden ze brandbommen naar de koptische Mar Gergiss-kerk in Sohag waar een grote christelijke gemeenschap woont. De kopten, die 6 tot 10 procent uitmaken van de Egyptische bevolking, hebben bijgedragen aan de beweging die Morsi ten val bracht.

De Arabische nieuwszender al-Jazeera meldde dat ook in de stad Minja zeker één kerk in brand is gestoken. Nadien ontstonden er rellen tussen de veiligheidstroepen en aanhangers van Morsi, meldde de BBC op gezag van persbureau Reuters.

Internationale reacties: Ashton veroordeelt gebruik van geweld

De hoge EU-vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid Catherine Ashton heeft de escalatie van geweld in Egypte scherp veroordeeld. “Ik veroordeel het verlies aan mensenlevens, de gewonden en de vernielingen in Caïro en andere plaatsen in Egypte”, verluidde in een in Brussel vrijgegeven
verklaring van Ashton. Ze is ten zeerste bezorgd over de huidige situatie in Egypte. “Confrontaties en geweld zijn geen middel om belangrijke politieke kwesties op te lossen”.

Ashton riep de ordehandhavers op “om tegenover alle Egyptische burgers grote terughoudendheid te handhaven om verdere provocaties en een escalatie te voorkomen. De democratische toekomst van Egypte zal van een dialoog met alle politieke krachten en nationale verzoening afhangen. Daartoe behoort ook een burgerlijke regering. De rechten van alle burgers op vrijheid van meningsuiting en vreedzaam protest moeten gevrijwaard blijven.”

Washington veroordeelt geweld tegen manifestanten

De Verenigde Staten hebben het gebruik van geweld tegen de demonstranten en de afkondiging van de noodtoestand in Egypte scherp veroordeeld. “We hebben het Egyptische leger en de veiligheidstroepen verschillende keren opgeroepen, terughoudend te zijn en de rechten van de Egyptische burgers in acht te nemen”, aldus een woordvoerder van het Witte Huis. Ook de generaal-secretaris van de NAVO, Anders Fogh Rasmussen, toonde zich ongerust.

Het aanhoudende geweld maakt de weg naar een stabiele democratie alleen maar moeilijk, aldus de woordvoerder in de staat Massachusetts. Daar is president Barack Obama op vakantie. Hij wordt op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen in Egypte.

Rasmussen zei dat hij “diep bezorgd” is over het geweld in Egypte en “de aanhoudende berichten over bloedvergieten”. Egypte is een belangrijke partner van de NAVO, klonk het. “Ik roep alle partijen op terughoudend te zijn, van geweld af te zien en te werken aan de herstelling van het politieke proces.”

Ook de Britse minister van Buitenlandse Zaken William Hague heeft het gebruik van geweld bij de ontruiming van de protestkampen in Egypte veroordeeld. Hague is ontgoocheld dat geen compromis werd gevonden. Hij riep de Egyptische strijdkrachten op tot terughoudendheid. Allen moeten eraan werken het gevaar op een nieuwe golf van geweld in te dijken, zei Hague.

De Duitse buitenlandminister Guido Westerwelle riep de Egyptische overgangsregering dringend op de situatie te kalmeren. Twee weken geleden had Westerwelle als eerste Westerse minister van Buitenlandse Zaken na de afzetting van president Mohammed Morsi in Caïro met vertegenwoordigers van de overgangsregering en de Moslimbroeders gesproken.

Turkije: ‘Absoluut onaanvaardbaar’

De islamitisch-conservatieve regering in Turkije heeft de interventie van de Egyptische strijdkrachten tegen de islamisten in Caïro scherp veroordeeld. “Wat vandaag in Egypte gebeurt, is absoluut onaanvaardbaar”, citeerde het Turkse persagentschap Anadolu president Abdullah Gül. Die tussenkomst opent de deur naar een zeer
gevaarlijk pad. Het bureau van premier Recep Tayyip Erdogan roept de internationale gemeenschap, de VN-Veiligheidsraad en vooral de Arabische Liga onmiddellijk actie te ondernemen om een eind te maken aan het bloedbad.

Belgische ambassade in Caïro gesloten

België heeft woensdag de ambassade in de Egyptische hoofdstad caïro gesloten als veiligheidsmaatregel, omwille van de recente manifestaties in de stad. Dat meldde de FOD Buitenlandse Zaken. Het reisadvies voor Egypte “blijft heel negatief”.

“De Belgen wordt afgeraden naar Egypte te reizen, behalve in de regio’s van de Rode Zee en de Golf van Akaba”, aldus Joren Vandeweyer, woordvoerder van de federale overheidsdienst. Belgen die zich momenteel al in Egypte bevinden, maar niet in de genoemde toeristische regio’s, moeten oordelen of hun aanwezigheid “echt onmisbaar is en overwegen terug te keren”.

“We raden ook de Belgen die in en rond caïro wonen, aan om woensdag naar huis te gaan en de actualiteit op te volgen.” De FOD Buitenlandse Zaken volgt eveneens de ontwikkelingen op. De vluchten tussen caïro en Brussel waren woensdag tegen het einde van de ochtend niet verstoord, verzekerde de luchtvaartmaatschappij Egyptair.

Bekijk hieronder een video van Al Jazeera waarop te zien waar de schermutselingen zich afspelen in Caïro:

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content