De Syrische regering voert op grote schaal buitengerechtelijke executies uit in de gevangenis van Saydnaya. In vijf jaar werden daar 13.000 mensen in het geheim opgehangen. Ook los van de executies is de gevangenis een hellekrocht, waar gedetineerden bijvoorbeeld uitgehongerd worden.
Dat schrijft Amnesty International.
Volgens Amnesty, in een nieuw rapport, werden in de gevangenis van Saydnaya tussen 2011 en 2015, in volle burgeroorlog, in het holst van de nacht één en vaak twee keer per week geheime executies uitgevoerd, waarbij tot 50 mensen per keer werden opgehangen.
In totaal ging het, schrijft de mensenrechtenorganisatie, om 13.000 slachtoffers. De meesten van hen waren burgers die zich tegen het regime verzet hadden. “Er zijn sterke aanwijzingen dat deze praktijk ook vandaag nog doorgaat”. In andere Syrische gevangenissen worden de overlijdens voor dezelfde periode geschat op meer dan 17.000.
De betonnen militaire gevangenis van Saydnaya, een plaats die zo’n 25 kilometer van hoofdstad Damascus verwijderd is, en waar duizenden gevangenen opgesloten zitten, had al een kwalijke reputatie nog voor de burgeroorlog in 2011 begon. Het was een plaats bij uitstek voor martelingen en verdwijningen. De gevangenis werd “de slechtste plaats op aarde” genoemd. Journalisten en mensenrechtenactivisten (en familieleden van gedetineerden) werden op afstand gehouden. Het is er sindsdien alleen maar op verslechterd.
‘Het maakt niet uit of de gevangene schuldig pleit of niet, hij wordt toch veroordeeld…’
Het rapport Human Slaughterhouse: Mass hangings and extermination at Saydnaya prison, Syria schetst hoe de gedetineerden er in “onmenselijke levensomstandigheden” worden vastgehouden. “Gevangenen worden herhaaldelijk gefolterd en systematisch voedsel, water, medicijnen en medische zorgen ontzegd”. Amnesty spreekt van een “uitroeiingsbeleid” dat “al aan massa’s gedetineerden het leven heeft gekost”. Samengevat gaat het voor Amnesty om “oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid”.
Aan de voeten trekken
Amnesty baseert dit rapport op onderzoek dat tussen december 2015 en december 2016 werd uitgevoerd. “Daarbij werden 84 getuigen geïnterviewd, onder wie voormalige gevangenisbewakers en andere personeelsleden van Saydnaya, gevangenen, rechters en advocaten, en nationale en internationale experts in detentie in Syrië.”
“Geen van de gevangenen die werden veroordeeld tot de dood door ophanging in Saydnaya heeft een echt proces gekregen, of iets wat daarop lijkt. Voor ze worden opgehangen, ondergaan slachtoffers een vluchtig verhoor, een procedure van een à twee minuten voor een zogenaamd Militair Veldtribunaal. Deze zittingen zijn zo summier en willekeurig dat ze niet beschouwd kunnen worden als een juridisch proces”.
Een ex-rechter van een Syrische militaire rechtbank omschrijft het in een gesprek met Amnesty zo: “De rechter vraagt de naam van de gedetineerde en of hij de misdaad heeft begaan. Het maakt niet uit of het antwoord ja of nee is, hij wordt toch veroordeeld… Deze rechtbank heeft niets te maken met de regels van de rechtsstaat. Dit is geen rechtbank”. De vonnissen die dit ’tribunaal’ velt, steunen vaak op valse bekentenissen die door foltering van gevangenen werden afgedwongen. “Gevangenen krijgen geen toegang tot een advocaat noch enige andere kans om zich te verdedigen. De meesten zijn slachtoffers van gedwongen verdwijningen, werden in het geheim vastgehouden en geïsoleerd van de buitenwereld. De terdoodveroordeelden onder hen vernemen hun vonnis pas enkele minuten voor ze worden opgehangen”.
De ophangingen zelf, die doorgaans op maandag en woensdag gebeuren, verlopen op macabere wijze. De gevangenen krijgen te horen dat ze naar een burgerlijke gevangenis zullen worden overgebracht. “Maar hun echte bestemming is een cel in de kelder van de gevangenis, waar ze zwaar worden geslagen. Daarna worden ze naar een ander gebouw van de Saydnaya-gevangenis gebracht, waar ze worden opgeknoopt. De hele tijd blijven ze geblinddoekt. Ze weten niet wanneer of hoe ze zullen sterven, tot de strop rond hun hals wordt geschoven”.
Een voormalige rechter, die getuige was van de opknopingen, beschrijft ze als volgt: “Ze lieten hen hangen, tien tot vijftien minuten lang. Sommigen stierven niet omdat ze te licht waren. Het gewicht van de jongeren was niet zwaar genoeg om hen te doden. De assistenten van de officieren trokken hen dan naar beneden en braken hun nek”.
Gevangenen in hun cellen in de verdieping boven de “executieruimte” zegden dat ze de executies konden horen. “Met een oor tegen de vloer van onze cel gedrukt, konden we een soort van gorgelgeluiden horen. Dat duurde gewoonlijk een tiental minuten…. We sliepen boven het geluid van mensen die aan het stikken waren. Dat was toen normaal voor mij”, vertelt Hamid, een gewezen legerofficier die in 2011 gearresteerd werd. De lichamen, aldus Amnesty, worden naderhand met vrachtwagens weggehaald om in het geheim te worden gedumpt in massagraven. “De families worden niet op de hoogte gebracht”.
Verkrachtingen, sterfte
De executies vormen het einde van systematische vernederingen, die de alle gedetineerden ondergaan en die Amnesty omschrijft als “een beleid van uitroeiing”.
“Veel ex-gevangenen vertelden dat ze verkracht waren of in sommige gevallen gedwongen waren andere gevangenen te verkrachten. Gevangenen folteren en afranselen zijn gangbare vormen van bestraffing en vernedering, vaak met levenslange schade, invaliditeit of zelfs de dood tot gevolg. De celvloeren zijn bedekt met bloed en etter van de wonden die gevangenen oplopen. De lichamen van dode gevangenen worden elke morgen rond 9 uur opgehaald door de cipiers. “Elke dag waren er wel twee of drie doden in onze vleugel…”, zegt een ex-gedetineerde.
“Ik herinner me hoe de cipier telkens vroeg hoeveel we er hadden. ‘Cel nummer één… hoeveel?’ klonk het. ‘Cel nummer twee, hoeveel?’ enzovoort…. Op een dag kwamen de bewakers bij ons naar binnen, van cel tot cel, en sloegen ons op het hoofd, de borst en de hals. Dertien mensen stierven die dag in onze vleugel”.
Alleen al het aankijken van een bewaker kan leiden tot de doodstraf
Regelmatig zitten de gevangenen zonder voedsel en water, aldus Amnesty. Bij de voedselbedeling gooien de bewakers het eten dikwijls op de grond, waar het vermengd raakt met bloed en vuil. De weinigen die Saydnaya levend verlaten, wegen bij hun vertrek nog half zo zwaar als toen ze er aankwamen. Saydnaya heeft ook een eigen stel “bijzondere regels”. “Gevangenen mogen geen enkel geluid maken, praten is niet toegestaan, zelfs fluisteren mag niet. Ze moeten bepaalde houdingen aannemen als de bewakers de cel binnenkomen. Alleen al het aankijken van een bewaker kan leiden tot de doodstraf”.
‘Goedkeuring van hogerhand’
“De gruweldaden die in dit rapport worden beschreven, leggen een verborgen, weerzinwekkende campagne bloot die goedgekeurd is door de hoogste kringen in de Syrische regering en die bedoeld is om elke vorm van verzet onder de Syrische bevolking te breken”, zegt Lynn Maalouf van Amnesty International in Beiroet.”We vragen de Syrische autoriteiten om onmiddellijk te stoppen met deze buitengerechtelijke executies, folteringen en onmenselijke behandeling in de Saydnaya-gevangenis en alle andere regeringsgevangenissen. Rusland en Iran, de grootste bondgenoten van de regering, moeten Syrië onder druk zetten om een einde te maken aan deze moorddadige gevangenispraktijken.””De komende vredesgesprekken over Syrië in Genève kunnen de bevindingen van dit rapport niet links laten liggen. Het beëindigen van deze wreedheden in Syrische regeringsgevangenissen moet hoog op de agenda. De VN moeten onmiddellijk een onafhankelijk onderzoek uitvoeren naar de misdaden die worden begaan in de Saydnaya-gevangenis en eisen dat onafhankelijke waarnemers toegang krijgen tot alle detentieplaatsen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
