Olga Lucía Marín, vrouwelijke commandant bij de FARC, over minderjarigen bij de Revolutionaire Strijdkrachten en waarom ze niet weg willen: ‘Hier krijgen ze vrijheid en kunnen ze zonder problemen hun familie zien.’
Wellicht zegt de naam Olga Lucía Marín u niet zoveel. De naam van haar man, Raul Reyes, doet dan weer wel een belletje rinkelen. Reyes was de tweede commandant van de FARC, de Colombiaanse revolutionaire beweging die en stierf in 2008 in een bombardement tijdens operatie Fenix, een offensief van de Colombiaanse overheid in een FARC-kamp juist over de grens in Ecuador.
Zelf is Marín is een van de weinige vrouwelijke FARC-commandanten. Momenteel is zij de afgevaardigde van de FARC voor de tripartite Monitoring and Verification Mechanism of the Bilateral Ceasefire and Cessation of Hostilities. De organisatie bestaat uit afvaardigingen van de FARC, de Colombiaanse overheid en de Verenigde Naties en bewaakt de implementatie van het vredesakkoord.
‘De voorbije decennia was er genoeg geld om oorlog te voeren. Waarom is er nu geen geld voor het vredesproces?’ vraagt ze zich af. De commandante is niet gelukkig met de manier waarop de Colombiaanse overheid talmt met de uitvoering van de implementatie van de vredesakkoorden met de Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia. ‘De FARC stelt alles in het werk om de afspraken in het vredesakkoord na te leven’, aldus Marín.
Enkele dagen na het interview, op 4 maart 2017, heeft de FARC een groep minderjarigen aan het internationaal comité van het Rode Kruis heeft gegeven. Het zou gaan over zeven jongeren. Voor het vredesproces een belangrijke mijlpaal; de FARC ziet hun jongeren niet graag vertrekken.
Zijn er op dit moment nog minderjarigen bij de FARC-rebellen?
Olga Lucía Marín: Er zijn er niet veel meer. De meeste rebellen die zich op 15-jarige leeftijd aansloten bij de FARC, zijn ondertussen meerderjarig. Enkele maanden geleden is de eerste groep minderjarigen vertrokken. Dat proces is stopgezet nadat we gemerkt hebben dat deze jongeren gediscrimineerd worden.
‘De voorbije decennia was er genoeg geld om oorlog te voeren. Waarom is er nu geen geld voor het vredesproces?’
Hun leven lijkt sterk op dat van gevangenen. Deze jongens en meisjes zijn beter af bij de guerrillero’s. Ze krijgen hier vrijheid en kunnen zonder problemen hun familie zien. De overheid legt nu veel beperkingen aan hen op. Ze leven in een strikt regime. Hun gsm’s worden afgenomen en het bezoek aan hun familieleden wordt zeer streng gecontroleerd. De FARC-leiding vraagt nu meer uitleg aan de overheid en garanties op een minder strikt regime voor deze minderjarigen vooraleer ze andere groepen zullen vrijlaten.
Het totale aantal minderjarigen is trouwens niet zo groot bij de FARC. Sommige beweren dat er 6000 minderjarigen aanwezig zouden zijn. Ik begrijp niet hoe ze daar op komen. Als je deze argumentatie gelooft, dan beweer je impliciet dat het Colombiaanse leger met 50.000 soldaten niet in staat zou zijn om tegen zo’n grote groep kinderen te vechten?
Binnen enkele dagen zullen er nog jongeren vertrekken, maar ik wil er aan toevoegen dat de meesten van hen dat tegen hun zin doen. Ze zijn niet blij dat ze de FARC moeten verlaten. Het is immers niet omdat ze minderjarig zijn dat ze te jong waren om zich bewust aan te sluiten bij de FARC. Deze jongeren werden er nooit door de FARC toe gedwongen om zich aan te sluiten, in tegenstelling tot wat veel mensen beweren.
Waar verblijven de kleine kinderen van de koppels van FARC-strijders?
Marín: Nu er vrede is, hebben veel koppels van de FARC besloten om nu kinderen te krijgen. Deze baby’s zijn welkom in de overgangskampen. Ook de kleine kinderen kunnen nu bij hun ouders blijven.
Tijdens de vredesonderhandeling werd er afgesproken dat de FARC-strijders hun wapens bij de Verenigde Naties zouden inleveren. Hoe verloopt dit proces?
Marín: In Havana ontstond het idee om overgangszones te maken. In deze zones leveren de guerrillero’s hun wapens in en leren ze over de economische, politieke en sociale aspecten van de Colombiaanse maatschappij. Zo bereiden ze zich voor op hun nieuwe burgerleven. Het is nog steeds het doel om vanaf juni 2017 de eerste strijders naar de maatschappij te laten vertrekken.
Het proces heeft wel een grote vertraging opgelopen. In enkele weken moesten de FARC strijders van de jungle naar deze overgangszones verhuizen. Pas begin februari zijn de eerste overgangszones in gebruik genomen. Op dit moment zitten er zo’n 7000 strijders in de 26 overgangszones. Een van de oorzaken van die vertraging is dat het eerste vredesakkoord werd verworpen in een referendum. Daarnaast slaagde de overheid er niet in om die zones te bouwen en zich aan de akkoorden te houden die werden afgesproken met de strijders op de laatste conferentie in september in Yari.
Een land dat zo gemilitariseerd is als Colombia, mag de waarheid niet ontkennen.
De kennis van de betrokken functionarissen over de regio’s is te beperkt. Dat en de bureaucratie leiden tot vertraging en inefficiëntie. De regio’s waar de overgangszones liggen, worden al jaren verwaarloosd door de overheid. Er is er een groot tekort aan infrastructuur, elektriciteitsvoorzieningen en gezondheidscentra. De weinige wegen die in deze regio liggen, zijn bovendien van erbarmelijke staat. Door de vertraging is er ook onvoldoende materiaal om de kampen op te bouwen. Ook de gemeenschappelijke zones waarvoor de overheid ging zorgen zoals de aula’s, de eetzalen en de elektriciteit- en watervoorzieningen zijn onvoldoende voorzien.
Tot nu toe blijven we ons met de FARC inspannen om ons zo goed mogelijk aan de verschillende stappen te houden. We wisten dat we tijdens het vredesproces op moeilijkheden gingen stuiten, maar zoveel vertraging hadden we niet verwacht. De strijders hadden al langer in de overgangszones moeten zitten, maar ze zijn er in ieder geval goed aabgekomen. Onze leden zijn gedisciplineerd en marcheren zonder moeite grote afstanden. De mensen die ze onderweg tegenkwamen, verwelkomden hen trouwens zeer hartelijk. Het toont nog maar eens aan hoe groot de affiniteit van de Colombiaanse bevolking voor de FARC-strijders is.
Vrezen jullie dat de regio’s die jullie nu verlaten, zullen overgenomen worden door de paramilitairen?
Marín: Volgens de minister van Defensie Luis Carlos Villegas opereren de paramilitairen niet langer in deze regio’s. De bevolking en de strijders weten wel beter.
Van begin 2016 tot nu zijn er al zo’n honderdtal sociale leiders in deze regio’s vermoord door de paramilitairen. Een land dat zo gemilitariseerd is als Colombia, mag de waarheid niet ontkennen. Tot nu toe lijkt het erop dat de Colombiaanse overheid deze realiteit liever niet onder ogen ziet.
Hoe gaat de FARC de strijd tegen de illegale drugsplantages steunen?
Marín: In principe werd er in Havana overeengekomen dat zowel de overheid als de FARC de boeren zouden ondersteunen om vrijwillig over te stappen van het telen van cocaplanten naar het kweken van andere producten. De voorwaarde was dat de overheid zou investeren in de modernisering van de landbouw en de boeren technische assistentie zou geven zodat ze van de inkomsten van de traditionele producten kunnen leven.
Op dit moment levert de cocaproductie voor de boeren echter nog altijd meer geld op. Het kapitalistische systeem heeft ervoor gezorgd dat de boeren voor cocaplantages kiezen. Dat is niet de schuld van de boeren en nog minder van de FARC.
We vinden gendergelijkheid een belangrijk thema voor de ontwikkeling van onze organisatie.
De FARC hecht veel belang aan de vrijlating van Simón Trinidad. Hij werd in 2004 opgepakt in Ecuador en uitgeleverd aan de Verenigde Staten, waar hij een gevangenisstraf van 60 jaar uitzit in de zwaar bewaakte ADX Florence gevangenis in Colorado. Waarom heeft de FARC zelfs president Juan Manuel Santos onder druk gezet om met de VS te onderhandelen voor zijn vrijlating?
Marín: Voor ons is Simón Trinidad belangrijk. Ten eerste omdat hij onschuldig is. Hij werd beschuldigd van drugshandel en kidnapping, maar er zijn onvoldoende bewijzen. Eigenlijk was het een politieke veroordeling tegen de FARC en is hij daar slachtoffer van geworden. Ten tweede is Simón Trinidad een van onze strijders en in onze organisatie bekommeren we ons om al onze leden. Ten derde werd hij door een overheid die op haar knieën ging voor de imperialistische belangen overgeleverd aan de gringo’s.
FARC-strijders vertelden me dat vrouwen in de Colombiaanse maatschappij nog steeds het onderspit moeten delven en dat er binnen de FARC meer gendergelijkheid was. Hoe gaat de FARC nu verder met het thema van vrouwenrechten en gendergelijkheid?
Marín: Het thema van gendergelijkheid is een proces dat intern door zowel door mannen als vrouwen wordt gesteund. We vinden dit een belangrijk thema voor de ontwikkeling van onze organisatie. We hebben zowel de theorie als de praktijk van het feminisme bestudeerd. De elementen die onze organisatie kunnen versterken, hebben we toegevoegd aan onze eigen werking.
Onze regels zijn nu goedgekeurd door het hoogste bestuursorgaan, de Estado Mayor Central, en door de strijders op de tiende conferentie van de FARC in de Altos de Yarí. Een van de realisaties is de deelname van verschillende FARC-strijders aan de Nationale Workshops over gendergelijkheid, verspreid over het hele land.
Voor de FARC is het samenwerken tussen mannen en vrouwen cruciaal. Het respect voor vrouwen en de deelname van vrouwen aan alle activiteiten is algemeen toegenomen.
Op dit moment zijn heel veel strijdsters zwanger. Dat is geen beslissing van de vrouwen alleen, maar van de koppels die er bewust voor kiezen om hun kinderen in vredestijd op de wereld te zetten. Het zijn de baby’s van de vrede.
Deze koppels hebben ook al aangetoond dat ze verder zullen deelnemen aan de partij en aan de politieke beweging. Ze tonen hiermee aan dat ze geloven in het Colombia van de toekomst, waar de kinderen kunnen opgroeien in een solidaire maatschappij zonder onrechtvaardigheden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
