Eén jaar geleden kocht de Japanse regering de Senkaku-eilanden van een privé-eigenaar. Daardoor ontstond een diplomatiek dispuut met China. De acht onbewoonde eilandjes in de Oost-Chinese Zee zijn al jaren een twistpunt tussen beide landen.
Op 11 september vorig jaar betaalde de Japanse overheid 26 miljoen dollar voor drie van de door China opgeëiste Senkaku-eilanden, die tot dan privébezit waren van een oude Japanse familie. Toen burgemeester Shintaro Ishihara van Tokio, die bekendstaat om zijn extremistische en anti-Chinese ideeën, aankondigde dat hij de eilanden wilde overkopen, besloot de Japanse regering dat zelf te doen om een erger conflict met buurland China te voorkomen.
Diplomatieke rel
In de weken voordien had een groep van 150 Japanse nationalisten een vlag geplant op een van de eilanden. Zij deden dat als respons op een actie van veertien Chinese activisten, die enkele dagen tevoren door de Japanse autoriteiten waren gearresteerd, omdat ze hadden geprobeerd de eilanden te bezetten.
De verkoop van de eilanden leidde tot een diplomatieke rel met Peking. Toen de Chinese en Japanse ministers van Buitenlandse Zaken samenkwamen om de kwestie te bespreken, braken er bovendien hevige anti-Japanse manifestaties uit in China. Japanse bedrijven en winkelketens moesten er zelfs enkele dagen hun deuren sluiten uit vrees voor vergeldingsacties.
Gasreserves
De onooglijke Senkaku-eilanden bestaan uit vijf onbewoonde eilandjes en drie rotsen. Ze worden behalve door China en Japan ook door Taiwan opgeëist. In China en Taiwan staat de archipel bekend als de Diaoyu-eilanden.
De eilanden zijn vooral zo begeerd, omdat ze vermoedelijk op een gasbel liggen. Volgens het zeerecht behoren de gasreserves in dat stuk van de Oost-Chinese Zee aan China. Maar als Tokio de Senkaku-eilanden bezit, kan het ook zijn rechten doen gelden op ten minste een deel van die reserves.
Twistappel
China beweert de archipel in 1372 te hebben ontdekt. In die tijd waren de Senkaku-eilanden vooral aantrekkelijk voor de Chinezen vanwege de geneeskrachtige kruiden. Maar Tokio heeft de eilanden vanaf 1895 bestuurd zonder dat de Chinezen daar een probleem van maakten.
Pas toen Japan in 1971 de soevereiniteit over de Senkaku-eilanden opeiste, ging Peking daar moeilijk over doen. Volgens de Chinezen zouden de Verenigde Staten hun de archipel hebben teruggegeven na de Tweede Wereldoorlog. Tokio verlaat zich voor zijn vordering op het vredesverdrag met de VS uit 1951. (YD)
