4 scenario’s die mogelijk het mysterie van de EgyptAir-crash kunnen verklaren

De honger om te weten wat er gebeurd is met het gecrashte toestel van EgyptAir is groot. Er wordt dan ook heel wat gespeculeerd. Slecht weer is alvast geen mogelijk scenario. Maar wat gebeurde er dan wel die donderdagnacht boven de Middellandse Zee?

Boven de Middellandse Zee verdween donderdag een Airbus A320 van EgyptAir, met 66 mensen aan boord. Onder de passagiers waren 30 Egyptenaren en 15 Franse burgers, en ook 1 Belg.

“Alle hypotheses worden onderzocht, maar geen enkele wordt vooropgeschoven, want we hebben absoluut geen enkele aanwijzing over de oorzaken”, aldus de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Jean-Marc Ayrault, op France 2. De Egyptische minister van Burgerluchtvaart oordeelde donderdag dan weer dat de waarschijnlijkheid van een terreurdaad “groter” is dan die van een technisch falen. Ayrault riep echter opnieuw op tot voorzichtigheid.

De honger om te weten wat er gebeurd is met het vliegtuig is groot. Er wordt dan ook heel wat gespeculeerd. Slecht weer is alvast geen mogelijk scenario. Maar wat gebeurde er dan wel die nacht boven de Middellandse Zee?

Scenario 1: gesmokkelde bom

Volgens de Egyptische autoriteiten is ‘een terroristische daad waarschijnlijker dan een technisch mankement’. Ook Amerikaanse experts gingen al meteen van in het begin uit van terrorisme. Volgens hen zou er een bom aan boord kunnen geweest zijn. Bewijzen daarvoor zijn er evenwel niet, alleen aanwijzingen dat er een explosie is geweest aan boord van het vliegtuig.

‘Infrarode en multispectrale beelden duiden er sterk op dat er een ontploffing is geweest’, aldus een bron bij de Amerikaanse inlichtingendiensten tegenover NBC. Hij waarschuwde niettemin dat de echte oorzaak onbekend is. In het geval van een explosie stelt zich dan de vraag wat de oorzaak ervan is, zei de expert. Volgens de Britse openbare omroep BBC duiden volgens een Amerikaanse deskundige de eerste aanwijzingen erop dat er eerder een bom zou zijn ontploft dan wel dat er een mechanisch probleem zou zijn geweest. Een falen van de structuur is ook mogelijk maar onwaarschijnlijk.

Mocht er inderdaad een bom aan boord geweest zijn, drukt ons dat nog maar eens met de neus op het feit dat veiligheidsmaatregelen in luchthavens niet onfeilbaar zijn. Volgens terrorisme-experts zijn terroristische organisaties in Jemen, Syrië en Oost-Afrika voortdurend op zoek naar nieuwe manieren om de veiligheidsmaatregelen te omzeilen en bommen aan boord van passagiersvliegtuigen te smokkelen. In ontwikkelingslanden lukt dat al beter dan in de goed beveiligde luchthavens in westerse landen.

Zo lukte het terroristen om een bom aan boord te smokkelen van een Airbus A321 in februari. Toen werd een passagier uit het vliegtuig gezogen enkele minuten na opstijgen in Mogadishu in Somalië. Twee mensen raakten gewond en het vliegtuig moest een noodlanding maken. Mogelijk moest de timer van de bom hoger in de lucht afgaan om meer slachtoffers te maken, maar het vliegtuig liep vertraging op. De aanval werd opgeëist door de islamitische terreurgroep al-Shabab.

Scenario 2: het werk van insiders

Ook de bedreiging van insiders voor de luchtvaartindustrie valt niet te verwaarlozen. In november vorig jaar zou een luchthavenmedewerker geholpen hebben om een bom aan boord een Russisch vliegtuig te smokkelen in de luchthaven van Sharm el-Sheikh in Egypte. Maar volgens de Egyptische autoriteiten is nog niemand gearresteerd of aangeklaagd met betrekking tot die terreurdaad. De bom in de Airbus A321 ontplofte kort nadat het vliegtuig op kruissnelheid was. Alle 224 mensen aan boord kwamen om. Korte tijd later eiste de terreurorganisatie IS de aanslag op.

Het onderzoek in de zaak van het gecrashte toestel van EgyptAir richt zich nu op het grondpersoneel en iedereen die rechtsreeks toegang had tot het vliegtuig in Parijs, zelfs ook op de crew van het vliegtuig. Er bestaan immers gevallen van radicalisering onder de werknemers in de luchthaven van Charles de Gaulle in Parijs. Zo blijkt uit een rapport uit 2004 dat er ‘illegale gebedsruimtes in de luchthaven waren waar de radicale islam gepreekt werd en gebruikt werden door verschillende moslimmedewerkers’. Sindsdien hebben de Franse autoriteiten maatregelen genomen om de werknemers en passagiers beter te screenen.

Scenario 3: technische problemen

Alles hangt af van hoe snel het volledige wrak teruggevonden wordt om te kunnen nagaan of er technische problemen ten grondslag liggen aan de crash. Het deel van de Middellandse Zee waar de vlucht van EgyptAir verdween is dichter bij land en veel minder diep dan bijvoorbeeld de plek in de Atlantische oceaan waar vlucht 447 van Air France crashte in juni 2009 op de route van Rio de Janeiro naar Paris. De zwarte dozen van die vlucht werden pas twee jaar later teruggevonden op een diepte van bijna 4.000 meter. De crash van die vlucht was volgens de informatie van de zwarte dozen onder meer te wijten aan het feit dat de piloten verkeerde informatie doorkregen doordat de instrumenten op het vliegtuig bevroren waren. Tijdens de noodsituatie was de ervaren piloot bovendien net een rustpauze aan het nemen.

Ook de reden voor de mysterieuze verdwijning van vlucht 370 van Malaysia Airlines in 2013 zijn nog steeds onbekend omdat de plek van de crash nog steeds niet is gelokaliseerd. De grootschalige zoektocht heeft tot dusver nog altijd niets opgeleverd. Ook de verschillende kleine brokstukken die in de loop van de voorbije jaren aan land zijn aangespoeld, hebben nog geen verklaring kunnen bieden.

Scenario 4: de piloten

Volgens EgyptAir had de piloot van vlucht 804 6.275 vlieguren achter zijn naam staan, waaronder 2.101 in de A320. De copiloot kon 2.766 vlieguren voorleggen. Ze waren dus beiden ervaren. Volgens luchtvaartspecialisten is het risico op catastrofale fouten door de piloten dankzij de grootschalige automatisering aan boord van moderne vliegtuigen aanzienlijk gedaald. Maar wanneer er dan wel eens iets fout gaat, wordt de crew ineens geconfronteerd met een grote lading aan informatie en in sommige gevallen kunnen ze daar mee worstelen.

Ook het moedwillig laten crashen van het vliegtuig door een van de piloten behoort tot de mogelijkheden. Denk maar aan de crash met het toestel van Germanwings in maart vorig jaar toen de 27-jarige copiloot Andreas Lubitz de piloot buitensloot en het vliegtuig tegen de flank van een berg deed crashen in het zuiden van Frankrijk. (TE)