Drie jaar geleden braken in Syrië protesten uit die uitmondden in een bloedige oorlog. Het conflict heeft het afgelopen jaar 5,5 miljoen kinderen getroffen. ‘Deze oorlog mag geen vierde verjaardag hebben’, aldus Unicef-directeur Anthony Lake.
Drie jaar geleden trokken betogers in het licht van de Arabische revolutie in Syrië de straat op voor meer democratie. Deze protesten mondden uit in een bloedige burgeroorlog die nu zijn vierde jaar ingaat. De laatste 12 maanden is het aantal kinderen dat getroffen werd door het conflict verdubbeld naar 5,5 miljoen.
Drie jaar, de periode waarin een baby opgroeit tot een kleuter: leert wandelen, praten en naar school gaat. Een normale gang van zaken voor veel kinderen wereldwijd. Maar niet voor de Syrische kinderen, benadrukt de Kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties (Unicef). Om de jonge slachtoffers een stem te geven, sprak Unicef met verschillende Syrische kinderen en hun ouders. Hun getuigenissen werden gebundeld in een rapport Under Siege the devastating impact on children of three years of conflict in Syria.
Constant gevaar
Toen het huis van de 14 maanden oude Ghina werd gebombardeerd, vreesden omstaanders voor het leven van het meisje. Na uren graafwerk werd ze van onder het puin bevrijd. “Fysiek is het meisje helemaal hersteld, maar de gebeurtenis heeft een grote psychologische impact nagelaten. Ze is snel bang en kan onverwacht in huilen uitbarsten”, vertelt haar vader aan Unicef.
Ghina is een van de ‘gelukkige’ kinderen die een bom overleefde. Meer dan 10.000 kinderen kwamen al om in de oorlog en 1,2 miljoen kinderen wonen een in een vluchtelingenkamp.
Te snel moeten opgroeien
Ahmed ging voor de oorlog, net als elke andere 14-jarige jongen, naar school. Maar sinds hij zijn land in oorlog ontvluchtte, werkt hij 13 uur per dag in een restaurant in het noorden van Irak.
Ik zie hoe uitgeput mijn kinderen zijn, omdat ook zij moeten werken om financieel rond te komen. Hoe denk je dat dat voelt als vader?
“Ik zie hoe uitgeput mijn kinderen zijn en hoe hard ook zij moeten werken zodat ons gezin financieel kan rondkomen. Hoe denk je dat dat voelt als vader?”, getuigt Ahmeds vader in het verslag van Unicef. Naast het leed van kinderen, zadelt de oorlog veel ouders op met een schuldgevoel.
Scholen kapot gebombardeerd
Voor de oorlog had Syrië een geletterdheid die hoger lag dan 90 procent. In drie jaar tijd werden de scholen niet alleen letterlijk kapot gebombardeerd, ook bovengenoemde cijfer werd volledig onderuit gehaald. Ongeveer 40 procent (3 miljoen) van alle schoolgerechtigde Syrische kinderen heeft op dit moment geen toegang tot onderwijs.
“Vroeger droomde ik ervan om dokter te worden”, zegt de 8-jarige Jumana tegen een Unicef-medewerker. Nu woont ze in Turkije en na drie jaar zonder onderwijs bergt ze haar droom stilaan op. Op dit moment verzamelt ze vuilnis, wat haar een schamele vier dollar per dag oplevert.
Toch proberen de buurlanden van Syrië onderwijs te organiseren voor de vluchtelingen. In Libanon bijvoorbeeld trachten lokale overheden (primitieve) klassen in te richten voor 435.000 Syrische kinderen (een hoger aantal dan alle schoolgaande Libanese kinderen in het openbaar onderwijs).
‘We missen veel, maar vooral voedsel’
Veel kinderen die de grens overstaken en opvang vonden in een vluchtelingenkamp zijn ondervoed. Hun lichaam is in slechte condititie door een eentonig en gebrekkig dieet. Dit heeft niet alleen negatieve gevolgen voor de lichamelijke ontwikkeling van de kinderen. Ook hun concentratievermogen is hierdoor verzwakt.
“’s Morgens eet ik enkele beschuiten, en voel ik me zwak en heb ik het koud”, vertelt Mohammed (12) die in een vluchtelingenkamp op de Turks-Syrische grens verblijft. “We hebben een heleboel dingen nodig, maar wat we toch het hardste missen is voedsel.”
Vruchteloos zoeken naar juiste behandeling
Drie jaar oorlog heeft grote implicaties voor de gezondheidszorg van het land. Na veertien jaar heeft polio zijn intrede opnieuw gevonden in Syrië. Polio is erg besmettelijk en treft voornamelijk kinderen die jonger zijn dan vijf jaar. De ziekte kan leiden tot onomkeerbare verlamming en daarom zou elk kind ingeënt moeten worden.
De 15-jarige Sheenader herinnert zich goed hoe zijn familie vruchteloos op zoek ging naar de juiste behandeling voor zijn bloedziekte. “Overal hebben we gezocht”, zegt hij vanuit Irak waar hij nu woont. In Irak heeft hij, eindelijk, toegang tot de juiste behandeling. Maar wel tegen een hoge prijs: zijn familie moest hij achterlaten.
Verborgen psychologische pijn
“Nee laat me voor mezelf spreken”, zegt Fatima tegen haar moeder bij de start van een filmpje. Ze klinkt erg vastberaden en zelfzeker, maar wanneer Fatima vertelt over haar ervaringen in de oorlog breekt haar stem en rollen er tranen over haar wangen.
Elk kind dat een conflict van dichtbij meemaakt, draagt een onzichtbare pijn en last met zich mee. De vierjarige Adnann die momenteel met zijn familie in een vluchtelingenkamp in Libanon verblijft, heeft het erg moeilijk zegt zijn moeder. Hun huis ging in vlammen op na een bombardement. “Niet alleen heeft hij last van lichamelijke kwaaltjes door de brand, hij huilt nachten aan een stuk en is bang van alles.”
Bijna elke nacht droom ik dat iemand met slechte bedoelingen langskomt en me doodt, daarom blijf ik binnen. Zo kan niets me overkomen.
Volgens cijfers van Unicef leeft een derde van de kinderen in het vluchtelingenkamp Zatari in Jordanië in angst voor een aanslag of een ontvoering. “Bijna elke nacht droom ik dat iemand met slechte bedoelingen langskomt en me doodt”, vertelt de kleine Marwan. “Daarom blijf ik binnen en houd ik mijn ogen zoveel mogelijk gesloten. Zo kan niets me overkomen.”
Unicef eindigt het rapport met punten die het komende jaar moeten worden verwezenlijkt. “Deze oorlog mag geen vierde verjaardag kennen”, zegt Unicef-directeur Anthony Lake. “Laten we ervoor zorgen dat de kinderen en hun ouders kunnen terugkeren naar hun huizen en hun levens kunnen hervatten.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier